Γρ. Νικολόπουλος

Αυτό είναι λογικό διότι οι οικονομίες είναι ανοιχτές και διασυνδεδεμένες, το χρήμα κινείται ελεύθερα χωρίς σύνορα και οι παίκτες είναι οι ίδιοι παντού. Οσο καλή, λοιπόν, κι αν είναι η υγειονομική εικόνα της Ελλάδας, δεν θα μπορούσε το ελληνικό χρηματιστήριο να ανεβαίνει όταν η Γουόλ Στριτ ή τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια γκρεμίζονται.

Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τα χρηματιστήρια, αφορά και την πραγματική οικονομία, την κατανάλωση, το διεθνές εμπόριο, την αγορά εργασίας.

Οσο η πανδημία μαίνεται, η πραγματική οικονομία θα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, ο όγκος του διεθνούς εμπορίου θα είναι περιορισμένος, το ίδιο και η κατανάλωση, με μικρές διαφοροποιήσεις ανά χώρα.

Οταν λοιπόν πολύ μεγάλες οικονομίες όπως η αμερικανική νοσούν βαριά, όλες οι οικονομίες, ακόμη και η μικρή ελληνική, υποφέρουν.
Ποιες είναι οι δυνατότητες που έχει η κυβέρνηση να παρέμβει και να βελτιώσει την κατάσταση εδώ;

Κατ’ αρχάς, να διατηρήσει σε ικανοποιητικά και αντιμετωπίσιμα επίπεδα το υγειονομικό ζήτημα και να είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να περιορίσει περιοχές και πληθυσμιακές ομάδες ώστε να μην αλλάξει η καλή υγειονομική εικόνα.

Δεύτερον, να αξιοποιήσει όσο μπορεί περισσότερο τα ευρωπαϊκά κονδύλια ώστε να τροφοδοτεί με ρευστότητα την οικονομία και να συντηρεί την κατανάλωση, το βιοτικό επίπεδο και τις θέσεις εργασίας.

Τα δύο πρώτα είναι η βάση της αμυντικής γραμμής της ελληνικής οικονομίας.

Για να υπάρξει όμως προοπτική αυτά τα δύο δεν αρκούν. Είναι αναγκαίο να γίνουν πολύ γρήγορα σημαντικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες, σύμφωνα με τις επίσημες κυβερνητικές ανακοινώσεις, έχουν δρομολογηθεί. Πρέπει να περιοριστεί σημαντικά το μη μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων, που σημαίνει ασφαλιστικές εισφορές, φόροι, κόστος ενέργειας, κόστος αδειών και γραφειοκρατίας γενικότερα. Αυτά όλα είναι η αιτία της χαμηλής ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.

Παράλληλα, οι υποδομές κάθε είδους και κυρίως αυτές που θα επιτρέψουν την ψηφιοποίηση της χώρας είναι άμεση προτεραιότητα. Η ψηφιοποίηση μειώνει άμεσα το κόστος, τη διαφθορά και τη γραφειοκρατία και διευκολύνει τη λειτουργία επιχειρήσεων και πολιτών.

Αυτό που πρέπει να αντιληφθεί η κυβέρνηση -και ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης είναι ο καταλληλότερος για να τους το εξηγήσει και να το μεθοδεύσει- είναι ότι για να καταργηθεί η πλεονάζουσα γραφειοκρατία χρειάζονται καταργήσεις νόμων και διατάξεων και όχι αλλαγή τους. Πρέπει δηλαδή να πεταχτεί πάρα πολύ μεγάλος όγκος «νομικών σκουπιδιών», για να ξαλαφρώσουν και η οικονομία και η κοινωνία.

Ολες αυτές οι μεταρρυθμίσεις, τις οποίες πάρα πολύ συστηματικά και μεθοδευμένα απέφευγε ο πολιτικός κόσμος και εμπόδιζε ο δημοσιοϋπαλληλικός, δεν θα έχουν μόνο μακροπρόθεσμα οφέλη αλλά και άμεσα. Αφενός θα δώσουν τη δυνατότητα στην οικονομία να αναπτυχθεί μελλοντικά και αφετέρου θα διευκολύνουν άμεσα τη ρευστότητα της οικονομίας.

Ενα άλλο πρόβλημα που υπάρχει είναι η χρηματοδότηση από τις πληγωμένες και ευάλωτες ελληνικές τράπεζες, αλλά και από έναν άλλον παράγοντα που δεν πολυακούγεται, από την έλλειψη μιας δεξαμενής μη τραπεζικής χρηματοδότησης. Και δεν εννοώ φυσικά τους τοκογλύφους, εννοώ επενδυτικά κεφάλαια ελληνικά που θα μπορούν να λειτουργούν ως venture capital και να χρηματοδοτούν ένα επιχειρηματικό σχέδιο.

Δυστυχώς, όσοι τέτοιοι οργανισμοί υπάρχουν παρέχουν μικροχρηματοδοτήσεις για startups και μόνο και δεν χρηματοδοτούν μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις. Δεν υπάρχει δηλαδή μεσαία μη τραπεζική χρηματοδότηση, και ο λόγος είναι ο φόβος του επενδυτικού κινδύνου μετά από χρόνια ύφεσης και αβεβαιότητας, αλλά και η έλλειψη επενδυτικής κουλτούρας από τους Ελληνες πλούσιους που αποθηκεύουν χρήμα αλά Σκρουτζ ΜακΝτακ, δηλαδή για να κολυμπούν οι ίδιοι στο θησαυροφυλάκιό τους, κάτι που φυσικά τους καθιστά εντελώς άχρηστους για την κοινωνία.

Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική οικονομία μπορεί να απογειωθεί μετά τον κορωνοϊό, με την προϋπόθεση ότι το κράτος θα έχει περιορίσει την ασφυκτική του παρέμβαση και θα έχει διαμορφώσει ένα ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον, και γι’ αυτό είναι απαραίτητες άμεσα οι μεταρρυθμίσεις.

Αυτό που δυστυχώς δεν μπορεί να αλλάξει είναι η συχνότατη πολιτική όξυνση και οι ανατροπές του πολιτικού σκηνικού.

Τώρα έχουμε όξυνση καθώς αποκαλύπτονται σκανδαλώδεις κυβερνητικές συμπεριφορές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, συμπεριφορές παρακράτους και μη δημοκρατικών καθεστώτων.

Από την άλλη, δεν σταματούν οι πληροφορίες για σχέδιο εκλογών τον Σεπτέμβριο. Η λογική όσων Νεοδημοκρατών επιμένουν για εκλογές είναι ότι τώρα οι δημοσκοπήσεις είναι σαρωτικές υπέρ της κυβέρνησης και ότι με τις εκλογές η κυβέρνηση μπορεί να καταργήσει την απλή αναλογική και να επαναφέρει την ενισχυμένη, οπότε η χώρα θα είναι πιο «κυβερνήσιμη». Υπάρχει όμως ο κίνδυνος να κερδίσει η Ν.Δ. με μεγάλη διαφορά και να κάνει αυτοδύναμη κυβέρνηση αλλά με 151 βουλευτές (λόγω απλής αναλογικής) αντί 158 που έχει σήμερα.

Κι αν αυτό συμβεί, δεν θα μπορεί να περάσει μεταρρυθμίσεις τόσο εύκολα, ή και καθόλου. Το ζήτημα, λοιπόν, είναι να περάσουν οι σημαντικές και δύσκολες μεταρρυθμίσεις πριν από τις εκλογές, δηλαδή πριν από το φθινόπωρο. Διότι οι μεταρρυθμίσεις είναι το κλειδί του μέλλοντος της χώρας.