Νίκος Φελέκης

Πρώτον, γιατί τότε θα είναι η καλύτερη στιγμή για τον Αλέξη Τσίπρα. Τα θετικά μέτρα που λαμβάνει και οι παροχές τις οποίες εξαγγέλλει δεν μπορούν να διαρκέσουν για πολύ. Ο ευμενής στο εκλογικό σώμα αντίκτυπος μετά τους δυο-τρεις πρώτους μήνες του νέου έτους θα έχει χαθεί. Η μη περικοπή των συντάξεων, τα αναδρομικά, το κοινωνικό μέρισμα, η -έστω μικρή- μείωση του ΕΝΦΙΑ και των ασφαλιστικών εισφορών, οι προσλήψεις καθώς και όλα όσα καθημερινά εξαγγέλλονται από τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς του, όπως για παράδειγμα η νομιμοποίηση των δασικών αυθαιρέτων, μπορούν να αποδώσουν εκλογικά, μειώνοντας δηλαδή την ψαλίδα της διαφοράς από τη Ν.Δ., τώρα. Τον Μάιο όχι μόνο θα έχουν ξεχαστεί, αλλά πιθανότατα θα τα έχει καταπιεί η τύρβη της καθημερινότητας. 

Και δεύτερον, επειδή μετά τη 15η Ιανουαρίου, και το αργότερο μέχρι τέλη Φεβρουαρίου - αρχές Μαρτίου, οπότε και αναμένεται να έρθει προς κύρωση από την Ελληνική Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών, ο Πάνος Καμμένος θα αποσύρει την εμπιστοσύνη των ΑΝ.ΕΛ. από την κυβέρνηση και εκ των πραγμάτων θα οδηγηθούμε σε εκλογές, καθώς ο Τσίπρας δεν θα θελήσει να συγκροτήσει με ανεξάρτητους ή από άλλα κόμματα βουλευτές κάποιο εναλλακτικό κυβερνητικό σχήμα, το οποίο μάλλον θα τον βλάψει αφού θα προσομοιάζει με κυβέρνηση-κουρελού, που μόνο σκοπό έχει την εξυπηρέτηση, πρόσκαιρα, κομματικών ή άλλων συμφερόντων και πάντως όχι τις ανάγκες της οικονομίας και της χώρας. Αυτά λένε ορισμένοι από τους αναλυτές, οι παράγοντες της αντιπολίτευσης, αλλά -μετά και τις πρόσφατες δηλώσεις Ζάεφ για τη «μακεδονική μειονότητα και γλώσσα» στην Ελλάδα- και βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως από τη Βόρεια Ελλάδα. 

Ο πρωθυπουργός πάντως έχει διαφορετική γνώμη. Θεωρεί, όπως μας λέει στενός του συνεργάτης, ότι «τα θετικά για τους πολίτες, τους εργαζόμενους και την οικονομία μέτρα χρειάζεται να παρέλθει κάποιος χρόνος για να μη θεωρηθούν προεκλογικά τεχνάσματα, όπως επίσης χρειάζεται χρόνος για να αρχίσουν να αποδίδουν στην οικονομία μέσω και των αναμενόμενων επενδύσεων, η έξοδος από τα μνημόνια, τα μέτρα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και η επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα». Βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι πέραν αυτών -περί των οποίων άλλωστε υπάρχουν, από την αντιπολίτευση, ισχυρές ενστάσεις και ιδιαίτερα για τις επενδύσεις και την επιστροφή στην κανονικότητα- ο βασικός λόγος που ο πρωθυπουργός δεν θέλει να προσφύγει πρόωρα στις κάλπες είναι ότι οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να παραμένουν αρνητικές για τον ΣΥΡΙΖΑ. Παρότι η διαφορά, σε σχέση με παλαιότερες μετρήσεις, έχει μειωθεί και πλέον, σύμφωνα με τις κυλιόμενες και ποιοτικές έρευνες που λένε στο Μαξίμου ότι έχουν, βρίσκεται κάτω από το 10%, συνεχίζει να είναι μεγάλη και δύσκολα καλύπτεται εάν στηθούν κάλπες στο επόμενο τρίμηνο. 

«Γράψε την ημερομηνία»

Στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, υπ’ όψιν του οποίου θέσαμε το ερώτημα της πιθανότητας να γίνουν νωρίτερα οι εκλογές, μας είπε ότι «τα τελευταία δύο χρόνια, πολιτικοί της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφοι ανά τρίμηνο ανακαλύπτουν και μια νέα ημερομηνία εκλογών». Είναι μάλιστα κατηγορηματικός: «Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να στηθούν κάλπες πριν από τον Μάιο». Ετερος, συνεργάτης κι αυτός του πρωθυπουργού, η έδρα του οποίου όμως βρίσκεται εκτός Μαξίμου, είναι περισσότερο απόλυτος: «Γράψε την ημερομηνία, 19 Σεπτεμβρίου, και θα δικαιωθείς. Οι εκλογές θα γίνουν τότε, την ημέρα που θα εξαντλείται η τετραετία και ο Τσίπρας θα συμπληρώνει 48 μήνες πρωθυπουργίας και μαζί με τους Ανδρέα Παπανδρέου, Κώστα Σημίτη, Κωνσταντίνο Καραμανλή και Κώστα Καραμανλή θα μπει στην πεντάδα με τη μεγαλύτερη πρωθυπουργική θητεία στη Μεταπολίτευση, ενώ θα είναι και ο μακροβιότερος στην εποχή των μνημονίων». 

Και οι δύο συνομιλητές μας δεν δείχνουν να ανησυχούν για τις δηλώσεις Καμμένου περί πιθανής πτώσης της κυβέρνησης λόγω απόσυρσης της εμπιστοσύνης από τους ΑΝ.ΕΛ., ενώ για τα όσα «ηρωικά» λέει ο υπουργός Αμυνας περί καταγγελίας της Συμφωνίας των Πρεσπών, επειδή ο Ζάεφ παραβίασε το άρθρο 19, επισημαίνουν ότι «για να παραβιάσεις τη συμφωνία πρέπει πρώτα αυτή να υπάρχει. Μέχρι τα Σκόπια να κάνουν τις αλλαγές για τις οποίες έχουν δεσμευτεί και να κυρωθεί και από την Ελληνική Βουλή συμφωνία δεν υπάρχει. Επομένως, όσα λέει ο Καμμένος είναι άνευ σημασίας σε ό,τι αφορά την επικύρωση της συμφωνίας».

Πάντως, δεν είναι μόνο τα Μέσα Ενημέρωσης, τα στελέχη της Ν.Δ. και οι δηλώσεις Καμμένου που έφεραν στην ημερήσια διάταξη της επικαιρότητας την προσφυγή σε εθνικές κάλπες πριν τον Μάιο. Είναι και οι διαφοροποιήσεις στη ρητορική βουλευτών, πρωτίστως του Ποταμιού, μετά τις πρόσφατες περί «μακεδονισμού» δηλώσεις Ζάεφ. Βουλευτές οι οποίοι είχαν ταχθεί υπέρ της κύρωσης της Συμφωνίας από τη Βουλή άρχισαν να διατυπώνουν αμφιβολίες σχετικά με την ειλικρίνεια της γείτονος όσον αφορά τα αλυτρωτικά τους οράματα. Από την πλευρά της κυβέρνησης υποστηρίζεται ότι οι αποστάσεις του Ποταμιού από τη Συμφωνία των Πρεσπών λαμβάνονται ύστερα από υποδείξεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και των συνεργατών του. Οπως λέγεται, έχει επέλθει συμφωνία μεταξύ Μητσοτάκη και Θεοδωράκη προκειμένου το Ποτάμι να μην κατέβει στις εθνικές εκλογές ει μη μόνον στις ευρωεκλογές. Για την Ελληνική Βουλή να υποστηρίξει τη Ν.Δ. όχι μόνο με δημόσια ανακοίνωση, αλλά και με στελέχη του Ποταμιού που θα ενταχθούν στα ψηφοδέλτια του κόμματος της Δεξιάς. 

Από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης υποστηρίζεται ότι κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί, ενώ επισημαίνεται και η εξής αντίφαση. «Δεν μπορεί», λένε, «να διατείνεται η κυβέρνηση ότι ο Μητσοτάκης θέλει να λύσει ο Τσίπρας το Μακεδονικό για να μην έρθει η καυτή πατάτα στα δικά του χέρια και ταυτόχρονα να υποστηρίζεται ότι προτρέπει τον Σταύρο Θεοδωράκη, τους βουλευτές του Ποταμιού και όσους άλλους ανεξάρτητους, όπως ο Χάρης Θεοχάρης, να μην ψηφίσουν τη συμφωνία. Εάν μετά το “όχι” του Καμμένου δεν βρεθούν άλλοι βουλευτές να ψηφίσουν τη συμφωνία, η κυβέρνηση θα πέσει, θα οδηγηθούμε σε εκλογές, και η επόμενη κυβέρνηση, που θα είναι του Μητσοτάκη, θα πρέπει να έρθει σε ρήξη με την Ε.Ε., το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ αφού, αν υποχωρήσει και κυρώσει αυτή τη συμφωνία, είναι σίγουρο ότι η Ν.Δ. θα διασπαστεί και θα οδηγηθούμε σε εκλογές με απλή αναλογική». 

Κυβερνητικοί παράγοντες αντιτείνουν ότι αν η παρούσα Βουλή δεν κυρώσει τη συμφωνία η χώρα θα βρεθεί έκθετη έναντι όλων των διεθνών παραγόντων που τη συνέδραμαν για να λυθεί η εκκρεμότητα με την ονομασία των Σκοπίων επί τη βάσει της λεγόμενης ελληνικής εθνικής γραμμής των τριών σημείων (σύνθετη ονομασία, γεωγραφικός προσδιορισμός, erga omnes). Θεωρούν μάλιστα ότι, εάν η Συμφωνία των Πρεσπών δεν κυρωθεί από την παρούσα Βουλή, η Ν.Δ. στην επόμενη θα κάνει κωλοτούμπα και ενώ θα αρνηθεί να κυρώσει η Ελληνική Βουλή τη συμφωνία, θα δώσει το ΟΚ για να ενταχθούν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ, κάτι που η αλήθεια είναι ότι προ καιρού είχε υποστηρίξει και ο αντιπρόεδρος της Ν.Δ. Αδωνις Γεωργιάδης μιλώντας στον ΘΕΜΑ FM. Ωστόσο, το Μαξίμου θεωρεί πως μια τέτοια εξέλιξη δεν πρόκειται να υπάρξει αφού, παρά τα λεγόμενα του Καμμένου, τουλάχιστον τρεις βουλευτές των ΑΝ.ΕΛ. θα υπερψηφίσουν τη συμφωνία και το ίδιο θα κάνουν ενδεχομένως και τέσσερις βουλευτές του Ποταμιού. 

Εισηγήσεις

Ο πιθανότερος χρόνος να έρθει προς κύρωση στην Ελληνική Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών, εφόσον φυσικά υπερψηφιστούν από τη Βουλή των Σκοπίων, στα μέσα Ιανουαρίου, οι συνταγματικές αλλαγές, είναι τέλη Φεβρουαρίου - αρχές Μαρτίου. Την ίδια περίπου περίοδο αναμένεται να γίνει και η δεύτερη ψηφοφορία για τις υπό αναθεώρηση διατάξεις του Συντάγματος ώστε η επόμενη Βουλή να είναι αναθεωρητική. Τις τελευταίες ημέρες ο πρωθυπουργός δέχεται εισηγήσεις να μη χρονοτριβήσει με την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά αυτή να γίνει εντός του Ιανουαρίου ώστε τον Μάιο τα ντεσιμπέλ της κομματικής αντιπαράθεσης για το Μακεδονικό να μην είναι ιδιαίτερα υψηλής έντασης. Η πιθανότητα ο Τσίπρας να ακολουθήσει παρελκυστική τακτική και να επιχειρήσει να μεταβιβάσει το Μακεδονικό στον Μητσοτάκη είναι μικρή, καθώς στο πρωθυπουργικό επιτελείο κυριαρχεί η άποψη ότι όποια πολιτική ζημιά ήταν να γίνει από τον χειρισμό του θέματος έγινε, ενώ η επίλυση του προβλήματος θα καταστήσει τον ΣΥΡΙΖΑ συμπαθή σε όσους ψηφοφόρους -μεταξύ των οποίων και από την Κεντροαριστερά, αλλά και τη λεγόμενη «φωτισμένη Κεντροδεξιά»- επιθυμούν από την εποχή του Μητσοτάκη και του Σημίτη τη διευθέτηση της εκκρεμότητας σχετικά με την ονομασία των Σκοπίων. 

Από τη Θεσσαλονίκη

Τέλος και ενώ η προσφυγή στις κάλπες τον Φεβρουάριο - Μάρτιο είναι, εκτός δραματικού απροόπτου, εξαιρετικά δύσκολη και σίγουρα, όπως παραδέχονται συνομιλητές των τελευταίων 24ώρων του πρωθυπουργού, δεν βρίσκεται σε υψηλή θέση στις προτεραιότητες του Αλέξη Τσίπρα και της ηγεσίας της Κουμουνδούρου, θεωρούν δικαιολογημένη την ανησυχία, ιδίως, των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που εκλέγονται στη Βόρεια Ελλάδα μετά τις δηλώσεις Ζάεφ για τη «μακεδονική γλώσσα και εθνότητα», αλλά ελπίζουν ότι οι πιέσεις για αλλαγή της κυβερνητικής στάσης θα εκτονωθούν μετά την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης στα Σκόπια και τις διευκρινίσεις άμα και δεσμεύσεις στις οποίες εικάζεται βασίμως (;) ότι θα προβεί η ηγεσία της γείτονος, έστω κι αν αυτές δεν αποτυπωθούν σε κάποιο διπλωματικό κείμενο, όπως προτρέπει η Προεδρία της Δημοκρατίας.

Την ανησυχία αυτή, από την οποία ειρήσθω εν παρόδω διακατέχονται και κεντρικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο πρώην υπουργός Νίκος Ξυδάκης, θα επιχειρήσει να διασκεδάσει ο πρωθυπουργός στις 14 Δεκεμβρίου με ομιλία του στο Παλαί Ντε Σπορ στη Θεσσαλονίκη (όταν θα μεταβεί για να ενισχύσει την υποψηφιότητα της Νοτοπούλου για τον δήμο της συμπρωτεύουσας) απευθύνοντας αφενός αυστηρό μήνυμα στα Σκόπια να μην επιχειρήσουν να παίξουν με το επικίνδυνο χαρτί του εθνικισμού και αφετέρου δηλώνοντας ότι στο Μακεδονικό συγκρούονται δύο γραμμές: του πραγματικού πατριωτισμού και της εμπορίας του εθνικισμού. Οσο δύσκολη είναι η προσφυγή στις κάλπες πριν από τον Μάιο, εξίσου δύσκολη, ενδεχομένως και δυσκολότερη, είναι η εξάντληση της τετραετίας. Εφόσον δεν έχουμε τριπλή κάλπη, το πιθανότερο, με τα σημερινά τουλάχιστον δεδομένα, είναι η Ν.Δ. να κερδίσει με σημαντική διαφορά τις ευρωεκλογές και να εκλέξει, ως αναμένεται, την πλειοψηφία των δημάρχων και περιφερειαρχών. Στην περίπτωση αυτή θα είναι δύσκολο στην κυβέρνηση να παραμείνει χωρίς σημαντικά προβλήματα που θα επιτείνουν τη φθορά της και να καλύψει στους τρεις μήνες που θα απομένουν μέχρι τη λήξη της θητείας της τη διαφορά.

Το πιθανότερο είναι αυτή να αυξηθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ να υποστεί στρατηγική ήττα όχι μόνο έναντι της Δεξιάς, αλλά και πιθανότατα και για την ηγεμονία στον χώρο της Κεντροαριστεράς, που είναι εκ των ων ουκ άνευ λόγος για να καθιερωθεί ως ένας εκ των δύο πόλων στον νέο δικομματισμό και επομένως να μπορεί κάποια στιγμή στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον να επανέλθει στη διακυβέρνηση. Τούτων δοθέντων το πιθανότερο είναι ο Τσίπρας να υιοθετήσει τη λενινιστική τακτική «Χθες ήταν νωρίς, αύριο είναι αργά, τώρα είναι η ώρα» (για την Οκτωβριανή επανάσταση), το οποίο μεταφράζεται, όπως χαρακτηριστικά μας λέει στέλεχος των «53+»: «ο Φεβρουάριος είναι νωρίς, ο Σεπτέμβριος είναι αργά, τον Μάιο είναι η καλύτερη ώρα να συγκρουστούμε με τη Δεξιά και τον Μητσοτάκη για το ποιος θα κυβερνήσει την επόμενη τετραετία τη χώρα...».