Γρ. Νικολόπουλος

Σύμφωνα με όσα έχουν διαρρεύσει μέχρι στιγμής σχετικά με τους όρους της συμφωνίας που ελπίζουμε να υπογράψουμε με τους εταίρους, πρόκειται για μια συμφωνία που θίγει μεν μικροσυμφέροντα κάθε είδους, αλλά εξορθολογίζει τη λειτουργία της οικονομίας. Αν τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά, θα αντιληφθούμε ότι τα περισσότερα -αν όχι όλα- μέτρα ευνοούν τον πολίτη, πλήττουν τα οργανωμένα συμφέροντα και τελικά είναι και «αριστερής ιδεολογίας», όχι με την ελληνική αντίληψη περί Αριστεράς, αλλά επειδή ακριβώς ευνοούν τον πολίτη και μειώνουν τις ανισότητες.

Η συμφωνία ξεμπλοκάρει τις ιδιωτικοποιήσεις και αυτό συμβάλλει στη μείωση του χρέους και στη βελτίωση του ανταγωνισμού υπέρ των καταναλωτών. Μένει να αντιληφθεί η κυβέρνηση ότι και το σπάσιμο των κρατικών μονοπωλίων είναι υπέρ των πολιτών, αλλά εκεί μάλλον δεν μπορεί ακόμη να προχωρήσει, αφού στηρίζεται από αυτά.

Ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης δήλωσε ότι θα απελευθερώσει την αγορά φυσικού αερίου, κάτι που αποτελεί σωστή απόφαση. Το ίδιο ελπίζουμε να κάνει και σε άλλες κλειστές αγορές. Κλειστές αγορές σημαίνει ολιγοπώλια και μονοπώλια που ευνοούν υπερβολικά συγκεκριμένους επιχειρηματικούς ομίλους εις βάρος των καταναλωτών και της οικονομίας γενικότερα.

Στο μέτωπο του ΦΠΑ, η θέσπιση μόνο δύο συντελεστών είναι ασφαλώς απλουστευτική για το σύστημα. Οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές διευκολύνονται, το ίδιο όμως συμβαίνει και με τον έλεγχο. Το ζήτημα βέβαια είναι ότι με την καθιέρωση δύο συντελεστών πολλά προϊόντα ακριβαίνουν, εφόσον πηγαίνουν από τους χαμηλούς συντελεστές σε υψηλότερους, ωστόσο και κάποια άλλα αντίστοιχα φθηναίνουν. Αυτό πλήττει μικροσυμφέροντα ή και άλλα πιο οργανωμένα συμφέροντα, τα οποία διαμαρτύρονται. Παρά τις διαμαρτυρίες λοιπόν -πολλές εκ των οποίων έχουν κάποια βάση αλλά οι περισσότερες είναι ανερμάτιστες- η μείωση του αριθμού των συντελεστών ΦΠΑ σε δύο διευκολύνει τους πάντες. Η μεταβολή στις τιμές, προς τα πάνω ή προς τα κάτω, είναι αναπόφευκτη και μικρής σημασίας για την οικονομία από τη στιγμή που η συνολική αύξηση των φορολογικών εσόδων από τον ΦΠΑ είναι και αναγκαία και αναπόφευκτη στις σημερινές συνθήκες.

Η ανεξαρτητοποίηση του μηχανισμού είσπραξης φορολογικών εσόδων στα πρότυπα του αμερικανικού IRS είναι, ειδικά για την Ελλάδα, μάννα εξ ουρανού. Θα έπρεπε οι εφοριακοί να πανηγυρίζουν που αποδεσμεύονται από την πολιτική εξουσία και θα μπορούν επιτέλους να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς παρεμβάσεις για την προστασία ορισμένων φοροφυγάδων ή για την εξόντωση άλλων. Δυστυχώς το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι εξαιρετικά διεφθαρμένο, δεν σέβεται τις αρχές της δημοκρατίας, δεν είναι αξιοκρατικό, εξυπηρετεί, στηρίζει και στηρίζεται από διαπλεκόμενα συμφέροντα και μεγάλο μέρος αυτής της διαπλοκής σχετίζεται με τις εφορίες. Η ανεξαρτητοποίηση των μηχανισμών είσπραξης των φόρων δίνει λοιπόν ελπίδες για εξυγίανση του συστήματος.

Εξίσου σημαντική είναι και η ανεξαρτητοποίηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Μέσω της σύνταξης δικού της προϋπολογισμού και της δυνατότητάς της να εισπράττει έσοδα από τα πρόστιμα, η λειτουργία της θα είναι πολύ αποτελεσματικότερη.

Η απλοποίηση της αδειοδότησης των επιχειρήσεων με τις οδηγίες της Παγκόσμιας Τράπεζας θα διευκολύνει, επίσης, την οικονομική ανάπτυξη και θα μειώσει την παρέμβαση της κρατικής γραφειοκρατίας, η οποία, σύμφωνα με τις ενώσεις των επιχειρηματιών, αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ανάπτυξη διότι δημιουργεί φανερό αλλά και κρυφό (λαδώματα) κόστος.

Ο περιορισμός των πρόωρων συντάξεων είναι αναμφίβολα υπέρ του συνόλου παρόλο που πλήττει πανίσχυρες συντεχνίες του παρελθόντος. Οι πολλοί θα ευνοηθούν αν οι λίγοι δεν συνταξιοδοτηθούν πρόωρα και είναι ηλίου φαεινότερο το γιατί: περισσότεροι εργαζόμενοι, λιγότεροι συνταξιούχοι.

Πάνω κάτω, αυτά είναι που έχει προαναγγείλει επισήμως ο υπουργός Οικονομικών σχετικά με τη συμφωνία και όλα είναι υπέρ του πολίτη και κατά των μικρών και μεγάλων ομάδων συμφερόντων. Αντιδράσεις θα υπάρχουν από τα συμφέροντα αυτά, όπως είναι λογικό, αλλά πρέπει να αγνοηθούν διότι οι αλλαγές είναι υπέρ της οικονομίας, υπέρ των φορολογουμένων και υπέρ των καταναλωτών.

Τα υπόλοιπα δεν τα γνωρίζουμε ακόμη και τίποτα δεν είναι σίγουρο για το πού θα καταλήξει αυτή η υπό διαμόρφωση συμφωνία. Υπάρχουν φόβοι για μεγάλες αυξήσεις φόρων συνολικά, οι οποίες θα πλήξουν κυρίως τα μεγαλύτερα εισοδήματα, αλλά αυτό είναι κάτι που περιμέναμε ούτως ή άλλως από μια αριστερή κυβέρνηση. Είναι εξάλλου κάτι που έκανε και η προηγούμενη κυβέρνηση και που στην Ελλάδα κάνουν όλες οι κυβερνήσεις, δεξιές και αριστερές, αφού το σύνολο του πολιτικού συστήματος είναι κρατιστές και θέλουν να αυξάνουν το μέγεθος και τις σπατάλες του Δημοσίου επιβαρύνοντας χωρίς έλεος και χωρίς λογική τον ιδιωτικό τομέα. Ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν διαφέρει σε αυτό από τα υπόλοιπα κόμματα, αλλά εν πάση περιπτώσει έχει και την ιδεολογική κάλυψη για να αυξήσει τους φόρους, κάτι που διέθετε ο Σαμαράς.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αν συμφωνηθούν όσα απαιτούνται για να αρχίσουν ξανά οι χρηματοδοτήσεις και να μην πτωχεύσει η χώρα και αν εν συνεχεία εφαρμοστούν αυτά που θα συμφωνηθούν, μπορούμε να ελπίζουμε σε έναν εξορθολογισμό της οικονομίας.