Μπάμπης Κούτρας

Είναι εντυπωσιακή η ευκολία με την οποία η «Πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνηση διολισθαίνει σε ξεπερασμένους πολιτικούς συμψηφισμούς. Εξελέγη με βασικό σλόγκαν το «Ξεμπερδεύουμε με το παλιό, κερδίζουμε το αύριο», αλλά μόλις δυόμισι χρόνια μετά, γαντζωμένη στην εξουσία, εγκλωβισμένη στα αδιέξοδα που η ίδια δημιούργησε, απώλεσε το ηθικό πλεονέκτημα και δίνει μάχη οπισθοφυλακής με το αστείο επιχείρημα «κι εσείς τα ίδια κάνατε».

Το διαβάζω στο Διαδίκτυο και τις εφημερίδες, το ακούω στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση από τα στόματα υπουργών, βουλευτών και βολεμένων στελεχών. Για το ξεζούμισμα των φορολογουμένων, τη στοχοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας, τη φτωχοποίηση των αδυνάτων, τις περικοπές των συντάξεων. Τη συμμόρφωση προς κάθε μνημονιακή απαίτηση, το «success story» με ηρωικές εξόδους στις αγορές, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, τις ιδιωτικοποιήσεις, τις εξευτελιστικές συμβάσεις παραχώρησης για 99 χρόνια, τις απόπειρες άλωσης της Δικαιοσύνης, τη χειραγώγηση της πληροφόρησης, την απροκάλυπτη οικογενειοκρατία, το προκλητικό βόλεμα κάθε Καρανίκα... Για όλα, μα για όλα, η μόνιμη απάντηση, η πάγια επωδός με την οποία οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αντεπιτίθενται εδώ και αρκετό καιρό είναι, όπως σωστά μαντεύετε, το «και οι προηγούμενοι τα ίδια έκαναν».

Αυτή η τυποποιημένη φράση πιστοποιεί το ολοκληρωτικό αδιέξοδο του Αλέξη Τσίπρα και των συνεργατών του. Καταφεύγουν σε μια επιχειρηματολογία την οποία οι ίδιοι, όταν ήταν στην αντιπολίτευση, καταδίκαζαν και απέρριπταν μετά βδελυγμίας. Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, αφού συνθηκολόγησε, αφού υποθήκευσε με ακροβασίες και τυχοδιωκτικούς χειρισμούς εκείνο το «αύριο» που θα κέρδιζε, πλέον έχει εξαντλήσει το ιδεολογικό και ηθικό του οπλοστάσιο. Διότι τι άλλο σημαίνει το «κι εσείς τα ίδια κάνατε», αν όχι την αυτονόητη παραδοχή εκ μέρους του ότι «κι εμείς τα ίδια κάνουμε» με εκείνα που κατηγορούσαμε; Πιθανώς χωρίς να το συνειδητοποιούν, ο πρωθυπουργός, οι υπουργοί και τα λοιπά στελέχη ομολογούν απερίφραστα ότι έγιναν μέρος εκείνου του παλιού με το οποίο θα ξεμπέρδευαν με την άνοδό τους στην εξουσία. 

Προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ με το «κι εσείς τα ίδια κάνατε» καταφεύγει στη νομική αρχή του «ένοχος ένοχον ου ποιεί» έναντι της χθεσινής εξουσίας και σημερινής αντιπολίτευσης. Μόνο που τη χρησιμοποιεί σαν σοφιστεία, σαν έξοδο κινδύνου από την ηθικώς δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει. Ξεχνάει, όμως, ότι απέναντί του δεν είναι η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, αλλά η κοινωνία και οι ελπίδες της που διαψεύστηκαν για μία ακόμη φορά. 

Και εκεί ακριβώς είναι η ουσία του ζητήματος. Με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, η κοινωνία εξάντλησε τις διαθέσιμες συνταγές για τη διακυβέρνηση της χώρας από τη Μεταπολίτευση έως σήμερα. Μετά τη δικτατορία δοκιμάστηκαν η Δεξιά, η σοσιαλίζουσα Κεντροαριστερά, εκάστοτε περιστασιακοί συνασπισμοί της Δεξιάς -ακόμη και με την κομμουνιστική Αριστερά-, μετά ξανά ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. και μετά μαζί ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ. Η τομή στην εναλλαγή των παραδοσιακών κομματικών σχηματισμών στην εξουσία θα γινόταν με τον ΣΥΡΙΖΑ, ή τουλάχιστον αυτό ευαγγελιζόταν παντοιοτρόπως η ίδια η παράταξη, κυρίως διά στόματος Αλέξη Τσίπρα. Αποδείχθηκε όμως ότι ο αλλόκοτος συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ βασίζεται μόνο στη συγκολλητική ουσία του άκρατου λαϊκισμού και της επιθυμίας για εξουσία, εφόσον σε οτιδήποτε άλλο χάσκει ιδεολογική άβυσσος ανάμεσα στα δύο κόμματα. 

Υπό αυτές τις συνθήκες σχεδόν περιττεύει η παρατήρηση ότι η αναζήτηση συμψηφισμών στη βάση του «κι εσείς τα ίδια κάνατε», εκτός από απέλπιδα και μάταιη, οδηγεί στο πολιτικά αντίθετο αποτέλεσμα: ο συμψηφισμός του σήμερα με το χθες δεν σημαίνει τίποτε άλλο εκτός από συνενοχή, έστω κι αν για τον Τσίπρα το «κι εσείς τα ίδια κάνατε» χρησιμοποιείται ως αντικατηγορία προς την αντιπολίτευση. Οσο για εκείνο το «αύριο» που υποσχέθηκε πως θα κέρδιζε ο ΣΥΡΙΖΑ, τώρα πια που έχουμε την ομολογία του ότι σε τίποτα δεν διαφέρει από τους προηγούμενους, στ’ αλήθεια μένει να δούμε τι πραγματικά νέο θα γεννήσουν οι ανάγκες των καιρών.