Γιώργος Δ. Ανδρέου

 Γιατί, απ’ ό,τι φαντάζομαι, ούτε οι ίδιοι πιστεύουν ότι με τη μετακίνηση του Σκουρλέτη στο κόμμα, της Παπακώστα, της Ξενογιαννακοπούλου, της Ζορμπά, του Μπόλαρη, του καταδικασμένου «εκσυγχρονιστικού» ΠΑΣΟΚ δηλαδή, και εκείνης από τη Θεσσαλονίκη, πώς τη λένε να δεις, στην κυβέρνηση, θα παραχθεί έργο ικανό να αναστρέψει το νοσηρό κλίμα που επικρατεί στη διακυβέρνηση της χώρας απ’ άκρου σ’ άκρο, ώστε να ανακόψει την ολισθηρή πτώση της κυβέρνησης, την οποία μάλλον επιταχύνει. Ενα ακόμα δηλαδή επικοινωνιακό φιάσκο, στου κασίδη το κεφάλι δυστυχώς.

Αυτό, όμως, θα ήταν από αδιάφορο έως επιθυμητό, στον βαθμό που συμβάλλει στην απομάκρυνση της κυβέρνησης, αν η ζημιά που θα κάνει στην οικονομία και στην κοινωνία δεν είναι ανεπανόρθωτη. Επιβεβαιώνει, όμως, για μία ακόμα φορά τον σταθερό προσανατολισμό των κομμάτων εξουσίας στη λογική της υπουργοποίησης επαγγελματιών πολιτευτών, σε κρίσιμα μάλιστα πόστα. Το υπουργιλίκι έγινε ανταμοιβή κομματικής προσήλωσης ή προσχώρησης. Ανάγκη συνεπώς είναι να εξεταστεί ο προβληματισμός του τίτλου. Τι πρωθυπουργό θέλουμε και κυρίως τι έχει ανάγκη η χώρα. Πολιτικό ή επαγγελματικά καταξιωμένο πολίτη; Και, αντίστοιχα, τι υπουργούς, πολιτευτές, ή πετυχημένους της κοινωνίας;


Ας αρχίσουμε από το πρώτο βιολί της πολιτικής σκηνής, τον πρωταγωνιστή, τον πρωθυπουργό, τον αρχηγό των πάντων. Δυστυχώς, η χώρα έχει πρωθυπουργικοκεντρικό πολίτευμα, Ανδρεοπαπανδρεϊκής έμπνευσης, που τροποποίησε τότε το Σύνταγμα στα μέτρα του. Η παγκόσμια και η ημέτερη πολιτική ιστορία και εμπειρία διδάσκουν ότι ο πρωθυπουργός πρέπει να είναι πολιτικός. Εμπειρος, με σπουδές και ει δυνατόν με γλωσσομάθεια, κυρίως όμως με αποκλειστική, σοβαρή διαχρονικά ενασχόληση με την πολιτική. Ο πρωθυπουργός παράγει πολιτική, χαράζει δηλαδή τις εθνικές γραμμές και κατευθύνσεις και δίνει διεθνώς το στίγμα και τους στόχους της χώρας και της κοινωνίας. Καλείται να ηγηθεί ενός ολόκληρου λαού για σοβαρή χρονική περίοδο και πρέπει να έχει σφαιρική εικόνα, αντίληψη και γνώση των θεμάτων και της κοινωνίας. Να είναι ταλαντούχος, με ηγετικά προσόντα, μορφή και ιδιότητες, εύστροφος, δυναμικός, τολμηρός, με φαντασία και ρεαλισμό, σωστός και κατανοητός ρήτορας. Να είναι δημεγέρτης και προσηνής, όχι όμως δημαγωγός. Φιλόδοξος και όχι αρχομανής. Να έχει όραμα και υψηλούς αλλά ρεαλιστικούς στόχους για τον εαυτό του και τη χώρα. Να εμπνέει εμπιστοσύνη και ασφάλεια. Εγωιστής και όχι εγωπαθής. Αριστοκράτης και λαϊκός ταυτόχρονα. Εγωιστικά τίμιος.

Να έχει ιδέες, αλλά και να ξέρει να ακούει, να επιλέγει και να αποφασίζει γρήγορα και σωστά. Οχι ξερόλας και εμμονικός. Δεν χρειάζεται ο πρωθυπουργός να έχει τις ειδικές και τεχνικές γνώσεις όλων των τομέων της κυβερνητικής δράσης, ούτε να είναι υπερσυγκεντρωτικός. Είναι όμως μεγάλο προσόν το να μπορεί να επιλέγει τους κατάλληλους και σωστούς συνεργάτες που θα ενστερνίζονται το όραμά του και κυρίως θα μπορούν να το υλοποιήσουν στον τομέα που θα αναλάβει ο καθένας. Πολλοί από τους μεγάλους ηγέτες της παγκόσμιας ιστορίας αναγορεύτηκαν και καταγράφηκαν ως σπουδαίοι και μόνο για τον λόγο ότι σε κρίσιμα θέματα μπόρεσαν να επιλέξουν τους σωστούς ανθρώπους δίπλα τους, οι οποίοι πέτυχαν στους τομείς που τους ανατέθηκαν και τα αποτελέσματα πιστώθηκαν στον ηγέτη. Οι παραπάνω και πολλοί άλλοι λόγοι επιβάλλουν ο πρωθυπουργός της χώρας να είναι πολιτικός και αποκλείουν το ενδεχόμενο να ηγείται της κυβέρνησης μη πολιτικός, έστω και αν είναι επαγγελματικά και κοινωνικά καταξιωμένος πολίτης. Η επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση, αποτέλεσμα ειδικής και συγκεκριμένης απασχόλησης και προσπάθειας, δεν δίνουν ούτε τον χρόνο ούτε τη δυνατότητα, τεχνικά και πρακτικά, στον καταξιωμένο επιχειρηματία, γιατρό, μηχανικό, νομικό, οικονομολόγο κ.λπ. να έχει τη σφαιρική γνώση της κοινωνίας που πρέπει να έχει ο πρωθυπουργός. Από τη μεγάλη, όμως, δεξαμενή αυτών των επιτυχημένων και καταξιωμένων της ζωής πρέπει να επιλέγει ο πρωθυπουργός τους συνεργάτες που θα τρέξουν τους τομείς του οράματος και του προγράμματός του. Πρώτα απ’ όλα, όμως, πρέπει να τους εμπνέει για να τον ακολουθήσουν. Αυτοί είναι οι κατάλληλοι και όχι οι επαγγελματίες πολιτευτές, εκλεγμένοι ή μη, εν πολλοίς ανεπάγγελτοι.

Γιατί οι επιτυχημένοι της ζωής γνωρίζουν καλά το αντικείμενο στο οποίο έχουν ενδιατρίψει και μπορούν να έχουν γνώμη και να συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων που θα λάβει ο ηγέτης. Και βέβαια να τις υλοποιήσουν. Αυτή είναι η πεμπτουσία των υπουργών. Η ομάδα των ειδικών συνεργατών του πρωθυπουργού στους τομείς της κυβερνητικής δράσης που θα αναλάβουν και θα πετύχουν, όπως πέτυχαν στη ζωή τους. Οι πολιτευτές που αποβλέπουν στην καρέκλα για επιβίωση και κοινωνική προβολή, που εξαντλούν τη δράση τους στην επανεκλογή τους διά της ικανοποιήσεως προσωπικών κυρίως αιτημάτων και απαιτήσεων των ψηφοφόρων τους, είναι ακατάλληλοι και δεν μπορούν να συνεισφέρουν με γνώσεις και εμπειρία στην προσπάθεια του ηγέτη.

Δεν χρειάζεται ο πρωθυπουργός υπουργούς-πολιτευτές να αναδιαμορφώνουν την πολιτική ατζέντα. Είναι δική του ευθύνη. Χρειάζεται ανθρώπους να δίνουν τη σωστή λύση όπου χρειάζεται και να μπορούν να αποφασίζουν και να υλοποιούν τις αποφάσεις του. Η εικόνα που βγάζει η κυβέρνηση αυτή, ειδικά μετά τον ανασχηματισμό, είναι μιας κυβέρνησης πολιτευτών, στον βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων και συμβιβασμών. Συνταγή βέβαιης αποτυχίας. Κυρίως, όμως, αδιάσειστη απόδειξη ότι ο πρωθυπουργός δεν είναι κατάλληλος, ούτε έχει το ανάστημα για τη θέση που του εμπιστεύθηκαν οι πολίτες και οδεύει ολοταχώς προς αντικατάσταση.

Ας ελπίσουμε ο επόμενος να αποδειχθεί, όπως διαφαίνεται, στιβαρότερος, ειδικά στις επιλογές των συνεργατών του και τις αποφάσεις του. Αν εγκλωβιστεί και αυτός στους πολιτευτές και το πολιτικό κόστος, δεν θα υπάρξει μέλλον. Θα ήταν δείγμα γραφής να εισηγηθεί, στη συνταγματική αναθεώρηση, το ασυμβίβαστο βουλευτή και υπουργού, σαν πρώτο βήμα σοβαρού εκσυγχρονισμού του πολιτεύματος. Να μην μπορούν δηλαδή να γίνονται υπουργοί οι βουλευτές που θα εκλέγονται από τον λαό, για να μπορεί ο πρωθυπουργός να επιλέγει κομματικά απερίσπαστος τους υπουργούς από τους καταξιωμένους της ζωής και εκείνοι να νομοθετούν ανεπηρέαστοι. Σάββατο κοντή γιορτή.

* Δικηγόρος

ΜΟΤΟ: Η εικόνα που βγάζει η κυβέρνηση αυτή, ειδικά μετά τον ανασχηματισμό, είναι μιας κυβέρνησης πολιτευτών, στον βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων και συμβιβασμών. Συνταγή βέβαιης αποτυχίας