Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Οι σχέσεις των δύο χωρών αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι στο γεωπολιτικό σκάκι που παίζεται στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, κυρίως λόγω δύο παραγόντων. 
Ο πρώτος αφορά στην ενέργεια και τις ανακατατάξεις που έρχονται με τα νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων και τους καινούριους αγωγούς που σχεδιάζονται. Η ελληνική πλευρά φαίνεται να συμπλέει στο θέμα των αγωγών με την αμερικανική, η οποία έχει ως βασική στρατηγική να ανακόψει ή έστω να ανταγωνιστεί τις ροές ρωσικής ενέργειας προς την Ευρώπη.

Γι’ αυτό και κερδίζουν έδαφος τα αμερικανόστροφα σχέδια, όπως ο αγωγός TAP και η μεταφορά υγροποιημένου σχιστολιθικού αερίου από τις ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας λόγω της κρίσης στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και της ευρύτερης αστάθειας που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στην περιοχή. Η αμερικανική άποψη είναι ότι η Ελλάδα είναι αφοσιωμένος σύμμαχος και πολύ σημαντικός παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή και επομένως εάν η χώρα μας κλονιστεί θα απειληθούν τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ. 

Η θέση αυτή είναι διαχρονική και εξηγεί γιατί οι Αμερικανοί παρενέβησαν αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια στην Ευρωζώνη -κυρίως προς τη Γερμανία- για να αποτρέψουν το Grexit και
 να χαλαρώσει η πίεση προς την Ελλάδα. 

Η θέση του Ντόναλντ Τραμπ υπέρ της ελάφρυνσης του χρέους εντάσσεται σε αυτή τη λογική και είναι σημαντική στον βαθμό που δείχνει ότι η αμερικανική πλευρά θα συνεχίσει να πιέζει υπέρ της ελάφρυνσης του χρέους, ασκώντας και την αυξημένη επιρροή που διαθέτει στο ΔΝΤ. 
Ωστόσο, η άποψη των ΗΠΑ δεν είναι καθοριστική για το ελληνικό χρέος, αφού οι Γερμανοί, που έχουν και τον πρώτο λόγο, δεν κάμφθηκαν παρά τις συνεχείς παραινέσεις της προηγούμενης αμερικανικής κυβέρνησης. 

Εκείνο που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν στο παζλ των ελληνοαμερικανικών σχέσεων είναι ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική βασίζεται σε μια εθνική στρατηγική με μακροχρόνιο σχεδιασμό. 

Ακόμα και με τον Τραμπ, που ταράζει τα νερά ή τουλάχιστον απειλεί να το κάνει, το βαθύτερο διαχρονικό σύμπλεγμα εξουσίας κάνει αισθητή την παρουσία του και επιχειρεί να επαναφέρει τα πράγματα στη ρότα τους. 

Η στρατηγική των ΗΠΑ διαχρονικά περιλαμβάνει τη διατήρηση περιφερειακών υποσυστημάτων σε μια ευαίσθητη ανταγωνιστική ισορροπία, η οποία όταν διαταράσσεται χρειάζεται την αμερικανική παρέμβαση για να αποκατασταθεί, όπως χαρακτηριστικά συμβαίνει στην περιοχή του Αιγαίου με τις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας. 
Πάγια τακτική των Αμερικανών είναι να έχουν «αυγά και στα δύο καλάθια», μοιράζοντας το βάρος ανάλογα με τις περιστάσεις.

Η κρίση στις σχέσεις των ΗΠΑ με τον Ερντογάν μπορεί να έχει γείρει τη ζυγαριά υπέρ της Ελλάδας στην παρούσα συγκυρία και να προσφέρει ευκαιρίες για διπλωματικό πάρε-δώσε με την κυβέρνηση Τραμπ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι ισορροπίες έχουν ανατραπεί.
Μένει άλλωστε να δούμε και τον βαθμό ελευθερίας που θα έχει η ελληνική πλευρά σε σχέση με τη στάση των Ευρωπαίων απέναντι στο θέμα των αγωγών και την ευρύτερη κρίση στη σχέση Ε.Ε. - Τουρκίας.