Νίκος Βεντουράκης

Μετά την επίθεση και όσο η Γαλλία είχε πολιορκηθεί από μία οργανωμένη τρομοκρατική επιχείρηση, ηγέτες των Ευρωπαϊκών κρατών είχαν ηγηθεί της πορείας υπέρ της ελευθερίας του λόγου χωρίς φόβο αντιποίνων.
     
Πολλοί μπορούν να πουν πως αυτή η παρομοίωση είναι ανάξια συγκρίσεως λόγω των ζωών που χάθηκαν, και τα λοιπά. Δεκτόν.
     
Στις 25 Ιουνίου του ίδιου έτους, η εφημερίδα "Το Ποντίκι" δημοσίευσε μία δική της καρικατούρα, όπως και άλλωστε συνηθίζει. Προκλητική όπως πρέπει να είναι μία καταδικαστική και "extreme" ματιά της πραγματικότητας, αν και διεπόμενη από ένα στοιχείο  λαϊκισμού, η καρικατούρα παρομοίαζε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, και δη το Άουσβιτς, ως την απουσία εναλλακτικής λύσης για την Ελλάδα. Η κοινή γνώμη της Εβραϊκής κοινότητας τόσο της Ελλάδος όσο και της υπόλοιπης Ευρώπης ήταν ήδη φορτισμένες συναισθηματικά από το "ποστάρισμα" του Δ. Καμμένου για το παρόμοιο σε στυλ και περιεχόμενο με το Άουσβιτς να φέρει την επιγραφή "Μένουμε Ευρώπη".  
     
Πολλοί μπορούν να πουν πως αυτή η παρομοίωση είναι ανάξια συγκρίσεως λόγω των ζωών που χάθηκαν, και τα λοιπά. Δεκτόν.  Ξανά.
     
Αυτό, όμως, που παρατηρώ, και εδώ μιλώ προσωπικά, είναι πως η Ευρώπη, ακόμη και στις αντιδράσεις της είναι μία οικογένεια δύο ταχυτήτων. Οι αντιδράσεις για την ελευθερία του λόγου της εφημερίδας Charlie Hebdo δεν ταιριάζουν με αυτές για την ελευθερία της έκφρασης της Ελληνικής εφημερίδας. Παράλληλα, βέβαια, ούτε και οι δικές μας αντιδράσεις ως λαός και κράτος δεν ταίριαζαν, όταν το περιοδικό Focus μας έδινε τον μεγαλύτερο εκ των δακτύλων μέσω "πειραγμένης" φωτογραφίας της Αφροδίτης της Μήλου.
     
Tίθεται, λοιπόν, το ερώτημα, κοινωνικό και πολιτικό συνάμα. Γιατί δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε την εικόνα ενός εκ των μεγαλύτερων εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας (στρατόπεδα συγκέντρωσης) ως υπενθύμιση προς αποφυγή περαιτέρω "εγκλημάτων" κατά της κοινωνίας; Η ίδια η καρικατούρα δεν αποσκοπεί στην "μείωση" του ιστορικού δεδομένου, και οποιαδήποτε παρομοίωση, πετυχημένη ή αποτυχημένη δεν έχει σχέση με ρατσισμό, ή τουλάχιστον έτσι θέλω να πιστεύω. Έχει να κάνει με τα δεδομένα της ομολογουμένως απλουστευμένης και ολίγον "εκλαϊκευμένης" ψυχολογίας ενός ολόκληρου έθνους, ενός ολόκληρου λαού που έχει πραγματικά υποφέρει εδώ και πολλά χρόνια. Όπως και το "ατόπημα" της Charlie Hebdo με την απεικόνιση του Μωάμεθ στο εξώφυλλό της κατ'επανάληψη, έτσι και αυτό της Ελληνικής εφημερίδας ή του Γερμανικού περιοδικού Focus. Η ελευθερία λόγου και έκφρασης είναι δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση όλων μας, χωρίς εξτρεμιστικές ή ακραίες αντιδράσεις. Σε αυτό φταίμε οι περισσότεροι που έχουμε βρίσει, έχουμε γράψει εκνευρισμένα post στο Facebook λες και είναι γεωπολιτικές αναλύσεις ολόκληρων think-tank. Αλλά ας μην έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά, και ας μην ξεχνάμε και των άλλων αλλά και τα δικά μας. Η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η υπενθύμιση του ρητού της Evelyn Beatrice Hall η οποία παρουσίασε την φιλοσοφία του Βολταίρου: «Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες»...