Μηνάς Τσαμόπουλος

Εδώ και δυόμισι χρόνια η Ελληνική Ναυτιλία βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα αφού γίνεται μια προσπάθεια συνειδητή, από την πλευρά του ελληνικού κράτους, να «απονευρωθεί».  

Απορία προκαλεί το γεγονός ότι οι δύο πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, που σε ετήσια βάση φέρνουν στη χώρα συνάλλαγμα συνολικού ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ, η Ναυτιλία και ο Τουρισμός δεν έχουν υπουργείο. Καταργήθηκαν στα τέλη του 2009 επί κυβερνήσεως Παπανδρέου και ενσωματώθηκαν οι αρμοδιότητές τους σε άλλα υπουργεία.

Οι αντιδράσεις ήταν έντονες σε επίπεδο πάντα «διαβήματος». Η κόντρα έγινε ακόμη πιο σκληρή όταν κατατέθηκε η πρόταση τόσο από την τότε κυβέρνηση όσο και από τα αριστερά κόμματα για αλλαγή του φορολογικού συστήματος που διέπει τη Ναυτιλία και ειδικότερα τις εταιρείες που έχουν έδρα την Ελλάδα και δεν φορολογούνται ενώ προστατεύονται από το Σύνταγμα.

Το θέμα ήρθε στην επιφάνεια και πάλι μέσα στην εβδομάδα με την τοποθέτηση του υπεύθυνου Οικονομικής Πολιτικής του κόμματος Γιάννη Μηλιού περί φορολόγησης των εταιρειών, ο οποίος στη συνέχεια προσέθεσε ότι θα κληθούν οι εφοπλιστές στο τραπέζι του διαλόγου.

Το ερώτημα είναι τι θέλει το κράτος να πετύχει. Να κλείσουν οι περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες, πολλές από τις οποίες δεν πάνε καλά οικονομικά λόγω της κρίσης που έχει πλήξει σοβαρά και την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία και να μείνουν στον δρόμο χιλιάδες υπάλληλοι ενώ θα χαθεί το ναυτιλιακό συνάλλαγμα ή να προσελκύσει εφοπλιστικά κεφάλαια στην Ελλάδα για να γίνουν επενδύσεις;

Αντίλογος υπάρχει αναλόγως από ποια οπτική γωνία βλέπει κανείς το θέμα.

 Τα τελευταία τρία χρόνια η πλειονότητα των εφοπλιστών έχει βγάλει όσα λεφτά είχε στην Ελλάδα στο εξωτερικό και τώρα ετοιμάζεται να μαζέψει και τα ψίχουλα. Είναι τέτοια η φύση της συγκεκριμένης βιομηχανίας που δεν μπορείς να την περιορίσεις στα στενά σύνορα ενός κράτους αφού το εμπόριο είναι παγκόσμιο.

Το θέμα είναι εάν θα πείσει το κράτος τους επιχειρηματίες της θάλασσας να φέρουν τα λεφτά τους στην πατρίδα και να τα επενδύσουν ώστε να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της σε δύσκολους καιρούς. Ας μην παραβλέπουμε το γεγονός ότι τα περισσότερα κέρδη τους προέρχονται από δραστηριότητές τους εκτός Ελλάδας.   

  Ή τους θες ή δεν τους θες ως επιχειρηματίες.  Απλά τα πράγματα. Ζυγίζεις τα υπέρ και τα κατά.

Η Ναυτιλία είναι ο μόνος ελληνικός βιομηχανικός κλάδος που κυριαρχεί παγκοσμίως. Και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το 95% του παγκόσμιου εμπορίου γίνεται διά θαλάσσης, μπορεί κανείς να καταλάβει τον ρόλο που διαδραματίζει. Είναι ο ισχυρότερος πρεσβευτής της χώρας στο εξωτερικό.

Όμως υπάρχουν τουλάχιστον τρεις λόγοι που αυτή την περίοδο δεν υφίσταται επενδυτική προθυμία από την πλευρά των εφοπλιστών.
Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια ενός εκ των κορυφαίων οικονομολόγων που ασχολείται με τη ναυτιλία:

 1. Ο πρώτος λόγος είναι ότι παρατηρείται γενικότερα μια διστακτικότητα στη δέσμευση επενδυτικών κεφαλαίων σε επενδύσεις σε περιόδους διεθνούς οικονομικής αστάθειας κατά την οποία το «κίνητρο προφύλαξης» οδηγεί τους επενδυτές σε διατήρηση υψηλότερων ποσοστών ρευστού από το σύνηθες. Αυτό δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα, αλλά γενικότερα τις οικονομίες του κόσμου.

2. Ο δεύτερος λόγος έχει σχέση με την από όλους τους επενδυτές απαιτούμενη απλοποίηση των διαδικασιών έγκρισης και αδειοδοσίας στην Ελλάδα όπου με την ενεργό σύμπραξη πολιτικών και δημόσιων υπάλληλων το πράγμα έχει παραγίνει. Ο αείμνηστος καπετάν Βασίλης Κωνσταντακόπουλος χρειάστηκε 18χρόνια για να μπορέσει να ολοκληρώσει την επένδυσή του στη Μεσσηνία. Και αυτή η γιγάντια καθυστέρηση έγινε απόλυτα καταληπτή από τον εφοπλιστικό κόσμο και έχει οδηγήσει στην απαίτηση της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών να ισχύσει για κεφάλαια από τη θάλασσα η διαδικασία fast track. Οσο οι αγκυλώσεις σ’ αυτό τον τομέα παραμένουν τόσο οι επενδύσεις θα καθυστερούν. Κανείς δεν θέλει να μπλέξει σε περιπέτειες σε μια τέτοια περίοδο.

3. Ο τρίτος λόγος είναι ότι κανείς δεν επενδύει σε μια αγορά όσο οι τιμές πέφτουν. Πίσω από αυτό το αίτιο υπάρχει η λογική ότι, αν περιμένουν, θα μπορούν να αποκτήσουν επιχειρήσεις, ακίνητα, εκτάσεις και σε χαμηλότερες τιμές. Με την προϊούσα πτώση στις αμοιβές των εργαζομένων, το κόστος εργασίας σε νέες κατασκευές θα είναι επίσης χαμηλότερο, χωρίς να ξεχνά κανείς ότι ένας μεγάλος αριθμός σπιτιών και διαμερισμάτων θα εκπλειστηριάσει λόγω αδυναμίας των ιδιοκτητών τους να συνεχίσουν την εξυπηρέτηση των δανείων που έλαβαν σε χρόνο που είχαν απασχόληση και τώρα δεν έχουν».