Γρ. Νικολόπουλος

Αυτό το αναγνωρίζει ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θεωρεί ότι με την επιμήκυνση, τη μείωση των επιτοκίων και τη διανειοδότηση με 10-15 δισ. ευρώ χωρίς προαπαιτούμενα μέτρα τού λύνονται τα χέρια στη διαπραγμάτευση σε περίπτωση που εκλεγεί στην κυβέρνηση.

Είτε λοιπόν συνεχίσουμε με την υπάρχουσα κυβέρνηση είτε προχωρήσουμε με μια άλλη -είτε συνεργασίας είτε αυτοδύναμη-, το ζήτημα είναι να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς εδώ για να βελτιώσουμε την κατάστασή μας.

Τα προβλήματα που έχουμε σήμερα οφείλονται κυρίως στην έλλειψη ενός ελληνικού σχεδίου ανάτασης της οικονομίας. Καθώς δεν έχουμε δικό μας σχέδιο, προσπαθούμε να ισορροπήσουμε μεταξύ των απαιτήσεων της τρόικας και των δικών μας μεγάλων αδυναμιών και μικρών δυνατοτήτων.

Η τρόικα, για παράδειγμα, υποστηρίζει ότι χρειάζονται σοβαρές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, περιορισμός του μεγέθους του δημόσιου τομέα και αύξηση της αποτελεσματικότητάς του. Οι Ελληνες πολιτικοί (και οι 300 της Βουλής και όλοι στους κομματικούς μηχανισμούς) δεν θέλουν να ακούνε τέτοια πράγματα. Υπόσχονται μεν στην τρόικα ότι θα εφαρμόσουν τα μέτρα που προτείνει, αλλά δεν το κάνουν. Καλύπτουν όλα τα κενά με έκτακτους φόρους και άλλα τέτοια κόλπα. Ετσι κουκουλώνουν το αληθινό πρόβλημα της οικονομίας, απορροφούν όλη τη ρευστότητα από την αγορά και διαλύουν κάθε προοπτική ανάπτυξης. Αν το καλοσκεφτείς, αυτό που γίνεται τα τελευταία χρόνια είναι ότι το κράτος απορροφά με τους υπερβολικούς και έκτακτους φόρους όλη τη ρευστότητα για να βγάλει πρωτογενές πλεόνασμα και έτσι να πάρει τη δόση της χρηματοδότησης από την Ευρώπη ώστε να έχει να πληρώσει τις μεγάλες δαπάνες του. Αυτό είναι η περιγραφή ενός φαύλου κύκλου που δεν μας οδηγεί πουθενά. Αυτό που θα δημιουργούσε μια δυναμική στην οικονομία είναι η μείωση των δαπανών του Δημοσίου ώστε να χρειάζεται λιγότερους φόρους - έτσι θα απελευθερώνονταν λεφτά για να κινείται η αγορά και θα ξεκίναγαν κάποιες επενδύσεις. Ιδιαίτερα μάλιστα αν μείωνε το Δημόσιο τις λειτουργικές του δαπάνες και διατηρούσε ένα –έστω- μικρό ποσό για δημόσιες επενδύσεις. Ομως η κυβέρνηση και όλες οι παλιότερες και οι μελλοντικές δεν θέλουν να τα βάλουν με το Δημόσιο. Είναι ταυτισμένες μαζί του, είναι ένα και το αυτό.

Ετσι καταλήγουμε σήμερα να μην έχουμε λεφτά, να μην παράγουμε, να μην απορροφάμε τους ανέργους, οι περιουσίες -κινητές και ακίνητες- να απαξιώνονται και πολύ μεγάλοι και σημαντικοί κλάδοι της οικονομίας να καταρρέουν. Κανείς δεν έχει σκεφτεί πώς θα στηρίξουμε τη βιομηχανία, κανείς δεν έχει σκεφτεί πώς θα στηρίξουμε τις εξαγωγές, κανείς δεν έχει σκεφτεί πώς θα αυξήσουμε τις επενδύσεις, κανείς δεν έχει σκεφτεί εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης εκτός τραπεζών για τις επιχειρήσεις. Κανείς ακόμη δεν έχει σκεφτεί να μειώσει την παρέμβαση της Εφορίας, της Πολεοδομίας και των άλλων δημόσιων υπηρεσιών στις συναλλαγές εφαρμόζοντας πιο απλά και μοντέρνα συστήματα. Και δεν το έχει σκεφτεί κανείς διότι δεν θέλουν να μειώσουν τις παρεμβάσεις, αφού από αυτές προέρχεται όλη η διαφθορά, η οποία όμως εξασφαλίζει χρήμα και ισχύ στους δημόσιους υπαλλήλους, στους πολιτικούς και τα κόμματα. Ετσι, όμως, δεν πάμε πουθενά.

Για να ξεφύγουμε από αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος παράκαμψης του Δημοσίου. Δηλαδή, αφού δεν θέλουν οι κυβερνήσεις να το περιορίσουν, θα πρέπει να το παρακάμψουν ώστε να γίνεται η δουλειά. Οπως, π.χ., έγινε με τα ΚΕΠ που δώσανε λύση σε χιλιάδες καθημερινές συναλλαγές του πολίτη με το Δημόσιο και περιόρισαν σημαντικά την καθημερινή μικροδιαφθορά. Κάτι τέτοιο πρέπει να γίνει με όλες τις δημόσιες υπηρεσίες.

Αντίστοιχα, σε όλους τους τομείς της οικονομίας πρέπει να υπάρχει ένα ελληνικό σχέδιο δράσης. Να ξέρουμε πού θέλουμε να πάμε και πώς θα πάμε προς τα εκεί, λαμβάνοντας υπόψη την ελληνική «ιδιαιτερότητα» της διαπλοκής δημόσιας διοίκησης, πολιτικής, κομμάτων και ψηφοφόρων.

Η κυβέρνηση Σαμαρά οφείλει να καταρτίσει ένα τέτοιο σχέδιο, το ίδιο και η αντιπολίτευση.

Πρέπει και οι δύο να δουν πόσο τους παίρνει να σχεδιάσουν κάποιες κινήσεις που θα διευκολύνουν την ανάπτυξη της οικονομίας χωρίς να τους στερούν την πολιτική ισχύ.

Οσο δεν φτιάχνεται ένα τέτοιο σχέδιο, με λύσεις συμβατές με τις απαιτήσεις της τρόικας αλλά και με τις ελληνικές «ιδιαιτερότητες», όλοι μας θα σερνόμαστε πίσω από τους διαρκώς αυξανόμενους φόρους και την ύφεση.