«To φυλάξαι τ’ αγαθά χαλεπώτερον του κτήσασθαι»

Και σίγουρα ένα από κείμενα που, έστω και ακροθιγώς, θα τους έχουν διδάξει οι δάσκαλοί τους πρέπει να ήταν οι «Ολυνθιακοί Λόγοι» του Δημοσθένη, ο πρώτος από τους οποίους περιλαμβάνει ένα από τα πλέον εύγλωττα αποφθέγματα: τη διαχρονική και αιώνια επίκαιρη ρήση, σύμφωνα με την οποία «τo φυλάξαι τ’ αγαθά χαλεπώτερον του κτήσασθαι».

Ο διασημότερος ρήτορας της αρχαίας ελληνικής πραγματικότητας, προσπαθώντας να παροτρύνει τους συμπολίτες του Αθηναίους να αντισταθούν στις επεκτατικές διαθέσεις του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου, επικαλείται την επιθυμία των ανθρώπων να είναι ελεύθεροι, παρά δούλοι, επισημαίνοντας (σε απόδοση στη νέα ελληνική) τα εξής:

«Και μα τον Δία, αυτό δεν είναι καθόλου απίθανο· γιατί για τους ανοήτους η παρ᾽ αξίαν ευτυχία γίνεται αφορμή να μη σκέφτονται σωστά· γι᾽ αυτό, πολλές φορές συμβαίνει να είναι δυσκολότερη η διατήρηση των αγαθών παρά η απόκτησή τους».

Αναφέρεται, δηλαδή, ο Δημοσθένης σε εκείνους που γεύονται την «παρ΄ αξίαν ευτυχία» με αποτέλεσμα «να μη σκέφτονται σωστά». Και, επαναπαυόμενοι σε αυτά που έχουν, αδυνατούν να αντιληφθούν ότι «η διατήρηση των αγαθών είναι δυσκολότερη από την απόκτησή τους».

Πρόκειται, αναμφισβήτητα, για μια συμπυκνωμένη σκέψη η οποία τυγχάνει γενικής εφαρμογής: από τον πλούτο σε γνώσεις, που, αν δεν καλλιεργούνται, χάνονται έως τον πλούτο σε υλικά αγαθά που μπορεί να σπαταληθούν ή να εξανεμιστούν με πολύ μεγαλύτερη ευκολία από εκείνη που κατέβαλλε κάποιος για να τα συσσωρεύσει.
Το ίδιο, προφανώς, ισχύει και για τα πολιτικά κέρδη. Η ίδρυση ενός νέου πολιτικού φορέα, ιδίως στις εποχές της μεγάλης κρίσης που ξεκίνησε μετά το 2009, ήταν, σε σχέση τουλάχιστον με το παρελθόν, μια εύκολη διαδικασία.

Η χρεοκοπία της χώρας στα χέρια των παραδοσιακών δυνάμεων, έφθειρε τις δύο μεγάλες παρατάξεις και μια σημαντική μερίδα συμπολιτών μας, αλαφιασμένοι από το ότι αισθάνθηκαν ότι τους έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι, ένοιωσαν την ανάγκη να τιμωρήσουν σκληρά τα παλαιά κόμματα.

Στράφηκαν, γι΄ αυτό σε νέους σχηματισμούς, αδιαφορώντας πολλές φορές για την πραγματικότητα που βοούσε ότι ένας ικανός αριθμός από όσους εμφανίζονταν ως νέοι δεν ήταν ούτε άσπιλοι ούτε αμόλυντοι.
Πολύ περισσότερο που σε ορισμένες περιπτώσεις το νέο δεν ήταν παρά απλή μεταμόρφωση του παλαιού και το μόνο που το διαφοροποιούσε από τους υπολοίπους ήταν ότι όσοι το απάρτιζαν λειτούργησαν σαν τους ποντικούς που εγκαταλείπουν πρώτοι το σκάφος που ναυαγεί και κινδυνεύει να βουλιάξει.

Εξαιρώντας τη Χρυσή Αυγή που αποτελεί μια ξεχωριστή ιδιαιτερότητα που ξεπήδησε μέσα από την κρίση και χρήζει μεγάλης ανάλυσης, αξίζει να ρίξουμε μια ματιά στις επιδόσεις ορισμένων από τα νεοσύστατα κόμματα που ιδρύθηκαν τον καιρό της χρεοκοπίας.

Στις εκλογές του 2012, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες του Πάνου Καμμένου συγκέντρωσαν το εντυπωσιακό 10,31% και εξέλεξαν 33 βουλευτές. Επτά χρόνια μετά και αφού ο αρχηγός και τα στελέχη τους απόλαυσαν τους καρπούς της κυβερνητικής εξουσίας με πάθος που οι προηγούμενοι δεν είχαν επιδείξει, οι ΑΝ.ΕΛ. βολοδέρνουν και ο ηγέτης τους, εκτός κυβέρνησης πια, προσπαθεί να επιβιώσει επιδιδόμενος σε βαρύτατες καταγγελίες εναντίον όσων συμπορεύθηκε όλα αυτά τα χρόνια.

Με ένα κόμμα που είχε ιδρύσει μόλις τρεις μήνες νωρίτερα, ο Σταύρος Θεοδωράκης απέσπασε στις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014 ποσοστό 6,61%, εκλέγοντας δύο ευρωβουλευτές. Στις βουλευτικές κάλπες του Ιανουαρίου του 2015 το Ποτάμι, που δεν είχε κλείσει καλά καλά τον πρώτο χρόνο από την ίδρυσή του, διατήρησε περίπου το ίδιο ποσοστό και εκλέγοντας 17 βουλευτές άφησε πίσω του κόμματα, όπως το ΚΚΕ, οι ΑΝ.ΕΛ. και το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου.

Ο Βασίλης Λεβέντης συμμετείχε για περίπου 35 χρόνια σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις. Όποτε στηνόταν κάλπη, είτε για τη Βουλή, είτε για την Ευρωβουλή, ακόμη και για την Αυτοδιοίκηση, εκείνος έθετε υποψηφιότητα. Και πάντοτε αποτύγχανε παταγωδώς. Ώσπου, τον Σεπτέμβριο του 2015, του άνοιξε η τύχη και η Ένωση Κεντρώων με 3,69% μπήκε στη Βουλή με εννιά βουλευτές.

Οι τρεις τους, δηλαδή ο Πάνος Καμμένος, ο Σταύρος Θεοδωράκης και ο Βασίλης Λεβέντης, φλέρταραν με τη συμμετοχή στη δεύτερη κυβέρνηση που σχημάτισε ο Αλέξης Τσίπρας. Ο τελευταίος επέλεξε τον Πάνο Καμμένο, ο οποίος ταυτίστηκε μαζί του. Αλλά και οι άλλοι δύο δεν απογοητεύτηκαν από την χυλόπιτα που έφαγαν.

Συνέχισαν το φλερτ με την εξουσία, αδιαφορώντας για τις φυγόκεντρες τάσεις στα κόμματά τους. Δυσκολεύονταν –από αλαζονεία ή απειρία;- να αντιληφθούν ότι αφού εκείνοι παζάρευαν με τον Αλέξη Τσίπρα, γιατί να μην κάνουν το ίδιο και τα στελέχη τους; Άλλωστε, για να θυμηθούμε και τον Δημοσθένη, δεν ήταν μόνον εκείνοι που είχαν αποκτήσει την «παρ΄ αξίαν ευτυχία», το ίδιο ίσχυε και για τους συνεργάτες τους.
Ο Αλέξης Τσίπρας που δεν χρειάζονταν πλέον τους αρχηγούς των ΑΝΕΛ, του Ποταμιού και της Ένωσης Κεντρώων, έκανε απευθείας επαφές με την Κουντουρά και τον Κόκκαλη, τη Μεγαλοοικονόμου και τον Παπαχριστόπουλο, τον Δανέλλη και τον Σαρίδη.

Κάπως, έτσι, ο… πλούτος που είχαν αποκτήσει ο Καμμένος, ο Θεοδωράκης και ο Λεβέντης εξανεμίστηκε. Και ο βασικός λόγος γι΄ αυτό είναι ότι δεν είχαν λάβει υπόψη τους τη Δημοσθένεια διδαχή για το πόσο δυσκολότερη από την απόκτηση είναι η διατήρηση των αγαθών.

Υ.Γ.: Ακόμη πιο κραυγαλέο παράδειγμα πολιτικού… νεοπλουτισμού αποτελεί η περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα. Μέχρι τώρα, ωστόσο, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ότι μάχεται σκληρά για την διατήρηση των κερδών του. Το αν και πόσα από αυτά θα καταφέρει να διαφυλάξει θα αρχίσουμε να το μαθαίνουμε από αύριο που θα έχει εκπληρώσει και την τελευταία μεγάλη υποχρέωση που έχει αναλάβει έναντι του ξένου παράγοντα και είναι, φυσικά, η υπερψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών.