Κώστας Τσαούσης

 Όταν του ζήτησα το λόγο για αυτό μου είπε με πολύ απλά λόγια κάτι σπουδαίο: «Οι μικρές λεπτομέρειες πολλές φορές μπορούν να καθορίσουν την μεγάλη εικόνα και δεν αποκλείεται να την αλλάξουν κιόλας».
Τον λόγο του τον κράτησα. Δεν είχε άδικο…

Προσοχή στις λεπτομέρειες – στις μικρές λεπτομέρειες…

Πρόσφατα βρέθηκα για δουλειά στην Θεσσαλονίκη. Ένας φίλος καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – το μεγαλύτερο της πόλης- μου υπέδειξε στο πλαίσιο μιας αναλυτικής συζήτησης για την επόμενη μέρα των Πανεπιστημίων να ρίξω μια ματιά στον τελικό κατάλογο των φιναλίστ ενός από τους πλέον καθιερωμένους διαγωνισμούς καινοτομίας & τεχνολογίας της χώρας, τον διαγωνισμό που διοργανώνει η Εθνική Τράπεζα.

Μάλιστα, οι 4 από τους 9 φιναλίστ ήταν από την πόλη του και με τον ένα ή άλλο βαθμό είχαν μια σχέση με το πανεπιστήμιο αλλά και τα ερευνητικά κέντρα που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της ( το ίδιο και ο 10ος της λίστας που τελικά αποσύρθηκε…).

Κοίταξα τη λίστα. Ο καθηγητής είχε δίκιο. Άρχισα να ψάχνω – πήγα κατευθείαν στις λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, η μια από τις τέσσερις φιναλίστ στην οποία συμμετέχει και ένας καθηγητής του ΑΠΘ είναι και επισήμως ένας τεχνοβλαστός ( σε απλά ελληνικά, spinoffεταιρεία που προήλθε από τα σπλάχνα ενός ερευνητικού εργαστηρίου του ΑΠΘ).

Λεπτομέρεια θα πείτε – και ίσως θα προχωρήσετε και ένα βήμα παρακάτω. Ωραία, ένας τεχνοβλαστός και τι έγινε; Και στο σημείο αυτό με την απάντηση στο και τι έγινε αρχίζει το ενδιαφέρον κομμάτι της ιστορίας. Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο επί δεκαετίες –μετά την Μεταπολίτευση- έχτισε τείχη και με την Κοινωνία και με την Αγορά. Η έρευνα ήταν για την …έρευνα και τίποτα παρά πέρα. Όλα τα άλλα, ήταν για τους συνδικαλιστές των φοιτητικών παρατάξεων της Αριστεράς ( και όχι μόνον…) ο κακός διάβολος που έσερνε από την ουρά το αδηφάγο κεφάλαιο, τις Πολυεθνικές, το ΝΑΤΟ… «Έξω οι επιχειρήσεις από τα πανεπιστήμια» κραύγαζαν οι κομματικές ντουντούκες και κανείς δεν τολμούσε να πάει κόντρα στο ρεύμα.

Αλλά, οι καιροί άλλαξαν. Οι αυταπάτες έχουν πάει στην άκρη και η πραγματικότητα με αργά αλλά σταθερά βήματα κάνει την εμφάνιση της. Η συμμετοχή μελών της ακαδημαϊκής αλλά και ερευνητικής κοινότητας με ανεξάρτητες ομάδες/ εταιρείες αλλά και τεχνοβλαστούς από τα σπλάχνα του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου σε διαγωνισμούς που διοργανώνουν τράπεζες και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις είναι μια ακόμη ισχυρή ένδειξη ότι τα πράγματα αλλάζουν.

Μέχρι σήμερα οι Έλληνες ακαδημαϊκοί και ερευνητές κέρδιζαν πρωτιές με τις επιδόσεις τους στις αξιολογήσεις των προγραμμάτων στον χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης- την ίδια ώρα που οι συνολικές εθνικές επιδόσεις ως προς τις πατέντες και ως προς τον αριθμό των νέων επιχειρήσεων που βγήκαν από πανεπιστήμια ήταν στα τάρταρα. Η τάση αυτή αργά αλλά σταθερά αρχίζει να αντιστρέφεται και τα οφέλη μιας τέτοιας αλλαγής δεν θα αργήσουν να φανούν – αρκεί να βοηθήσει και η αλλαγή νοοτροπιών στο υφιστάμενο πολιτικό προσωπικό.