Γρ. Νικολόπουλος

Πέραν του εντυπωσιασμού και της δημιουργίας μιας επικοινωνιακής ψευδαίσθησης ότι δήθεν κάτι αλλάζει, ο ανασχηματισμός δεν θα αλλάξει τίποτε όσον αφορά στην οικονομία.

Η οικονομική πολιτική που ακολουθείται είναι σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό -σχεδόν απόλυτο- σχεδιασμένη στις Βρυξέλλες. Και θα παραμείνει έτσι για πάντα ανεξαρτήτως μνημονίων, αφού πλέον η Ευρωζώνη προχωράει κάπως ταχύτερα προς την πλήρη οικονομική ενοποίηση. Ολες οι χώρες θα ελέγχονται από τις Βρυξέλλες και τα περιθώρια διαφοροποίησης της οικονομικής πολιτικής θα είναι ελάχιστα. 

Η Ελλάδα λόγω κρίσης και μνημονίων βρέθηκε λίγο νωρίτερα από τις άλλες χώρες υπό έλεγχο. Από φέτος, όμως, όλες οι χώρες μπαίνουν σε συνθήκες ελέγχου των προϋπολογισμών τους.
Είτε, λοιπόν, υπουργός είναι ο Στουρνάρας είτε οποιοσδήποτε άλλος, η οικονομική πολιτική δεν θα αλλάξει. Φυσικά θα μπορούσαν να γίνουν αλλαγές σε πολλά, αλλά να διατηρηθούν οι στόχοι του πρωτογενούς πλεονάσματος και να είμαστε εντάξει με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ωστόσο ούτε αυτό είναι θέμα υπουργού. Για το ότι δεν προχώρησαν οι μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα δεν ευθύνεται ο Στουρνάρας. Ευθύνονται οι Σαμαράς και Βενιζέλος και το σύνολο των βουλευτών και των κομμάτων. Κανένας υπουργός δεν μπορεί να αποφασίσει την επιβολή μεγάλων μεταρρυθμίσεων όταν η Βουλή ομόφωνα είναι αντίθετη. Ο πολιτικός κόσμος συνολικά αποφάσισε να προστατεύσει το Δημόσιο και να διαλύσει με τους φόρους τον ιδιωτικό τομέα. Ο Στουρνάρας δεν είχε τη δυνατότητα να επιλέξει άλλη πολιτική, αφού η Βουλή δεν θα την ενέκρινε.

Το ίδιο ισχύει και σήμερα και θα ισχύει και στο μέλλον. Κανένας υπουργός Οικονομικών δεν μπορεί να αλλάξει την πολιτική αν δεν πάρει εντολή από τον πρωθυπουργό. Ούτε καν ο πρωθυπουργός μπορεί να επιλέξει άλλη πολιτική αν θεωρεί ότι δεν θα περάσει από τη Βουλή. 

Ο ανασχηματισμός, λοιπόν, μπορεί να φέρει κάποιες αλλαγές σε νοοτροπίες, κάποια καλύτερη ή χειρότερη διαχείριση στα διοικητικά ζητήματα των υπουργείων, κάποιο άλλο ύφος επικοινωνίας και στυλ, αλλά ουσιαστική αλλαγή προς το καλύτερο δεν μπορεί να φέρει. Εκεί όπου μπορεί να επηρεάσει σήμερα ο ανασχηματισμός είναι στη διαπραγμάτευση του χρέους. Και πάλι όμως αυτή η διαπραγμάτευση δεν είναι θέμα ενός προσώπου. Δεν την κάνει μόνος του ο υπουργός Οικονομικών. 
Υπάρχουν επιτελεία που υποστηρίζουν τη διαπραγμάτευση, υπάρχει και ο καθοριστικός ρόλος του πρωθυπουργού, ο οποίος τελικά είναι αυτός που αποφασίζει για τη συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το κύρος, η επιμονή, η αποφασιστικότητα, οι προσωπικές σχέσεις με τους ξένους και οι διπλωματικές ικανότητες του υπουργού Οικονομικών παίζουν κάποιο ρόλο στην κατάληξη της διαπραγμάτευσης. Δεν είναι όμως καθοριστικός αυτός αν απέναντί σου έχεις 15 κοινοβούλια που θα πρέπει να εγκρίνουν την αλλαγή των όρων δανεισμού της Ελλάδας.
Η χώρα πρέπει αναγκαστικά να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα. Δεν έχει κανένα απολύτως περιθώριο να μην το κάνει, όπως και λόγο να μην το πράξει. Χρειάζεται όμως πολιτικό θάρρος και αποφασιστικότητα διότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές προκαλούν μεν ευκαιρίες σε πολλούς, αλλά από την άλλη θίγουν ισχυρά συμφέροντα τα οποία θα αντιδράσουν. Ωστόσο, έτσι κρίνεται η πολιτική αξία του καθενός. Αν μπορεί δηλαδή να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις ή αν διαρκώς θα βρίσκει τρόπους να τις καθυστερεί για να αποφύγει τις αντιδράσεις. Οι καθυστερήσεις δεν ευνοούν κανέναν και είναι εις βάρος της χώρας. 

Και, δυστυχώς, επειδή ακόμη και η κυβέρνηση αυτή, που χαρακτηρίζεται «κυβέρνηση των μνημονίων», ποτέ δεν πίστεψε την πολιτική που εφάρμοζε, έχει δυσκολία να υιοθετήσει και να προβάλει τις μεταρρυθμίσεις ως θετικές και αναγκαίες. Αν η κυβέρνηση συνεχίσει να παίζει αυτό το ανούσιο επικοινωνιακό παιχνίδι δηλώνοντας ότι δεν της αρέσει η πολιτική που ακολουθεί, και η ίδια θα χάσει ψηφοφόρους και το έργο των μεταρρυθμίσεων θα καθυστερεί. Αντίθετα, αν ο πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης υιοθετήσουν τις μεταρρυθμίσεις και τις μετατρέψουν από επιβαλλόμενες από τους ξένους σε δική τους πολιτική επιλογή, θα τις εξηγήσουν καλύτερα στους πολίτες και θα τις εφαρμόσουν σωστότερα. 
Οποιος κι αν είναι υπουργός Οικονομικών. Η οικονομική πολιτική που ακολουθείται σήμερα, και θα ακολουθείται στο μέλλον, δεν είναι θέμα προσώπων. Είναι μεγάλο πολιτικό ζήτημα και πρέπει να προσαρμοστεί στις εθνικές ανάγκες και σε μια στρατηγική για το μέλλον που θα διαμορφωθεί από εμάς τους ίδιους και στην οποία θα πιστέψουμε και θα συστρατευτούμε ανεξαρτήτως κομματικής σημαίας.