Γρ. Νικολόπουλος

Αν φάνηκε κάτι από τη Σύνοδο Κορυφής και το Eurogroup είναι ότι οι Γερμανοί είναι ικανοί με τη στενοκεφαλιά, την αλαζονεία και την αδιαλλαξία τους να διαλύσουν την Ευρώπη. Ασφαλώς και είναι αυτοί που πληρώνουν τα περισσότερα από όλους μέσω της συμμετοχής τους στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και όπου αλλού χρειάζεται. Είναι όμως και οι πιο ωφελημένοι από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ασφαλώς και η δική τους άποψη θα έχει μεγαλύτερη βαρύτητα μέσα στα ευρωπαϊκά όργανα. Από εκεί, όμως, μέχρι να φέρονται ως δικτάτορες, να μη συζητούν την άποψη κανενός άλλου, να επιβάλουν εξαντλητικά προγράμματα λιτότητας, αδιαφορώντας για τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιπτώσεις, και να απαιτούν την καθ’ ολοκληρίαν υποταγή όλων στη γερμανική «λουθηρανική λογική» δεν είναι πλέον ανεκτό.

Η Γερμανία κάνει λάθος σε δύο επίπεδα: στην επιλογή της οικονομικής πολιτικής και στον τρόπο άσκησης της ηγεσίας της. Γιατί;

Πρώτον, η οικονομική πολιτική σε όλα τα κράτη του κόσμου χρησιμοποιεί δύο «εργαλεία»: τη δημοσιονομική πολιτική, που ρυθμίζει τα ελλείμματα, τα έσοδα και τις δαπάνες του προϋπολογισμού, και τη νομισματική πολιτική, που παρεμβαίνει στην ισοτιμία του νομίσματος, στα επιτόκια και στην ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί. Με τη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την υιοθέτηση του ευρώ όλα τα κράτη εκχωρήσαμε τη νομισματική μας πολιτική στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Με τον έλεγχο που ασκεί εμμέσως στην ΕΚΤ και τον ασφυκτικό έλεγχο που προσπαθεί να επιβάλει σε ολόκληρη την Ευρώπη, η Γερμανία έχει αφαιρέσει από την άσκηση της οικονομικής πολιτικής το εργαλείο της νομισματικής πολιτικής. Πώς; Απαγορεύοντας φερ’ ειπείν το τύπωμα χρήματος. Αν η Ευρώπη τύπωνε χρήμα, όπως κάνει η Αμερική και όπως έχει ανακοινώσει ότι θα κάνει η Ελβετία, το πρόβλημα του ευρωπαϊκού χρέους θα αντιμετωπιζόταν άμεσα. Με την άρνησή της να τυπώσει χρήμα λόγω της ιδεοληψίας της, η Γερμανία μεταφέρει ολόκληρο το βάρος της οικονομικής πολιτικής στη δημοσιονομική πολιτική, δηλαδή στην πλάτη των πολιτών. Δεν είναι ανάγκη να συζητήσουμε εδώ αν είναι σωστή ή όχι η γερμανική επιλογή. Υπάρχουν τα υπέρ και τα κατά. Ο υπόλοιπος κόσμος θεωρεί ότι είναι λάθος αυτή η επιλογή. Τους το λένε οι Αμερικανοί με κάθε τρόπο. Τους το λένε εκατοντάδες οικονομολόγοι από όλο τον κόσμο.

Οι Γερμανοί είναι αδιάλλακτοι. Με την αδιαλλαξία τους, όμως, αυτή θα φτάσουν σε αδιέξοδο. Η Ευρώπη έχει εξαντλήσει τις εναλλακτικές επιλογές της. Σιγά-σιγά εξαντλεί και τον χρόνο της. Οι εξελίξεις μπορούν να πάρουν πολύ άσχημη τροπή όσο δεν βρίσκεται λύση. Και οι λύσεις είναι περιορισμένες. Ασφαλώς θα χρειαστούν πολιτικές μείωσης των ελλειμμάτων, αλλά αυτές πρέπει να υποβοηθηθούν και από τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Πρέπει να τυπωθεί μπόλικο χρήμα - και μάλιστα να ανακοινωθεί ότι θα γίνει αυτό για να πάρουν το μήνυμα οι αγορές. Πρέπει επίσης να εκδοθούν ευρωομόλογα και να υπάρξει συνεγγύηση του χρέους όλων των ευρωπαϊκών κρατών. Ολα αυτά μαζί θα ανακουφίσουν το βάρος της οικονομικής προσαρμογής για τους ευρωπαϊκούς λαούς και ταυτόχρονα θα ενισχύσουν τις οικονομίες τους και τη συνοχή της Ευρώπης. Και αν γίνουν αυτά, τότε η Γερμανία θα δικαιούται να απαιτεί σεβασμό στους δημοσιονομικούς κανόνες και εφαρμογή μιας πολιτικής λελογισμένης και όχι ανθρωποκτόνου λιτότητας.

Δεύτερον, η Γερμανία είναι κακός ηγέτης. Αθλιος για την ακρίβεια. Δεν φέρεται ως ηγέτης, αλλά ως δύναμη κατοχής μέσα στην Ευρώπη. Το ότι το απαιτεί τώρα από τις μισές ευρωπαϊκές χώρες -διαδίδοντας μάλιστα ότι οι Νότιοι είναι τεμπέληδες, χαραμοφάηδες, απατεώνες- να πεινάσουν, να της εκχωρήσουν τα έσοδα των προϋπολογισμών τους, να της εκχωρήσουν τις περιουσίες τους, να ξεχάσουν όλα τα εργασιακά και τα συνταξιο­δοτικά δικαιώματά τους, είναι αυτό ακριβώς που δεν έπρεπε να κάνει. Η Γερμανία πρέπει να καταλάβει ότι είτε θα ηγηθεί της Ευρώπης (να ηγηθεί λέω και όχι να επιβληθεί) είτε θα φύγει από την Ευρώπη. Δεν θέλουμε (κανείς πιστεύω) μια γερμανική Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι ένωση διαφορετικών κρατών, διαφορετικών λαών, διαφορετικών νοοτροπιών. Δεν είναι Γερμανία, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει και, κυρίως, κανείς δεν θέλει να γίνει.

Τι δεν έχουν καταλάβει οι Γερμανοί; Οτι αν συνεχίσουν να πιέζουν τόσο πολύ στο τέλος θα προκαλέσουν όχι μόνο αντίδραση αλλά τελικά και πλήρη άρνηση. Ο αντιευρωπαϊσμός θα φουντώσει, οι λαοί δεν θα θέλουν την Ευρώπη που τους πτωχεύει, η Ευρώπη θα διαλυθεί. Η Γερμανία θα χάσει τον ηγετικό της ρόλο επειδή δεν τον ασκεί σωστά. Ξεχνά ότι καμία δύναμη κατοχής δεν γίνεται ποτέ ανεκτή. Αν ήταν ηγέτης η Γερμανία, θα κρατούσε ισορροπίες. Θα σεβόταν την άποψη των άλλων. Θα φρόντιζε για την ευημερία και των υπολοίπων. Δεν θα διέλυε την Ευρώπη, θα την ένωνε. Δεν θα απαιτούσε να υποχωρήσουν όλοι οι άλλοι στις δικές της απαιτήσεις, θα συνεκτιμούσε τις ανάγκες όλων των εταίρων της.

Προσωπικά πιστεύω ότι κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, οι υπόλοιποι ευρωπαϊκοί λαοί θα αντιδράσουν στη γερμανική αδιαλλαξία. Οι ηγέτες τους οφείλουν να το κάνουν και θα αναγκαστούν να το κάνουν. Για τον απλούστατο λόγο ότι αυτά που ζητάει η Γερμανία είναι και λανθασμένα και απαράδεκτα σε ευρωπαϊκές δημοκρατίες.