Νίκος Φελέκης

Ο Αλέξης Τσίπρας είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τον Σεπτέμβριο θα στηθούν πρόωρα κάλπες. Δεν ήταν όμως και απολύτως σίγουρος. Μέχρι που ήρθε η Νίκη Κεραμέως και του επιβεβαίωσε την εκτίμηση. Στενός συνεργάτης του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης έλαβε πρόσκληση, προφανώς εκ παραδρομής, η οποία ανέφερε: «Με μεγάλη χαρά σάς προσκαλούμε στο σπίτι μας την Πέμπτη 30 Ιουνίου και ώρα 18:30 σε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης με την Υπουργό Παιδείας και Βουλευτή Βορείου Τομέα Αθηνών Νίκη Κεραμέως. Θα έχετε τη δυνατότητα να συζητήσετε μαζί της για θέματα επικαιρότητας και βέβαια για θέματα παιδείας. Παρακαλούμε επιβεβαιώστε την παρουσία σας μέσω email... ή στο τηλέφωνο 6974...» (ακολουθούν τα ονόματα και η διεύθυνση του σπιτιού).

Αν ρωτήσεις κάποιον βουλευτή, οποιουδήποτε κόμματος, «ποιο γεγονός δείχνει ότι πάμε οπωσδήποτε σε εκλογές;», θα σου απαντήσει: «Οταν αρχίζουν οι συγκεντρώσεις στα σπίτια». Οι συγκεντρώσεις λοιπόν άρχισαν. Και δεν είναι μόνο η Νίκη Κεραμέως, αλλά και άλλοι υπουργοί που διοργανώνουν συγκεντρώσεις στα σπίτια. Πλέον σχεδόν όλοι θεωρούν πως οι εκλογές δεν μπορούν να βραδύνουν πέραν του Οκτωβρίου και οι ομιλίες του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα περιέχουν προεκλογικές υποσχέσεις και όχι προγραμματικές δεσμεύσεις.

Μπορεί ο πρωθυπουργός και ορισμένοι εκ των στενών του συνεργατών να ήθελαν η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία να γίνει τον Απρίλιο - Μάιο, όμως οι εκλογές έχουν αποκτήσει τη δική τους αυτόνομη δυναμική και, όπως εκτιμάται, είναι περίπου αδύνατον να εξαντληθεί η τετραετία χωρίς σοβαρές επιπτώσεις στο κυβερνητικό έργο και την ομαλή λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Δεν είναι μόνο οι υπουργοί που επικεντρώνονται στην αλίευση ψήφων, αμελώντας τα κυβερνητικά τους καθήκοντα, αλλά και οι υπηρεσιακοί παράγοντες που καθυστερούν τις υπογραφές, σπρώχνοντας για την «επόμενη μέρα» τις αποφάσεις για έργα που προκαλούν ένταση στην πολιτική αντιπαράθεση.

Κοινωνική πίεση

Επιπροσθέτως, στην Κουμουνδούρου θεωρούν πως η κυβέρνηση δεν θα αντέξει την κοινωνική πίεση «επειδή ο χειμώνας θα είναι πολύ χειρότερος και δυσκολότερος από αυτόν που ζήσαμε φέτος», καθώς «έρχεται νέο τσουνάμι ακρίβειας, το οποίο θα δώσει τη χαριστική βολή σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις όχι μόνο των κατώτερων εισοδηματικών στρωμάτων, αλλά και των μεσαίων». Στην κοινωνική πίεση, κατά τον Τσίπρα, θα πρέπει να προσθέσουμε άλλους δύο παράγοντες.

Ο πρώτος είναι η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. Ακόμη και στις πλέον θετικές δημοσκοπήσεις για την κυβέρνηση, με την κάλπη της απλής αναλογικής, το κόμμα του κ. Μητσοτάκη «θα έχει σχεδόν 50 βουλευτές λιγότερους».

Ο δεύτερος σχετίζεται με τον επιχειρηματικό κόσμο, ο οποίος αποστρέφεται την πολιτική αστάθεια και επιθυμεί να υπάρχει κυβερνητική σταθερότητα. Μάλιστα, πηγές από την Κουμουνδούρου παραπέμπουν στις συζητήσεις που είχε στα μέσα της εβδομάδας στον ΣΕΒ ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σε αυτές αρκετοί επιχειρηματίες εξέφρασαν την αγωνία τους για το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας προκρίνοντας σενάρια μεγάλου συνασπισμού, τα οποία και απέκλεισε κατηγορηματικά ο Αλέξης λέγοντας ότι «οι δύο πόλοι (σ.σ.: ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ.) που υπάρχουν στο πολιτικό μας σύστημα μπορούν και πρέπει να κάνουν κυβερνήσεις συνεργασίας, αλλά σε καμία περίπτωση μεταξύ τους».

Φυσικά το ερώτημα που ανακύπτει είναι με ποιον θα συνεργαστούν όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης επιμένει ότι το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε κυβέρνηση με επικεφαλής τον Μητσοτάκη ή τον Τσίπρα. Η Ν.Δ. με τον Βελόπουλο; Ο Μητσοτάκης δεν θέλει ούτε να το ακούει. Ο ΣΥΡΙΖΑ (εφόσον είναι πρώτο κόμμα) με τον Βαρουφάκη (αν το ΜέΡΑ25 μπει στη Βουλή); Ακόμη κι αν ο Αλέξης έκανε την καρδιά του πέτρα, οι έδρες του Γιάνη δεν φτάνουν για να σχηματιστεί κυβερνητική πλειοψηφία. Τι μένει; Το ΚΚΕ. Ξεχάστε το!

Το κόμμα του Δημήτρη Κουτσούμπα, ακόμη κι αν όλα του τα στελέχη φυλακιστούν, βασανιστούν και εξοριστούν, δεν πρόκειται να συμμετάσχει «στα κυβερνητικά παιχνίδια των αστικών κομμάτων». Αρα; Πάλι εκλογές. Και τρίτες, αν ούτε οι δεύτερες, με την ενισχυμένη αναλογική, δεν δώσουν στο πρώτο κόμμα αυτοδυναμία. Θα έχουμε ριμέικ του πατρός Μητσοτάκη όταν το «βρώμικο ’89» χρειάστηκαν τρεις εκλογές για να πάρει αυτοδυναμία; Κομμάτι δύσκολο... Αλλες εποχές, άλλα δεδομένα, αλλά πρόσωπα. Ομως, όπως και στις ταινίες του Τζέιμς Μποντ, ποτέ μη λες ποτέ. Σε κάθε περίπτωση, τα πάντα θα κριθούν από τη στάση του ΠΑΣΟΚ.

Ο Ανδρουλάκης κρατάει το κλειδί

Το κλειδί των εξελίξεων το κρατάει ο Ανδρουλάκης. Αυτός θα αποφασίσει αν θα σχηματιστεί από την πρώτη εκλογή κυβέρνηση ή θα πάμε σε δεύτερη και ενδεχομένως τρίτη μέχρι να βγει λευκός καπνός για το πρόσωπο του πρωθυπουργού. Προσώρας, μπορεί να κορδακίζεται ότι δεν θα είναι ο Μητσοτάκης ή ο Τσίπρας, αλλά, όπως πολύ σωστά, μετά τον Αλέξη του είπε και ο Κυριάκος: τον πρωθυπουργό τον εκλέγει ο λαός και όχι το τρίτο κόμμα.

Πάντως, το γεγονός ότι ρυθμιστής των εξελίξεων θα είναι το ΠΑΣΟΚ αποτελεί πλεονέκτημα για τον Ανδρουλάκη και όσους -μεταξύ των οποίων και δυνάμεις εκτός της πολιτικής- θα ήθελαν, για δικούς τους λόγους, να μην είναι ισχυροί οι Μητσοτάκης και Τσίπρας.

Ως εκ τούτου, Πειραιώς και Κουμουνδούρου θα συνεχίσουν να πιέζουν και να βάζουν δύσκολα στη Χαριλάου Τρικούπη. Ηδη τα ποσοστά του ΚΙΝ.ΑΛ. έχουν υποχωρήσει στις δημοσκοπήσεις που δημοσιεύονται, ενώ οι εκτιμήσεις των επιτελών της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ που ασχολούνται επισταμένως με τις δημοσκοπήσεις αναφέρουν ότι για το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ το 11%-12% συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες από το 13%-14%.

Ο Αλέξης Τσίπρας, κόντρα στις δημοσκοπικές προβλέψεις, έχει τη γνώμη ότι «το βράδυ των εκλογών, εκτός από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, χαμένοι θα είναι και οι δημοσκόποι», αφού, όπως λέει σε συνομιλητές του, «τα ευρήματά τους βρίσκονται σε αναντιστοιχία με το κοινωνικό κλίμα». Μάλιστα, όπως λέει στους συνομιλητές του ο ίδιος, σε αντίθεση με τον Κυριάκο, αυτός έχει στρατηγική πρώτου γύρου. Προβλέπει δε ότι «στις δεύτερες εκλογές τα ποσοστά των κομμάτων της ήσσονος αντιπολίτευσης θα συρρικνωθούν σημαντικά εάν αρνηθούν να συμπράξουν στον σχηματισμό προοδευτικής κυβέρνησης, δίνοντας ουσιαστικά μια δεύτερη ευκαιρία στον Μητσοτάκη».

Ο Αλέξης μπορεί, για λόγους επικοινωνίας, να δηλώνει δημοσίως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα, όμως συνεργάτες του εμφανίζονται λιγότερο αισιόδοξοι και στην καλύτερη περίπτωση θεωρούν πως το αποτέλεσμα της πρώτης κάλπης θα είναι αμφίρροπο. Σύμφωνα με αυτούς, το ποσοστό και των δύο κομμάτων, με το σύστημα της απλής αναλογικής, θα βρίσκεται στην περιοχή του 30%. Η μεταξύ τους διαφορά ενδεχομένως θα είναι και μικρότερη από 4 μονάδες, με αποτέλεσμα οι εκλογές που θα ακολουθήσουν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής να προσομοιάζουν με «γύρο του θανάτου».

Το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο

Πρέπει πάντως να αναφέρουμε ότι ούτε οι αναλυτές του Μαξίμου, ούτε οι επικεφαλής των δημοσκοπικών εταιρειών, αλλά ούτε και οι πεσιμιστές του ΣΥΡΙΖΑ συμμερίζονται αυτές τις εκτιμήσεις. Θεωρούν ότι η Ν.Δ. δύσκολα θα πέσει κάτω από το 32%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι εύκολο να υπερβεί το 28%. Το ερώτημα που θέτει στους άπιστους Θωμάδες ο Αλέξης Τσίπρας είναι «γιατί κάποιος που το 2019 δεν ψήφισε τη Ν.Δ. και ψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ τώρα θα αλλάξει την ψήφο του;». Είναι ένα εύλογο ερώτημα αφού κυβέρνηση είναι η Ν.Δ., άρα είναι λογικό να έχει ο Μητσοτάκης τη φθορά και όχι ο Τσίπρας. Επίσης, το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο έχει υποχωρήσει - όχι εντελώς, αλλά σε σημαντικό βαθμό.

Υπάρχουν δύο ακόμη δεδομένα τα οποία δρουν επικουρικά στην αισιοδοξία του Αλέξη. Το πρώτο είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τα περί του αντιθέτου γραφέντα και λεχθέντα, φαίνεται να έχει κατοχυρώσει τη δεύτερη θέση στο πολιτικό σύστημα και να έχει διασφαλίσει την πρωτοκαθεδρία στον χώρο της ευρύτερης Κεντροαριστεράς. Κατά συνέπεια στις εκλογές, όπου το μείζον διακύβευμα είναι η διακυβέρνηση της χώρας και όχι η κατανομή των ποσοστών ανάμεσα στα κόμματα της αντιπολίτευσης, ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ υπερέχουν έναντι του Ανδρουλάκη και του ΠΑΣΟΚ, αφού αυτοί είναι οι βασικοί αντίπαλοι του Μητσοτάκη και της Ν.Δ.

Και το δεύτερο, ενδεχομένως και το πιο σημαντικό: παρά τα όσα λέγονται και γράφονται, τα ποσοστά του εκλογικού χώρου του ΣΥΡΙΖΑ για μία δεκαετία παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Τον Ιούνιο του 2012 έλαβε 26,89%.

Τον Ιανουάριο του 2015 ανέβηκε στο 36,34%. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους πήρε 35,46%, αλλά αν σε αυτό προσθέσουμε και το ποσοστό της ΛΑΕ (2,86%) το ποσοστό, αντί να μειώνεται, αυξάνεται στο 38,32%. Τον Ιούλιο του 2019, όταν έχασε τις εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 31,53%, αλλά μαζί με το ποσοστό (5,19%) που έλαβαν αθροιστικά τα κόμματα των Γιάνη Βαρουφάκη (3,44%), Ζωής Κωνσταντοπούλου (1,47%) και Παναγιώτη Λαφαζάνη (0,28%) το ποσοστό του φτάνει στο 36,72%. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και οι λοιπές συριζογενείς δυνάμεις έχουν κατοχυρώσει ένα ποσοστό περίπου 36%.

Τούτων δοθέντων, το ποσοστό που θα λάβει ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές σε σημαντικό βαθμό θα εξαρτηθεί και από την ικανότητα του Τσίπρα να συσπειρώσει τον συριζογενή -και κατά βάση αριστερόστροφο- χώρο. Για να το καταφέρει θα πρέπει να βρει την κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στη ρητορική για «κυβερνώσα Αριστερά» και τον «μεταρρυθμιστικό ρεαλισμό» που συγκεντρώνει υψηλά ποσοστά δημοτικότητας στον κεντρώο χώρο. Η εκπόνηση, εντός του θέρους, ενός εναλλακτικού, αλλά ρεαλιστικού και βιώσιμου κυβερνητικού προγράμματος, που θα παρουσιαστεί στη ΔΕΘ, είναι η πρώτη από τις προτεραιότητες προς υλοποίηση που έχει δώσει στους συντρόφους του ο Τσίπρας.

Η δεύτερη είναι τα ψηφοδέλτια. Στην Κουμουνδούρου εμφανίζονται αισιόδοξοι ότι μέχρι τέλος Ιουλίου θα έχει ανακοινωθεί το 80% των υποψηφίων. Η βούληση του Αλέξη είναι τα ψηφοδέλτια να ανταποκρίνονται στον στόχο για «ανανέωση» και «αμφίπλευρη διεύρυνση» με πρόσωπα που με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και την τεχνοκρατική τους επάρκεια μπορούν να συνδράμουν στην υλοποίηση «καινοτόμων δράσεων και ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων».

Περιοδείες στην επαρχία

Την ερχόμενη εβδομάδα θα συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία για να συζητήσει τα δύο αυτά θέματα, να τεθεί και επισήμως το κόμμα σε προεκλογική τροχιά και να εξεταστεί ο ρυθμός οργανωτικής και πολιτικής ένταξης των 110.000 μελών στη λειτουργία και τις δράσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

Με εντολή του Αλέξη, ο οποίος συνεχίζει τις περιοδείες του στην επαρχία, με επόμενους σταθμούς μάλλον τη Σάμο και την Ικαρία, από προχθές και έως το τέλος του μήνα θα πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση σε ολόκληρη την επικράτεια εκδηλώσεις σε ανοιχτούς χώρους (πλατείες, πάρκα, πεζοδρόμους κ.α.) και όχι στα κομματικά γραφεία, στις οποίες τα καινούρια μέλη θα γνωρίσουν τα παλιά και από κοινού θα επεξεργαστούν τοπικές δράσεις σε κοινωνικούς και επαγγελματικούς χώρους.

Η ηγεσία της Κουμουνδούρου θεωρεί πως η εκλογική ευδοκίμηση του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την ένταξη και κυρίως την κινητοποίηση των καλουμένων «σταυροφόρων» ή «ταχυδρόμων» του Τσίπρα. Με τα 110.000 νέα μέλη ο Τσίπρας ελπίζει ότι θα καλύψει τα κενά στη μετάδοση των θέσεων της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Κενά που, λόγω θέρους και σύντομης προεκλογικής περιόδου, είναι αναπόφευκτο να υπάρξουν, εφόσον βεβαίως οι εκλογές γίνουν τον Σεπτέμβριο.

Και λέμε «εφόσον» επειδή υπάρχουν δύο τυχαίοι παράγοντες, οι οποίοι (σε συνάρτηση με τη μορφή που θα εκδηλωθούν, την ένταση που θα λάβουν, τις συνέπειες που θα έχουν και τις αντιπαραθέσεις που θα πυροδοτήσουν) μπορεί να αναγκάσουν τους rich and famous οικοδεσπότες της Νίκης Κεραμέως να προγραμματίσουν για τον Μάρτιο την επόμενη συγκέντρωση στο σπίτι τους. Ο ένας είναι οι πυρκαγιές και οι φυσικές καταστροφές και ο άλλος ο ημερήσιος «πυρπολητής» (του Αιγαίου; Της Κύπρου; Της Θράκης;) Ερντογάν. Και στις δύο περιπτώσεις στήσιμο κάλπης δεν νοείται. Από τη διαχείρισή τους θα κριθεί πρωτίστως η κυβέρνηση και εν πολλοίς θα διαμορφωθεί και το εκλογικό αποτέλεσμα...