Μιλτιάδης Νεκτάριος

Οι ίδιες παροικίες εξασφάλισαν και την απαραίτητη οικονομική υποστήριξη και τα εφόδια των στρατιωτικών επιχειρήσεων, με τις χορηγίες των εμπόρων, των επιχειρηματιών και, κυρίως, των ναυτικών οικογενειών.

Στα 200 χρόνια του νέου ελληνικού κράτους έλαβαν χώρα πρωτοφανείς επιτυχίες (πάντα ως απόρροια της παρουσίας ισχυρών πολιτικών ανδρών) και πολύ περισσότερες εθνικές καταστροφές (λόγω πλήρους αδυναμίας επίτευξης πολιτικών συναινέσεων). Το μόνιμο χαρακτηριστικό της συνολικής περιόδου ήταν η ανεπάρκεια των θεσμών και του εγχώριου πολιτικού προσωπικού, το οποίο πάντοτε αντιστάθηκε σθεναρά σε όλες τις προσπάθειες των Ελλήνων του εξωτερικού να επηρεάσουν την εσωτερική πολιτική σκηνή, με χειρότερο παράδειγμα την τύχη του Καποδίστρια.

Σήμερα, η επικείμενη επέτειος της Επανάστασης του 1821 βρίσκει τη χώρα σε δραματική κατάσταση: πολιτική, κοινωνική και οικονομική χρεοκοπία, συσσώρευση του μεγαλύτερου εξωτερικού και εσωτερικού χρέους σε παγκόσμιο επίπεδο και προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης που σε μέσο επίπεδο δεν ξεπερνούν το 1% ετησίως για την περίοδο μέχρι το 2060.

Τα χειρότερα προβλήματα βρίσκονται όμως μπροστά και πηγάζουν από τις δημογραφικές εξελίξεις. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας έχει τεθεί σε πλήρη εξέλιξη η διαδικασία γήρανσης του πληθυσμού (λόγω του πολύ χαμηλού ρυθμού αναπαραγωγής, καθώς και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής), με συνέπεια τη συνεχή μείωση του πληθυσμού από τα 10 εκατομμύρια το 2010 σε περίπου 7,5 εκατομμύρια το 2060. Τότε, όμως, το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού θα είναι οι συνταξιούχοι, με περαιτέρω δημοσιονομικές απαιτήσεις για τα συστήματα συντάξεων και υγείας, ενώ το εργατικό δυναμικό θα είναι εντελώς ανεπαρκές για να στηρίξει μια τέτοια δομή οικονομίας και κοινωνίας. Οι εξελίξεις αυτές συμβαίνουν για πρώτη φορά στη μακραίωνη ιστορία του ελληνικού έθνους και θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας στις επόμενες δεκαετίες και, τελικά, θα προδιαγράψουν τις συνθήκες επιβίωσης της χώρας μακροπρόθεσμα.

Σε προηγούμενο άρθρο («ΘΕΜΑ», 30/6/2019) έχουμε διατυπώσει την άποψη ότι το δημογραφικό πρόβλημα απειλεί την εθνική επιβίωση της χώρας και μπορεί να αντιμετωπιστεί με την αύξηση των γεννήσεων, την παλιννόστηση Ελλήνων μεταναστών και ομογενών, καθώς και τις επιλεγμένες ροές αλλοδαπών μεταναστών. Η έμφαση στην παρούσα συζήτηση είναι στην προσέλκυση των ομογενών και προτείνεται μια πολυεπίπεδη και πολυπαραγοντική στρατηγική που πρώτο στόχο έχει την επανασύνδεση των ομογενών με την πατρίδα μέσω σύγχρονων πληροφοριακών υποδομών και σε δεύτερη φάση την οικονομική, κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική συμμετοχή τους στα δρώμενα της χώρας.

Η στρατηγική προσέλκυσης των ομογενών πρέπει να εκκινήσει με την καταγραφή τους σε παγκόσμια κλίμακα μέσω μιας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα «διασύνδεσης» του κάθε ομογενούς με συγκεκριμένο δήμο (κοινότητα) ή περιφέρεια της χώρας. Ετσι θα δημιουργηθεί για πρώτη φορά στην Ιστορία μια παγκόσμια κοινότητα Ελλήνων που θα είναι περίπου διπλάσια σε αριθμό σε σχέση με τον εγχώριο πληθυσμό, με τεράστια αναμενόμενα οφέλη σε όλα τα επίπεδα: αρχικά κοινωνικά και πολιτιστικά και, στη συνέχεια, οικονομικά και πολιτικά. Το υψηλό επίπεδο πατριωτισμού των ομογενών, το τεράστιο πνευματικό κεφάλαιο που έχουν συσσωρεύσει, η κολοσσιαία οικονομική και επιχειρηματική δύναμη και η πολυεπίπεδη πολιτική ισχύς που διαθέτουν στις χώρες διαμονής τους θα συμβάλουν στην «επανίδρυση» και αναζωογόνηση της Ελλάδας. Αν το εγχείρημα οργανωθεί και εκτελεστεί με επαγγελματισμό, η επιτυχία του είναι δεδομένη διότι όλοι οι ομογενείς θα το αντιληφθούν ως καθήκον προς τη γενέτειρα χώρα.

Στη συνέχεια πρέπει οι ηλεκτρονικές υποδομές να επεκταθούν και να χρησιμεύσουν για τη δημιουργία μιας Ηλεκτρονικής Βουλής των Ελλήνων Ομογενών για την οποία θα προβλέπονται τα εξής: πρώτον, εκλογή -με ηλεκτρονική ψηφοφορία- αντιπροσώπων για τη Βουλή των Ομογενών με βάση τους εγγεγραμμένους στην προαναφερόμενη ηλεκτρονική πλατφόρμα και, δεύτερον, πρόβλεψη για ηλεκτρονικές συνεδριάσεις της Βουλής των Ομογενών. Στην ουσία θα πρόκειται για μια Συμβουλευτική Γερουσία, η οποία θα γνωμοδοτεί για σοβαρά εθνικά θέματα και θα συντονίζει ένα παγκόσμιο δίκτυο πρωτοβουλιών και δραστηριοτήτων (επίσημες διαδικασίες lobbying) για την προώθηση των εθνικών θεμάτων στις χώρες διαμονής των ομογενών.

Τέλος, πρέπει να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα επαναπατρισμού ομογενών (ας το ονομάσουμε «Πρόγραμμα Νόστιμον Ημαρ»), το οποίο θα παρέχει κίνητρα (α) για μετεγκατάσταση φυσικών προσώπων καθώς και πρακτικές διευκόλυνσης της εν λόγω διαδικασίας, ενώ για τις ακριτικές περιοχές και νησιά θα προβλέπεται δωρεάν παροχή κατοικίας και έκτασης γης, και (β) για μετεγκατάσταση/ίδρυση επιχειρήσεων από ομογενείς στην Ελλάδα, με επίταση κινήτρων εφόσον οι επιχειρήσεις είναι εξαγωγικές ή υποκαθιστούν εισαγωγές αγαθών - υπηρεσιών.

Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι η επανασύνδεση της χώρας με τις εκτεταμένες ελληνικές παροικίες του εξωτερικού και η λειτουργία της Βουλής των Ομογενών, πρώτον, θα λειτουργούν διαιτητικά σε ακραίες καταστάσεις πολιτικού φανατισμού που στη νεότερη Ιστορία μας προκάλεσαν τεράστιες εθνικές καταστροφές, και, δεύτερον, θα συμβάλουν στην αναζωογόνηση της χώρας. Η καλύτερη εορτή για την επέτειο του 1821 θα είναι τα εγκαίνια της Βουλής των Ομογενών στις 25 Μαρτίου 2021.