Μάκης Πολλάτος

Μην μου πείτε ότι δεν έχετε ακούσει κι εσείς από κάποιον φίλο ή γνωστό μια άποψη σαν αυτή σε σχέση με την ανακοίνωση των Τζο Μπάιντεν-Μπόρις Τζόνσον και Σκοτ Μόρισον για την συμφωνία AUKUS. Κλεισμένοι στον μικρόκοσμό μας, πολλές φορές αδιαφορούμε, παραγνωρίζουμε ή υποβαθμίζουμε όσα συμβαίνουν στον υπόλοιπο πλανήτη.

Με την δημιουργία της συμμαχίας AUKUS, οι Ηνωμένες Πολιτείες στέλνουν το σήμα ότι το βασικό μέλημά τους είναι η περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, δηλαδή η στρατηγική τους να περιορίσουν την Κίνα. Αυτό σημαίνει ότι εγκαταλείπουν όλο τον υπόλοιπο πλανήτη; Μήπως δηλαδή η Ουάσιγκτον θα απομακρύνει όλα τα στρατεύματά της από την Ευρώπη και την Μέση Ανατολή για να αναπτύξει τον αμερικανικό στρατό στην Αυστραλία, και τις άλλες χώρες της περιοχής του Ειρηνικού που δεν βλέπουν με καλό μάτι τις κινήσεις του «Κίτρινου Δράκου» από το Πεκίνο; Η απάντηση είναι ότι οι Αμερικανοί δεν θα εγκαταλείψουν άμεσα όλες τις «γειτονιές» του κόσμου που βρίσκονται ως παγκόσμιοι... χωροφύλακες, απλώς αναδιατάσσουν τις δυνάμεις τους σε σχέση με τις προτεραιότητές τους. Και η βασική επιλογή του αμερικανικού κατεστημένου είναι ο έλεγχος και ο περιορισμός της Κίνας, είναι ξεκάθαρο και από τις πολιτικές του Τζο Μπάιντεν αλλά και από τις κινήσεις του προκατόχου του Ντόναλντ Τραμπ.

Μειώνοντας την παρουσία τους στην Μεσόγειο (ε, καλά, δεν λέμε ότι θα φύγει ο 6ος στόλος από την περιοχή) και περιορίζοντας τις παρεμβάσεις τους σε θερμά μέτωπα όπως η Συρία, η Λιβύη και εγκαταλείποντας μη ελεγχόμενες ζώνες χωρίς ενδιαφέρον για την αμερικανική ελίτ όπως το Αφγανιστάν, οι Ηνωμένες Πολιτείες στρέφουν την προσοχή τους εκεί που είναι το οικονομικό τους ενδιαφέρον. Ο πόλεμος με την Κίνα είναι κυρίως οικονομικός. Τόσο για τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών, μεταλλευμάτων και άλλων ορυκτών, όσο για την επιρροή σε τεχνολογία. Οι Αμερικανοί ασκούν όλη την επιρροή τους για να αποτρέψουν τοςυ Ευρωπαίους και άλλους συμμάχους τους από το να υιοθετήσουν κινεζική τεχνολογία 5G, με το επιχείρημα ότι όσες χώρες αγοράσουν 5G από τη Huawei ή άλλους κινεζικούς κολοσσούς θα αφήσουν τα κρατικά μυστικά τους στα χέρια των Κινέζων. Βέβαια με τον τρόπο αυτό παραδέχονται εμμέσως ότι οι εταιρείες που θα παράσχουν την τεχνολογία 5G σε κάθε χώρα -και όποιος τις ελέγχει- θα έχουν πρόσβαση στις πιο απόρρητες και κρίσιμες πληροφορίες κάθε κράτους, δηλαδή θα είναι θύματα κατασκοπείας, αλλά αυτό είναι μάλλον ένα άλλο θέμα.

Ενώνοντας τα κομμάτια του παζλ., εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι οι ισορροπίες αλλάζουν και στην περιοχή μας. Οι Αμερικανοί έχουν σταματήσει την επιθετική ρητορική απέναντι στην Τουρκία, ο επικεφαλής του State Department Μπλίνκεν μίλησε με τον Τσαβούσογλου και χαρακτήρισε την Τουρκία αναντικατάστατο εταίρο. Ο Ερντογάν συνομιλεί απ' ευθείας με τον πρόεδρο της Αιγύπτου αλ Σίσι όταν είναι γνωστό ότι το Κάιρο δεν κάνει ούτε βήμα χωρίς την έγκριση της Ουάσιγκτον. Οι σχέσεις της Τουρίας με το Ισραήλ δεν διέρχονται φάση όξυνσης και μοιάζει πολύ καθαρό ότι ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να τα βρει και με το Ισραήλ για να κλείσει μέτωπα. Δεδομένη η πρόθεση της Άγκυρας να αναλάβει τον έλεγχο και του αεροδρομίου της Καμπούλ, με πρόσχημα τις καλές σχέσεις της τουρκικής κυβέρνησης με τους Ταλιμπάν, και τις ευλογίες των Αμερικανών. Από την Λιβύη ο τουρκικός στρατός δεν φεύγει, όπως επίσης παραμένουν τα τουρκικά στρατεύματα στην Συρία και στο Ιράκ. Στον πόλεμο του Αζερμπαϊτζάν με την Αρμενία οι Τούρκοι ανενόχλητοι βοήθησαν τους «αδελφούς» τους Αζέρους και την ίδια ώρα πλευρίζουν τα Σκόπια και την Αλβανία για να μεγαλώσουν την στρατιωτικής τους παρουσία και σε αυτές τις γειτονικές μας χώρες. Μήπως θέλετε κι άλλα στοιχεία για να καταλάβετε ότι οι Αμερικανοί επιτρέπουν στον Ερντογάν και στην Τουρκία να παίζει τον ρόλο του χωροφύλακα στην περιοχή μας, για να μην πω ότι τους έχουν δώσει εντολές για να αναλάβουν αυτή την αποστολή; Ακούτε ή αντιλαμβάνεστε κάποιου είδους πίεση από την Ουάσιγκτον στην Άγκυρα για να εγκαταλείψουν οι Τούρκοι την συμμαχία τους με την Ρωσία και να μην ενεργοποιήσουν τα ρωσικά S-400 (αν και πολλές φορές, αυτά τα πράγματα γίνμονται και σιωπηρά).

Τα τελευταία χρόνια η Τουρκία εξαπλώνεται σαν την... νόσο Covid. Κι αν κάποια στιγμή την φρενάρεις - βλέπε Έβρος, προσπάθεια εισβολής στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 2020, ή την κρίση με το Oruc Reis το καλοκαίρι του 2020- η Τουρκία θα καταφέρει να μεταλλαχθεί και να ξαναεμφανιστεί μπροστά σου ενθυμούμενη την «Γαλάζια Πατρίδα», τους ισχυρισμούς περί δήθεν στρατιωτικοποίησης νησιών, την προσπάθεια να επιβάλλει ότι όλα τα νησιά έχουν θαλάσσιες ζώνες όση είναι και η σημερινή ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη, μόλις έξι ναυτικά μίλια γύρω από τις ακτές τους. 

Να εγκλωβίσουν τα νησιά σε μια ζώνη τουρκικής υφαλοκρηπίδας θέλουν οι Τούρκοι, να χωρίσουν το Αιγαίο στη μέση και να αναλάβουν τον έλεγχο ανατολικά του 25ου μεσημβρινού, να επεκτείνουν τις θαλάσσιες ζώνες τους σε ολόκληρη την Μεσόγειο, να καταπιούν την ελληνική υφαλοκρηπίδα και να αποκτήσουν κοινά θαλάσσια σύνορα με την Λιβύη, λες και επιδιώκουν να σβήσουν την Ελλάδα από τον χάρτη; Αυτά δεν πρέπει να τα ξεχνάμε ποτέ. Ούτε και πρέπει όμως να λησμονούμε ότι ο κόσμος αλλάζει. Και οι ισχυροί αναδιατάσσουν τις προτεραιότητές τους. Είναι προφανές, γνωστό και παραδεκτό ότι για να μπεις στο ραντάρ κάποιου ισχυρού, αν πρόκειται για χώρες -μικρή σημασία έχει αν λέγεται Αμερική, Κίνα ή Γαλλία- πρέπει να έχεις μια χρησιμότητα γι΄ αυτές κι επίσης να μην σε θεωρούν δεδομένο. ν

Η άσκηση δεν είναι εύκολη. Ούτε όμως και αδύνατη για τους Έλληνες. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλές φορές χρειάζεται να αναπροσαρμόζεις την στρατηγική σου για να πετύχεις τους στόχους σου, χωρίς όμως -εννοείται- να απεμπολήσεις τα δικαιώματά σου. Οπως έλεγε και ο Κίσινγκερ, οι Αμερικανοί δεν έχουν μόνιμους φίλους και εχθρούς, έχουν μόνο συμφέροντα. Γιατί όχι και η Ελλάδα;