Νίκος Αλιάγας

Σάλο έχει προκαλέσει σε όλο τον κόσμο η διαφημιστική εκστρατεία της Benetton που απεικονίζει μέσα από διάφορα φωτομοντάζ πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες να φιλιούνται στο στόμα. Τον Νετανιάχου με τον Αμπάς, τον Πάπα με έναν ιμάμη, τον Ομπάμα με τον Τσάβες, τον Σαρκοζί με τη Μέρκελ και ούτω καθεξής…

Το μήνυμα της διαφημιστικής καμπάνιας λέει: «Σταματήστε το μίσος και αγαπηθείτε». Δεν είναι πρώτη φορά που η Benetton προκαλεί, αλλά ούτε και η πρώτη φορά που αναγκάζεται να αποσύρει τις αφίσες της, όπως δεν είναι και η πρώτη φορά που κατάφερε να κάνει κίνηση ματ ως προς την εκμετάλλευση και προβολή της φίρμας μέσα από όλα της τα οπτικοακουστικά μέσα του πλανήτη. Δεν είναι μόνο το προϊόν που πουλάει η Benetton αλλά και η φήμη εικονοκλαστικής προσέγγισής της στη διαφήμιση. Οπως έλεγαν και ορισμένοι παλιοί πατριάρχες της διαφήμισης στην Αμερική: «Σημαντικό δεν είναι να φαίνεσαι με το καλύτερο προφίλ, αλλά απλώς να φαίνεσαι».

Γιατί σόκαρε η καμπάνια; Επειδή αφήνει να εννοηθεί πως ο Ομπάμα και ο Τσάβες μπορεί να είναι γκέι ή μήπως επειδή ο επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας μπορεί να φιλήσει κάποιον παθιασμένα στο στόμα και μάλιστα μουσουλμάνο; Οταν αγγίζεις τα σύμβολα ούτως ή άλλως παίζεις με τη φωτιά. Και όταν περπατάς ξυπόλυτος στα κάρβουνα ξέρεις ότι αργά ή γρήγορα θα καείς ή ότι θα βρεθείς να βράζεις στο καζάνι. Αλήθεια, υπάρχουν όρια στη διαφήμιση; Φραγμοί στο χιούμορ; Ο χρόνος και το ήθος κάθε κοινωνίας θα δείξουν. Ωστόσο, αν κοιτάξεις τις φωτογραφίες για δεύτερη φορά, εύκολα μπορείς να αναρωτηθείς τι μπορεί να κρύβει αυτό το υποτιθέμενο φιλί της αγάπης.

Το «Σ’ αγαπώ...  ούτε κι εγώ» που τραγουδούσε κάποτε ο Σερζ Γκενζμπούρ; Για παράδειγμα στην περίπτωση του εικονιζόμενου στην αφίσα της εταιρείας ζευγαριού Μέρκελ - Σαρκοζί, τι σόι φιλί είναι αυτό; Το φιλί της ζωής προς την Ελλάδα; Το φιλί προδοσίας στην ευρωζώνη; Το καυτό φιλί της συμφιλίωσης δύο πρώην εχθρών; Το φιλί της ανεκτικότητας; Το φιλί της απελπισίας; Το φιλί του θανάτου; Το φιλί του αποχαιρετισμού; Ή το φιλί του Ιούδα; Θυμάμαι τον παππού μου να μου λέει πως «πρέπει να ξέρεις πού βάζεις τα χείλη σου και πού στέλνεις τα φιλιά σου». Και γι’ αυτήν τη φωτογραφία όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά. Ενα φιλί παθιασμένο μπορεί να σε γκρεμοτσακίσει, όπως μπορεί να σου προσφέρει και μια μοναδική εμπειρία. Ο,τι δεν λες με το στόμα, σωπαίνεις με τα χείλη. «Μη μιλάς, Ανγκελα, φίλα με, άσε τον χρόνο να μιλά για μας»… Να όμως που πέρασε και ο χρόνος, πέρασαν και τα φιλιά και τα ανεκπλήρωτα πάθη δεν πουλάνε πλέον στο χρηματιστήριο του κυνισμού. Φανταστείτε τι θα γινόταν αν κάναμε το ίδιο στην Ελλάδα, απεικονίζοντας σε  διαφημιστική αφίσα τον Παπανδρέου να φιλά τον Σαμαρά. Εδώ αυτοί κάνανε κάτι βδομάδες να δώσουν τα χέρια! Και πολύ αμφιβάλλω αν το «φιλί» τους θα το δουν τα εγγόνια μας…