Γιώργος Κυριακός

Είχα λοιπόν την τύχη να παρευρεθώ στην πρόσφατη εκδήλωση του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής με τίτλο «Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα». Σημαντική η λέξη «επανένωση», μια λέξη πολύ πιο δυνατή από την επιστροφή.

Η αίθουσα ήταν κατάμεστη. Mεταξύ άλλων, παρών ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς αλλά και ο αγαπημένος απ’ όλους Μανώλης Μητσιάς. Αλήθεια, πώς πέρασαν 50 χρόνια από τότε πού ερμήνευσε «Στην Ελευσίνα μια φορά»; Η Προεδρία της Δημοκρατίας εκπροσωπήθηκε από την ειδική σύμβουλο για τα πολιτιστικά Σοφία Χηνιάδου. Οι ομιλητές, όλοι καταξιωμένοι και βαθύτατοι γνώστες του αντικειμένου. Εξαιρετική ήταν η παρουσίαση της ιστορικής πορείας της αφαίρεσης των Γλυπτών του Παρθενώνα και, κυρίως, των επιστολών του Sir Adair και Caymacan από την κυρία Ελένη Κόρκα. Αν προσπαθήσω να αναφερθώ σε περαιτέρω ονόματα σίγουρα θα αδικήσω κάποιους. Ολοι οι παρευρισκόμενοι μοιραζόμαστε ένα όραμα. «Μαζί μας» ήταν και η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη και ο Ζυλ Ντασσέν. Η συναισθηματική φόρτιση ήταν τεράστια στην αίθουσα ακούγοντας τη Μελίνα να λέει: «Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Η Ελλάδα αυτό είναι, η κληρονομιά της αυτό είναι, η περιουσία της, και αν το χάσουμε αυτό, δεν είμαστε κανείς. Επιστρέψτε πίσω τα Γλυπτά του Παρθενώνα».

Δανείζομαι ένα κομμάτι της ομιλίας του προέδρου του ΔΣΑ Δημήτρη Βερβεσού, ο οποίος στην εισαγωγική του ομιλία παρέθεσε ένα απόσπασμα των «Απομνημονευμάτων» του Μακρυγιάννη, όπως επέλεξε να το αναδείξει ο Γιώργος Σεφέρης στο δοκίμιό του «Ενας Ελληνας - ο Μακρυγιάννης». Γράφει ο ποιητής για τον πολεμιστή: «“Είχα δυο αγάλματα”, σημειώνει (ο Μακρυγιάννης), “περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο, ατόφια - φαίνονταν οι φλέβες, τόση εντέλεια είχαν. Οταν χάλασαν τον Πόρο, τα ’χαν πάρει κάτι στρατιώτες, και στ’ Αργος θα τα πουλούσαν σε κάτι Ευρωπαίους· χίλια τάλαρα γύρευαν... Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μην το καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι’ αυτά πολεμήσαμε”». «Καταλαβαίνετε», συνεχίζει ο Σεφέρης. «Δε μιλά ο Λόρδος Μπάιρον, μήτε ο λογιότατος, μήτε ο αρχαιολόγος· μιλά ένας γιος τσοπάνηδων της Ρούμελης με το σώμα γεμάτο πληγές. “Γι’ αυτά πολεμήσαμε”. Δεκαπέντε χρυσοποίκιλτες ακαδημίες δεν αξίζουν την κουβέντα αυτού του ανθρώπου. Γιατί μόνο σε τέτοια αισθήματα μπορεί να ριζώσει και ν’ ανθίσει η μόρφωση του Γένους. Σε αισθήματα πραγματικά και όχι σε αφηρημένες έννοιες περί του κάλλους των αρχαίων ημών προγόνων ή σε καρδιές αποστεγνωμένες που έχουν πάθει καταληψία από το φόβο του χύδην όχλου». Κατέληξε δε λέγοντας: «Αυτό το πραγματικό αίσθημα υπαρξιακής και πολιτισμικής ταύτισης του ελληνικού έθνους με τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι που μας ενώνει στον ιερό αγώνα για την επιστροφή -ή όπως ορθά νομίζω επιλέξαμε να τιτλοφορήσουμε τη σημερινή εκδήλωση- την επανένωση των γλυπτών». Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και για την Ακρόπολη πολεμήσανε οι πρόγονοί μας.

Οπως τονίζει ο Καβάφης, «ο θάνατος των διεθνών πολιτικών προβλημάτων είναι η λήθη». Ο έγκριτος καθηγητής Χρίστος Μυλωνόπουλος τονίζει ότι η εκ προθέσεως καταστροφή μνημείων συνιστά προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ιστορικής ταυτότητας ως έννομου αγαθού.

Η προσπάθεια που ξεκίνησε ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών συνδυάζει τη νομική γνώση με το έντονο συναίσθημα. Οι νομικές απόψεις που εκφράστηκαν ήταν αρτιότατες και ο συνδυασμός επιστήμης αλλά και το περί δικαίου (συν)αίσθημα πιστεύω ότι μπορούν να μας κάνουν αισιόδοξους. Η χρονική περίοδος είναι εξαιρετική. Οι νέες γενιές όλο και πιο πολύ θέλουν να διορθώνονται οι αδικίες και μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αναδεικνύουν τη διπλωματία του Διαδικτύου.

Πιστεύω ότι η ώρα είναι τώρα. Με διπλωματία και συμμετοχή.

Κλείνοντας θέλω να αναφερθώ ονομαστικά σε δύο ξεχωριστούς ανθρώπους.

Στον αντιπρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Θέμη Σοφό, ο οποίος υπήρξε η ψυχή της εκδήλωσης, συντονίζοντας τους ομιλητές, επιβλέποντας προσωπικά όλα τα οπτικοακουστικά μέσα και τέλος οργανώνοντας με σύμμαχο την τεχνολογία ζωντανά σχόλια και ερωτήσεις των συμμετεχόντων.

Στον δικηγόρο και καθηγητή Μουσικής Δημήτρη Καρούζο, ο οποίος διηύθυνε με τόσο πάθος και τόσο πετυχημένα την Ιστορική Χορωδία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Καθόλου τυχαία δεν ήταν η επιλογή των τραγουδιών με τελευταίο το «Λίγο ακόμα» του μεγάλου Μίκη Θεοδωράκη με εθνική ερμηνεύτρια τη Μαρία Φαραντούρη και φυσικά στιχουργό τον Γιώργο Σεφέρη.

«Λίγο ακόμα θα ιδούμε / λίγο ακόμα θα ιδούμε / τα μάρμαρα να λάμπουν, να λάμπουν στον ήλιο / κι η θάλασσά να κυματίζει. Λίγο ακόμα να σηκωθούμε / λίγο ψηλότερα, λίγο ψηλότερα, λίγο ψηλότερα».