Λεφτόδεντρα υπάρχουν, αλλά για ποιους;
papageorgiou

Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Λεφτόδεντρα υπάρχουν, αλλά για ποιους;

Eνα πράγμα που επιβεβαιώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης που προκαλεί η πανδημία είναι ότι τα... μυθικά λεφτόδεντρα υπάρχουν.

Για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των οικονομικών επιπτώσεων οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις έβαλαν μπροστά τις μηχανές για να δημιουργήσουν χρήμα, να δανειστούν και να διοχετεύσουν τεράστια ποσά προκειμένου να αποτρέψουν την κατάρρευση. Ακόμα και η Γερμανία εγκατέλειψε τις κόκκινες γραμμές της και δέχτηκε το Ταμείο Ανάκαμψης που θα χρηματοδοτηθεί με κοινό δανεισμό από τις χώρες-μέλη της Ε.Ε.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δημιουργεί αδιάκοπα νέο χρήμα με το οποίο αγοράζει μαζικά ομόλογα που κατέχουν οι τράπεζες στο πλαίσιο της λεγόμενης «ποσοτικής χαλάρωσης».

Το σοκ του κορωνοϊού έσπασε όλα τα ταμπού και πλέον ενεργοποιούνται όλα τα μέσα για να διασωθούν οι οικονομίες.
Το ζήτημα, όμως, είναι ποιους αφορά αυτή η διάσωση.

Εγινε ξεκάθαρο, για παράδειγμα, ότι στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που ξεκίνησαν στην προηγούμενη κρίση μετά το 2008, ένα μεγάλο ποσοστό του χρήματος δεν έφτασε στην πραγματική οικονομία, αλλά ανακυκλώθηκε στα χρηματιστήρια, σε αγορές μετοχών, ομολόγων και άλλων χαρτιών. Με τον τρόπο αυτό τροφοδοτήθηκε μια φούσκα η οποία είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η περιουσία όσων κατέχουν αυτά τα χαρτιά, που βέβαια δεν είναι ο μέσος εργαζόμενος, αλλά οι πλούσιοι του κόσμου τούτου, το λεγόμενο 1%.

Μπορεί λοιπόν η ΕΚΤ να «τύπωσε» περί τα 4 τρισ. ευρώ, αλλά το ζήτημα είναι ότι από αυτά επωφελήθηκαν κυρίως οι τράπεζες, οι μεγάλες επιχειρήσεις και πλούσιοι ιδιώτες. Ασφαλώς, τα χρήματα αυτά συνέβαλαν στην αποτροπή μιας μεγάλης ύφεσης, απέτρεψαν χρεοκοπίες και την αύξηση της ανεργίας και υπό την έννοια αυτή υπήρξε ένα γενικευμένο όφελος για την οικονομία και την κοινωνία.

Κλείσιμο
Ωστόσο, η μέθοδος αυτή αποδείχτηκε ότι επιβαρύνει την ανισότητα και την ανακατανομή σε βάρος των πιο αδύναμων στρωμάτων, ενώ και οι θετικές συνέπειες στην οικονομική ανάπτυξη είναι περιορισμένες, αφού ένα μεγάλο ποσοστό των χρημάτων ανακυκλώνεται στα χρηματιστήρια, δημιουργώντας μια φούσκα που έχει και τοξικές παρενέργειες.

Τώρα λοιπόν που το «τύπωμα» επιταχύνεται και οι κυβερνήσεις δανείζονται χρήματα για να ενισχύσουν την ανάκαμψη, το ζήτημα της διαχείρισης των χρημάτων αυτών είναι κρίσιμο.

Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι είναι πολύ καλύτερο με τα χρήματα αυτά να γίνουν δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες έχουν το μεγαλύτερο όφελος για την οικονομία. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι για κάθε ευρώ δημόσιων επενδύσεων δημιουργείται «τζίρος» 2,5 ευρώ, με θετικές συνέπειες στο εισόδημα και την απασχόληση. Επιπλέον, είναι αποδεδειγμένο ότι οι δημόσιες επενδύσεις είναι ο καλύτερος τρόπος για να κινητοποιηθούν και οι ιδιωτικές επενδύσεις - αυτή είναι και η βασική προσέγγιση του κεϊνσιανισμού.

Είναι επομένως οι δημόσιες επενδύσεις ένα πολύ καλό «εργαλείο» για να αξιοποιηθούν τα ποσά που θα είναι διαθέσιμα το επόμενο διάστημα για την ανάκαμψη στη χώρα μας. Και θα πρέπει να αξιοποιηθεί χωρίς ιδεοληπτικές προσεγγίσεις υπέρ του ιδιωτικού τομέα και του «μπουκώματος» των τραπεζών με ρευστότητα η οποία όμως δεν φτάνει στην αγορά και τις επιχειρήσεις.
Παράλληλα, χρειάζονται και ουσιαστικές εισοδηματικές ενισχύσεις, ιδίως των πιο αδύναμων στρωμάτων, αφενός για να μη διαρραγεί η κοινωνική συνοχή και αφετέρου για να ενισχυθεί η εσωτερική ζήτηση, η οποία είναι καθοριστικός παράγοντας σε μια οικονομία όπως η ελληνική.

Η κινητοποίηση τεράστιων κρατικών πόρων για τη διάσωση των οικονομιών δεν πρέπει να γίνει και πάλι προς όφελος των ισχυρών και σε βάρος των αδυνάτων. Χρειάζεται ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο» που θα φέρει διατηρήσιμη ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον και ενίσχυση της απασχόλησης και των δημόσιων αγαθών.
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ