Γιώργος Δ. Ανδρέου

Του πολιτεύματος. Μαρτυρά εγκληματικό και επικίνδυνο κυνισμό και αμοραλισμό η πρόταση προς την κυβέρνηση, αν αληθεύει το σχετικό ρεπορτάζ, που λέει: Θα συναινέσουμε και θα συμπαραταχθούμε μαζί σας στην αντιμετώπιση και διαχείριση της απειλής κατά της εδαφικής ακεραιότητας που αντιμετωπίζει η χώρα από τη γείτονα, αρκεί εσείς από τη μεριά σας να διακόψετε τις εν εξελίξει ποινικές διαδικασίες και έρευνες σε βάρος στελεχών μας και να δεσμευτείτε ότι δεν θα προχωρήσετε σε άλλες, ό,τι κι αν αποκαλύπτεται, όσο εφιαλτικό κι αν είναι. Οση κακοσμία κι αν διαχέεται. Ως βήμα καλής θέλησης και εθνικής συμφιλίωσης.

Η συναίνεση όμως και η ομοψυχία είναι εθνική απαίτηση και πρώτιστο καθήκον και θεσμική υποχρέωση των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Σε όλα τα μεγάλα θέματα, ειδικά όμως και ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση της απειλής κατά της εθνικής ακεραιότητας. Πολλώ μάλλον όταν επισυμβαίνει σήμερα, που η πατρίδα αντιμετωπίζει έκτακτες και απρόβλεπτες καταστάσεις εν μέσω της παγκόσμιας υγειονομικής πανδημίας, που εκτός από την υγεία των πολιτών απειλεί με καταστροφή την παγκόσμια και την εθνική οικονομία. Της πατρίδας που βιώνει δεκαετή και πλέον οικονομική κρίση. Η ομοψυχία στα εθνικά θέματα είναι εν τέλει πατριωτισμός.

Η κυβέρνηση έχει από το Σύνταγμα και την έννομη τάξη το καθήκον, την υποχρέωση και την ευθύνη να διαχειριστεί υπεύθυνα τα πολλαπλά προβλήματα της χώρας. Και μέχρι τώρα οι πολίτες λένε ότι τα καταφέρνει ικανοποιητικά. Η αντιπολίτευση, ο δεύτερος και εξίσου σημαντικός θεσμικός πυλώνας της δημοκρατίας, έχει αντίστοιχα πρώτιστο καθήκον και υποχρέωση να ελέγχει την κυβερνητική δράση και να παρεμβαίνει είτε διαφωνώντας, είτε με εποικοδομητικές προτάσεις για το κοινό καλό. Σε κάποια θέματα, όμως, ύψιστης σοβαρότητας, όπως η εθνική ασφάλεια, η διεθνής θέση της χώρας, η παιδεία, η δικαιοσύνη, επιβάλλονται συναίνεση και ομοψυχία.

Αυτή είναι η ουσία του αστικού φιλελεύθερου δημοκρατικού πολιτεύματος. (Αν και για να είμαστε ρεαλιστές, η εκάστοτε αντιπολίτευση εδώ και πολλά χρόνια, με ελάχιστες εξαιρέσεις, αναλώνεται κυρίως σε ανέξοδη και άγονη κριτική της κυβερνητικής δράσης και κολακεία των λαϊκών, κυρίως, στρωμάτων, είτε γίνονται σωστά είτε λάθος πράγματα, με μόνο στόχο τη φθορά και αποδυνάμωση της κυβερνητικής εικόνας και την κατάληψη της κυβερνητικής εξουσίας.)

Είναι όμως ταυτόχρονα και παράλληλα πρώτιστο εθνικό καθήκον και συνταγματική υποχρέωση των πολιτικών δυνάμεων αλλά και απαίτηση των πολιτών η προστασία και η διαρκής ενδυνάμωση των θεσμών που συγκροτούν το δημοκρατικό πολίτευμα και εγγυώνται τα θεμελιώδη δικαιώματά τους, όπως τα προσδιορίζουν διαχρονικά το Σύνταγμα της χώρας και οι νόμοι. Των θεσμών που αποτελούν τη μόνη εγγύηση των πολιτών, το φρένο και το μέτρο στην άσκηση της δημόσιας εξουσίας.

Των θεσμών που όταν καταλύονται τίθεται σε άμεσο κίνδυνο το πολυτιμότερο αγαθό του ανθρώπου, η προσωπική και κοινωνική ελευθερία. Το ίδιο δηλαδή αγαθό, με άλλη μορφή, που διακινδυνεύεται από την εξωτερική επιβουλή της εθνικής ακεραιότητας. Η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η ασφάλεια, η ισονομία, ο σεβασμός της ζωής, της οικογένειας, της περιουσίας, του περιβάλλοντος και της δυνατότητας των πολιτών να αναπτύσσονται ελεύθερα είναι εξίσου σημαντικά θέματα με την εθνική ακεραιότητα και ασφάλεια. Οι πολίτες νιώθουν ακούγοντας και διαβάζοντας τον καταιγισμό των σχετικών ειδήσεων ότι οι θεσμοί αυτοί παραβιάστηκαν, και μάλιστα βίαια και ιδιοτελώς,από εντεταλμένους να τους διαφυλάττουν υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Είναι στα συνταγματικά τους καθήκοντα και υποχρεώσεις και οφείλουν τα θεσμικά όργανα της δημοκρατίας, η κυβέρνηση, το Κοινοβούλιο και η Δικαιοσύνη, οι τρεις ανεξάρτητες, όπως προβλέπονται και θα έπρεπε να είναι, εξουσίες και πυλώνες της, να διερευνούν, να ανακαλύπτουν, να αποκαλύπτουν και να τιμωρούν παραδειγματικά, η καθεμία από το συνταγματικό μετερίζι της, όσους, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται, παραβιάζουν ή θέτουν σε κίνδυνο τους θεσμούς. Παντοιοτρόπως. Να τιμωρούν παραδειγματικά και δίκαια τηρώντας ευλαβικά τους νόμους και τις σχετικές διαδικασίες όσους υπερβαίνουν ή καταχρώνται την εξουσία που τους έδωσαν ο νόμος και ο λαός. Αυτούς που παραβαίνουν τους νόμους και το καθήκον τους αποβλέποντας σε όφελος, αδιάφορο αν αυτό είναι πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, των ιδίων ή τρίτου.

Συνεπώς, δεν είναι ηθικό και επιτρεπτό ηθικά, νομικά και πολιτικά:

Να γίνεται παζάρι για συμψηφισμό της συναίνεσης και της εθνικής ομοψυχίας προ του εθνικού κινδύνου, με την αμνήστευση όσων όχι μόνο δεν σεβάστηκαν, αλλά και παραβίασαν τους θεσμούς εκμεταλλευόμενοι και καταχρώμενοι την εξουσία που τους εμπιστεύτηκαν.
Να παζαρεύονται η συναίνεση και η εθνική ομοψυχία μπροστά στον εθνικό κίνδυνο με την απαίτηση χαλάρωσης της προστασίας και εν τέλει υποβάθμισης των θεσμών του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Να θεωρείται «εθνική συμφιλίωση» το πολιτικό παζάρι για την αμνήστευση της κατάλυσης των θεσμών. Να παζαρεύονται το καθήκον και η δημοκρατία.
Ο πατριωτισμός υπό όρους.

Η συναίνεση και η εθνική ομοψυχία είναι θέματα συνταγματικής αλλά και ηθικής τάξης. Δεν επιδέχονται ούτε αμφισβήτηση, ούτε περιορισμό, ούτε εκπτώσεις. Παρέχονται ή δεν παρέχονται χωρίς επιφυλάξεις, χωρίς αστερίσκους και, κυρίως, χωρίς ανταλλάγματα. Και το παζάρι για παροχή συναίνεσης με όρο την αμνήστευση επίορκων πολιτικών αποτελεί αντάλλαγμα. Εκτός αυτού αναδεικνύεται εύλογα και το ερώτημα: Τι θα γίνει αν δεν δοθεί το αντάλλαγμα, θα πάμε με τους απέναντι;

Την ίδια διάσταση έχουν και ο σεβασμός και η προστασία των θεσμών, που επιπλέον αποτελούν το υπόβαθρο και το κριτήριο της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους ηγέτες τους. Της εμπιστοσύνης που εξανεμίζεται αστραπιαία όταν γίνονται συμψηφισμοί και συγκαλύψεις.

Μια τέτοια ανήθικη πρόταση αποτελεί άμεσο πολιτικό, ηθικό και πιθανώς νομικό πρόβλημα και θεσμική εκτροπή, εξίσου σοβαρά, και για όσους την εκφέρουν, αλλά και για όσους, από την άλλη πλευρά, πέρασε έστω φευγαλέα από το μυαλό η σκέψη να την αποδεχτούν. Θα κλόνιζε ανεπανόρθωτα την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τα θεσμικά όργανα της Πολιτείας, τους πολιτικούς και την πολιτική. Συλλήβδην.

Γιατί εν τέλει η συναίνεση και η εθνική ομοψυχία, αλλά και ο σεβασμός και η διαφύλαξη των θεσμών αποτελούν βασικές θέσεις των πολιτικών οργανισμών και είναι -θα έπρεπε να είναι- από τις αξίες εκείνες που ιεραρχούν και τοποθετούν οι πολίτες ψηλά στην κλίμακα όταν καλούνται να επιλέξουν αυτούς στους οποίους θα εμπιστευτούν τη διαχείριση της ζωής τους και το μέλλον. Και έτσι τις αξιολογούν όλο και περισσότεροι πολίτες.