Μπάμπης Κούτρας

Η τραγωδία με τους φοιτητές που πέθαναν στην προσπάθειά τους να ζεσταθούν με μαγκάλι στη Λάρισα δείχνει τις εφιαλτικές διαστάσεις της κοινωνικής κρίσης. Η Ελλάδα βιώνει πλέον γεγονότα που μπορούν να συγκριθούν μόνο με εκείνα του μεγάλου κραχ του 1929 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκατοντάδες αυτοκτονίες οικονομικά απελπισμένων, κατάρρευση του συστήματος υγείας και παιδείας, ουρές στα κέντρα διανομής τροφίμων από πρώην αξιοπρεπείς οικογενειάρχες, δραματική υποβάθμιση του περιβάλλοντος από τη ρύπανση, εκατομμύρια ανέργων, ο αριθμός των οποίων συνεχώς μεγαλώνει και ανάμεσά τους το 60% των νέων, συνθέτουν το σκηνικό μιας πρωτοφανούς ανθρωπιστικής καταστροφής.

Φοβάμαι πως τα όρια αυτής της κρίσης δεν έχουν γίνει ακόμη αντιληπτά ούτε από το πολιτικό σύστημα, ούτε από την τρόικα, ούτε από εκείνους που υπηρετούν σημαντικούς θεσμούς της πολιτείας, ούτε από την οικονομική ελίτ που προσπαθεί απλώς να διασώσει τον εαυτό της και τα προνόμιά της. Δεν έχει καν διαμορφωθεί  κουλτούρα αλληλεγγύης ανάμεσα στους πολίτες, τους έχοντες από τη μια και τους πένητες από την άλλη, όπως θα γινόταν σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του ανεπτυγμένου κόσμου. Μαζί με τους οικονομικούς δείκτες που καταρρέουν, η χώρα διολισθαίνει ημέρα με την ημέρα σε συνθήκες τριτοκοσμικού χάους. Εκεί που η ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια δεν έχει καμία αξία.

Τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης δεν έχει βρεθεί ακόμη αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπιστούν οι άμεσες και οδυνηρές επιπτώσεις στην κοινωνία. Το περίφημο «δίχτυ προστασίας» εξαγγέλθηκε πολλές φορές, αλλά δεν υπήρξε ποτέ. Και είναι δύσκολο να υπάρξει γιατί κανένας από εκείνους που παίρνουν τις αποφάσεις δεν μπορεί να αντιληφθεί την πραγματικότητα. Βλέπει αριθμούς και δυσκολεύεται να καταλάβει τις επιπτώσεις των αριθμών στη ζωή των ανθρώπων. Οταν είσαι υπουργός με καταθέσεις εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ δεν μπορείς να κατανοήσεις το πρόβλημα του συνταξιούχου των 600 ευρώ. Οταν είσαι διορισμένος στο ΔΝΤ ή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν μπορείς να φανταστείς το πρόβλημα 1,3 εκατομμυρίων ανθρώπων που περιμένουν το επίδομα ανεργίας. Αν δεν κρυώνεις, είναι δύσκολο ακόμη και να υποψιαστείς πώς μπορεί πέντε φοιτητές να προσπαθούν να ζεσταθούν με ένα μαγκάλι.

Οι κοινωνικές διαστάσεις της κρίσης είναι τεράστιες σε έκταση και βάθος. Και δυστυχώς, ακόμη δεν έχουμε φτάσει στο τέλος. Ακόμη κι αν αποδεχτούμε τις αισιόδοξες προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας, πρώτα θα φτάσουμε στην «ευημερία» των αριθμών και ύστερα από χρόνια  στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων. Μέχρι τότε, να δούμε ποιοι και πόσο θα αντέξουν.