Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Είναι σαφές ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκό σχέδιο σωτηρίας για την Ελλάδα. Ουδείς από τους εταίρους έχει εκπονήσει κάτι τέτοιο και, όπως φάνηκε ξεκάθαρα το τελευταίο διάστημα, ούτε η ελληνική πλευρά έχει κάτι σχετικό. Δεν υπάρχει καν σχέδιο σωτηρίας της ευρωζώνης.

Το πρόβλημα αποδεικνύεται κάθε μέρα και μεγαλύτερο. Στην αρχή η διάγνωση ήταν «κρίση ρευστότητας», μετά «κρίση χρέους», αργότερα ενοχοποιήθηκε η διαφορά ανταγωνιστικότητας μέσα στην ευρωζώνη. Τώρα, καθώς τα προβλήματα αγγίζουν όλο τον πλανήτη, τα φώτα πέφτουν στις παγκόσμιες ανισορροπίες και αρχίζει να φαίνεται ότι είναι μια κρίση από εκείνες που αλλάζουν βαθιά τις δομές, το παραγωγικό μοντέλο, τις κοινωνίες, τον ίδιο τον καπιταλισμό - και όχι πάντα με ειρηνικά μέσα.
 
Η συγκυρία είναι «σημαδιακή». Ο Μπαράκ Ομπάμα μόλις επανεξελέγη στις ΗΠΑ. Στην Κίνα ξεκινά μια αργή διαδικασία αλλαγής ηγεσίας, με τον Σι Ζιν Πινγκ να αναρριχάται στην κορυφή του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας. Αλλά η Γερμανίδα καγκελάριος συνεχίζει να «ψήνει το ψάρι στα χείλη» των εταίρων της για να επιβάλει τους γερμανικούς όρους στην «ανακατασκευή» της ευρωζώνης.

Οι πρώτες ενδείξεις στο νέο αυτό περιβάλλον είναι ότι οι ΗΠΑ θα ασκήσουν πιέσεις για μια «επαναρύθμιση» της παγκόσμιας οικονομίας. Η δεύτερη τετραετία για τον πρόεδρο των ΗΠΑ είναι παραδοσιακά εκείνη στην οποία αφιερώνεται στην υστεροφημία του και φαίνεται ότι στις προτεραιότητες εντάσσεται και η αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Το οικονομικό δόγμα που κερδίζει έδαφος είναι ότι χρειάζεται μια παγκόσμια ανακατανομή ρόλων μεταξύ ΗΠΑ, Ευρώπης και Κίνας.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η Ευρώπη θα πρέπει να ακολουθήσει την «αμερικανική συνταγή» και να τονώσει την οικονομία με «τύπωμα χρήματος» και κρατικές δαπάνες.
Για να γίνει κάτι τέτοιο, όμως, η Γερμανία θα πρέπει να αποδεχτεί αυξημένο πληθωρισμό και μείωση των πλεονασμάτων της - κάτι που είναι «κόκκινο πανί» για τους Γερμανούς και δύσκολα γίνεται σε προεκλογική περίοδο.

Η άλλη πλευρά της εξίσωσης βρίσκεται στην αναδυόμενη Κίνα, η οποία θα πρέπει να μειώσει τις εξαγωγές της προς τον υπόλοιπο κόσμο και να τονώσει τη ζήτηση στο εσωτερικό της αχανούς χώρας, δηλαδή να αυξήσει το βιοτικό επίπεδο και την κατανάλωση του μέσου Κινέζου. Τα λίγα που αρχίζουν να βγαίνουν προς τα έξω από τις ερμητικά κλειστές κομματικές διεργασίες δείχνουν ότι το Κ.Κ. Κίνας ίσως να είναι έτοιμο για κάτι τέτοιο, αλλά κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος.  

Μέσα στις τεκτονικές αλλαγές της παγκόσμιας οικονομίας, το ελληνικό πρόβλημα μοιάζει ασήμαντο, κι όμως βρίσκεται -όχι για πολύ ακόμη- στο επίκεντρο. Οι μεγάλοι δεν θέλουν μια σπίθα στην πυριτιδαποθήκη. Η συγκυρία ίσως να είναι η τελευταία ευκαιρία για να διεκδικήσει η Ελλάδα μια βιώσιμη λύση, όχι για το χρέος, αλλά για την κοινωνία και τους πολίτες.

Γιατί η σημερινή πορεία οδηγεί εμάς στην καταστροφή για να σωθούν οι υπόλοιποι.