Παν. Μπουσμπουρέλης

Μπορεί οι αγορές να έχουν καταστεί υπερβολικά αισιόδοξες για την πορεία της ελληνικής διάσωσης; Αυτό αναρωτιόταν πρόσφατα τραπεζίτης από το Λονδίνο, που πριν από δύο μήνες έλεγε «το ποτήρι είναι τώρα μισογεμάτο».

Πρέπει η ελληνική οικονομία να αποδείξει ότι πράγματι μπορεί να ολοκληρώσει έναν σχεδιασμό πολύ φιλόδοξο, που ήδη δέχεται την κριτική και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου όσον αφορά στις αποκρατικοποιήσεις.
 
Ο Τσαρλς Νταλάρα δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η χώρα θα επιστρέψει μέσα στο 2014 στις αγορές. Ωστόσο αυτοί που βρίσκονται κοντά στις ελληνικές εξελίξεις τους τελευταίους μήνες, αλλά και τα τελευταία χρόνια, υποστηρίζουν ότι αν, για παράδειγμα, οι αυξήσεις των τραπεζών δεν ολοκληρωθούν, αυτό θα σηματοδοτήσει μια αποτυχία, την έλλειψη εμπιστοσύνης των επενδυτών και τα spreads θα γυρίσουν ανοδικά.

Αίσθηση, επίσης, έχουν προκαλέσει τα ρίσκα που βλέπει η έκθεση του ΔΝΤ για τη συνέχεια, παρά το γεγονός ότι φορείς των αγορών όπως η Morgan Stanley εκφράζονται ιδιαίτερα θετικά για την προοπτική της οικονομίας. Πρώτα από όλα, όσο και αν σοβαρά κεφάλαια ενδιαφέρονται για τις επενδύσεις ακινήτων, είτε πρόκειται για το Fairfax Holdings είτε για το George Rohr, διαπιστώνεται εκ των πραγμάτων ότι είναι πολύ δύσκολο να λάβει έσοδα η χώρα από ακίνητα του Δημοσίου ύψους 16 δισ. ευρώ μέχρι το 2016. Οταν, για παράδειγμα, ο «Αστέρας» Βουλιαγμένης μαζί με όλες τις άδειες που διαθέτει δεν αποτιμάται πάνω από 300 εκατ. ευρώ, πού θα βρεθούν τα 16 δισ.;
 
Και βέβαια όταν ο ίδιος ο Τόμσεν ομολογεί ότι έκανε λάθη σε σχέση με το ελληνικό πρόγραμμα, ποιος μας εγγυάται ότι η νεοφτώχεια και η ανεργία θα αντιμετωπιστούν τα επόμενα χρόνια και δεν θα καταστούν παράγοντες ανατροπών; Βραχυπρόθεσμα εξάλλου είναι πολύ επικίνδυνη η απόκλιση των στόχων στις ιδιωτικοποιήσεις, γιατί αυτό θα το πληρώσει και πάλι η κοινωνία. Η επιτυχία του προγράμματος αυτού δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, κι αυτό φαίνεται τόσο από την ευρωπαϊκή απόφαση για το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ όσο και από την υπόθεση της ΔΕΠΑ, όπου το ΤΑΙΠΕΔ έλαβε το μήνυμα για το άνοιγμα εκ νέου του διαγωνισμού στις ευρωπαϊκές εταιρείες. Θυμίζουμε τις πολυποίκιλες αντιδράσεις για τον εγκλωβισμό στα ρωσικά συμφέροντα.

Ένας άνθρωπος των αγορών θα έπρεπε να εξοργίζεται από τους πανηγυρισμούς των τελευταίων εξελίξεων γιατί το ελληνικό εγχείρημα πονάει πολύ κόσμο. Και ακόμα και για μεγάλους επιχειρηματίες, που έχουν πολλούς λόγους να χαρακτηρίζουν δωσίλογους εκείνους που αυθαίρετα «καρφώνουν» στην τρόικα ό,τι τους έρθει, η σημερινή κατάσταση είναι μια υπόθεση με πολλές γκρίζες περιοχές, η αξιοπιστία των οποίων ελέγχεται. Τουλάχιστον η ενεργοποίηση των οικονομικών εισαγγελέων απέναντι στον κ. Γεωργίου, κυρίως στην απαράδεκτη και αντιθεσμική αντίδραση Παπανδρέου, μπορεί να δώσει την αφορμή για μια έρευνα που θα βγάλει στο φως τις πραγματικές προθέσεις και διαστάσεις των γεγονότων που οδήγησαν τη χώρα σε μία από τις πιο επώδυνες περιόδους της.
 

Ωστόσο, στο τελευταίο paper του ΔΝΤ υπάρχουν και άλλα μαργαριτάρια. Οπως το ότι έχει υπολογιστεί μια ωφέλεια από 15 μέχρι 17,5 δισ. ευρώ από το γύρισμα στην ανάκαμψη το 2014 και στη συνέχεια, το οποίο αντιστοιχεί από 7,75% μέχρι 8,75% του ΑΕΠ. Θα βγούν όλα αυτά ή θα απαιτηθούν συμπληρωματικά μέτρα και προσθήκες ως είθισται;
 
Οι ξένοι που ασχολούνται με την Ελλάδα και προωθούν τις ιδιωτικοποιήσεις τους διερωτώνται επίσης πώς, από τη στιγμή που η ίδια η ΕΛ.ΣΤΑΤ. σημειώνει ότι το τρίτο τρίμηνο του 2012 το διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά 10%, θα πληρωθούν οι φόροι κι ενώ παράλληλα αυξάνονται οι οφειλές των ιδιωτών προς την Εφορία με ρυθμό 1,1 δισ. τον μήνα.

 Είναι γνωστό ότι οι αγορές όπως σε αγαπάνε τη μια μέρα, την άλλη σε ξεχνούν. Η κοινωνία είναι η άλλη παράμετρος.