Δημήτρης Παγαδάκης

Στα καταστρώματα του επικρατούσε πανζουρλισμός. Η 14ημερη κρουαζιέρα που ξεκίνησε στις 20 Ιανουαρίου έφτανε στο τέλος της και οι 2,666 επιβάτες του πλοίου εξυπηρετούμενοι από πλήρωμα 1,045 ατόμων πλημμύριζε θερμαινόμενες πισίνες, σπα, μπαρ, εστιατόρια, καζίνο ,κλαμπ, χορευτικές πίστες, γκαλερί , αίθουσες συναυλιών, καραόκε και γιόγκα, γυμναστήρια, υπαίθριους κινηματογράφους και στεγασμένα, θέατρα καθώς και το γήπεδο γκολφ εννέα οπών. Ήταν μια ξάστερη νύχτα ξέφρενης διασκέδασης όπου σχεδόν τα μιούζικαλ του Χόλυγουντ διασταυρώνονταν εν πλω με τα μπαλέτα του Μπόλιγουντ .

Την ίδια ώρα του ψυχαγωγικού αναβρασμού ο καπετάνιος δεχόταν στη γέφυρα ένα απρόσμενο τηλεφώνημα. Μόλις έκλεισε η γραμμή ήταν πιο άσπρος από τη χιονισμένη κορυφή του Φούτζι Γιόμα . Πληροφορήθηκε ότι ένας 80χρονος επιβάτης που είχε αποβιβαστεί εμπύρετος πριν δέκα ημέρες στο Χονγκ Κονγκ είχε εξακριβωθεί ότι είχε μολυνθεί από τον νέο κορωναϊό. Ήταν οι κρίσιμες εκείνες ημέρες της αιχμής της επιδημίας στη Γιουχάν της Κίνας, όπου οι ασθενείς πέθαιναν σωρηδόν.

Αναπόδραστα, το κεφάτο πανηγύρι στο «πλοίο της χαράς» διακόπηκε απότομα. Εκεί που οι ορχήστρες έπαιζαν στη διαπασών ποπ σουξέ σταμάτησαν ξαφνικά. Στη σιωπή ο θαλασσινός αέρας έμοιαζε να σκορπά πλέον νότες γεμάτες άγχος, ανησυχία, ταραχή σαν από Βαγκνερικά ορατόρια. Το ημερολόγιο καταστρώματος έδειχνε 5 Φεβρουαρίου 2020.

Όσα ακλούθησαν είναι γνωστά. Το κρουαζιερόπλοιο Diamond Princess με 3.711 επιβάτες και μέλη του πληρώματος από 28 χώρες τέθηκε σε καραντίνα δύο εβδομάδων έξω από το λιμάνι της Γιοκοχάμα. Στο διάστημα αυτό αφού εξεταστήκαν άπαντες οι επιβαίνοντες πιστοποιήθηκαν συνολικά 705 άτομα, μολυσμένα από τον ιό, συμπεριλαμβανομένων τριών Γιαπωνέζων υπαλλήλων υγειονομικής περίθαλψης , που ανέβηκαν στο πλοίο για τους ελέγχους Λίγο μετά την ταυτοποίηση των πρώτων λοιμώξεων, τόσο οι συμπτωματικές όσο και οι ασυμπτωματικές περιπτώσεις μεταφέρθηκαν σε καθορισμένες ιατρικές εγκαταστάσεις, εξειδικευμένες σε μολυσματικές ασθένειες, στην Ιαπωνία.

Ένα μήνα μετά καταμετρήθηκαν επτά θάνατοι μεταξύ των ασθενών. Κάπου εδώ σταματάει επισήμως η ενημέρωση για αυτή τη θλιβερή αυτή ιστορία. Ωστόσο από εδώ αρχίζει μια σειρά δικών μου σκέψεων που σχετίζεται με το γεγονός, επειδή το έψαξα το θέμα. Καταρχήν ένα πλοίο δεν είναι σχεδιασμένο ως νοσοκομείο. Τα συστήματα εξαερισμού και οι κλειστές καμπίνες το καθιστούν περίπου ιδανικό τόπο για την εξάπλωση μιας μεταδοτικής ασθένειας. Ως εκ τούτου η απόφαση να τεθεί σε καραντίνα το καθιστούσε περισσότερο ως εκκολαπτήριο τον νέου κορωναϊού, παρά ως μονάδα απομόνωσης που θα εμπόδιζε την εξάπλωση του. Ακόμη τα πρωτόκολλα καραντίνας που εφαρμόστηκαν ήταν μάλλον χαλαρά δεδομένου ότι ακριβής μηχανισμός της μετάδοσης του ιού ήταν άγνωστος.

Οι επιβάτες έλαβαν οδηγίες να παραμείνουν στις καμπίνες τους, να φορούν μάσκες και να μην έρχονται σε επαφή με άλλους επιβάτες. Αλά άντε τώρα να συμμορφωθούν οι , στην πλειονότητα τους 60αρηδες και βάλε, επιβάτες που είχαν πληρώσει κατά μέσο όρο 3000 ευρώ για την κρουαζιέρα. Χώρια που όσοι έμεναν σε εσωτερικές καμπίνες χωρίς παράθυρα ή μπαλκόνια μπορούσαν να βγουν στο κατάστρωμα για να κάνουν μια βόλτα ή να ασκηθούν για περίπου μία ώρα κάθε μέρα.

Το χειρότερο δεν διακρίνονταν σε θετικούς και μη στον ίο, καθώς η ίδιοι χώροι είχαν χωριστεί στη μέση από ένα σχοινί πάνω στο οποίο κρεμόταν ένα χαρτί που από τη μια έγραφε "μολυσμένη διαδρομή" και "από την άλλη μη μολυσμένη διαδρομή"! Όλα αυτά σύμφωνα με δημοσιεύματα σε Ιαπωνικές εφημερίδες.

Επί πλέον, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τα μέλη του πληρώματος που υποχρεούνταν να φορούν χειρουργικές μάσκες, να πλένουν συχνά τα χέρια τους και να χρησιμοποιούν απολυμαντικά σπρέι , συνέχισαν να εξυπηρετούν αδιαλείπτως τους πελάτες προσφέροντας γεύματα, δείπνα και λοιπές κατά παραγγελία απαιτήσεις , ενώ έμπαιναν καθημερινά στις καμπίνες τους για καθαρισμό.

Ακόμη το πλήρωμα συνέχιζε να κοιμάται σε ομαδικούς κοιτώνες και να τρώει συνωστισμένο σε κοινές αίθουσες, ενώ τα μαγειρεία και τα καθαριστήρια δούλευαν, με τις εκάστοτε απολυμάνσεις, ακατάπαυστα. Με τέτοιες συνθήκες διαχείρισης της διαβίωσης και δεδομένης της εκρηκτικής εξάπλωσης του φονικού ιού , κανονικά οι θρήνοι από την μακάβρια εκατόμβη στο κρουαζιερόπλοιο θα έπρεπε να ακούγονται ως το Τόκιο. Κι όμως το εφιαλτικό σενάριο δεν ξεδιπλώθηκε.

Δεν είναι εξακριβωμένο αν ένα πλοίο σε καραντίνα στη μέση της θάλασσας θα μπορούσε να γίνει ένα φυσικό πειραματικό εργαστήριο μελέτης της μεταδοτικότητας του συγκεκριμένου ιού. Ωστόσο πολλές μεταβλητές και παράμετροι που είναι συνήθως αδύνατον να ελεγχθούν σε ευρύτερους χώρους μπορούν να σταθμισθούν. Σαφώς και οι επιβαίνοντες δεν αποτελούν δείγμα που αντικατοπτρίζει τον γενικό πληθυσμό μια και οι περισσότεροι επισκέπτες ήταν 60 ετών και άνω.

Το πλήρωμα , όμως, είχε κατά πολύ μικρότερο μέσο όρο ηλικίας. Είναι ακόμη εξακριβωμένο ότι όσοι ταξίδεψαν, ανέβηκαν στο πλοίο υγιείς, έστω κι αν κάποιοι από τους πιο ηλικιωμένους ενδεχομένως υπέφεραν από χρόνιες παθήσεις. Το σίγουρο, όμως, είναι πως άπαντες εκτέθηκαν σε συγκεκριμένο χώρο επανειλημμένα σε συμπυκνωμένα φορτία του κορωναϊού .

Όσο κι αν φαίνεται τρομακτικό ότι ένας μόνο ασθενής μόλυνε 705 ανθρώπους-ποσοστό 18,9% επί των επιβαινόντων-το σημαντικό, αν όχι παρήγορο, είναι ότι από αυτούς βρήκαν το θάνατο μόνο 7 άνθρωποι και αφορούσαν επιβάτες ηλικίας άνω των 70 ετών. Ένα ποσοστό θανατηφόρων περιπτώσεων, δηλαδή που προσεγγίζει το 1 τοις εκατό των μολυνθέντων, χωρίς να έχει γίνει γνωστό αν αυτοί οι άτυχοι ηλικιωμένοι είχαν υποκείμενα, όπως λέγονται, νοσήματα.

Γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκρατημένα λογικές εκτιμήσεις ότι η νόσος Covid-19 δεν είναι τόσο ακραία επικίνδυνη, παρουσιάζεται σχετικά ήπια για τους περισσότερους νέους ανθρώπους και δυνητικά ολέθρια για τους ηλικιωμένους και χρόνιους ασθενείς. Η υπόθεση, μάλλον, διαψεύστηκε εκ των πραγμάτων. Ή, μήπως, όχι;

Αφότου, όμως, προέκυψε ραγδαία ο νέος κορωναϊός στην Ευρώπη -που έχει δημιουργήσει ανεξέλεγκτες συνθήκες στην Ιταλία- και ακολούθησαν τα δραστικά κυβερνητικά μέτρα υγιεινής και η απομόνωσης των κατοίκων για την αποτροπή της συστηματικής εξάπλωσης του ιού- η κατάσταση ξέφυγε προς τη περιγραφή ενός παγκοσμίως επελαύνοντος Αρμαγεδώνα.

Αναπόφευκτα, η περίπτωση του κρουαζιερόπλοιου, ως υποσύνολου μιας ευρύτερης τραγωδίας, να χαθεί μέσα στο βομβαρδισμό ειδήσεων και αναλύσεων για την αντιμετώπισης της θανατηφόρας απειλής. Ότι εκτιμάτο ως μετρημένο φαντάζει πια ελάχιστο και ότι έμοιαζε στατιστικά υπερβολικό να είναι πλέον ρεαλιστικό εν μέσω πανδημίας.

Ήδη σε αναλογία θανάτων/διαγνωσμένων κρουσμάτων, σε θνητότητα δηλαδή, η Ιταλία κατέχει δυσοίωνα το υψηλότερο ποσοστό (6,7%) και ακολουθούν το Ιράν (4,25%) και η Κίνα (3,93%). ενώ η Ν. Κορέα έχει μόνο 0,8%. Ασφαλώς οι διαφοροποιήσεις οφείλονται και στις εντυπωσιακή απόκλιση κάθε χώρας ως προς τις ηλικιακές τους ομάδας.

Ωστόσο γιατί να υποτιμηθεί το μικρό παράδειγμα ηλικιακής κατανομής και του ποσοστού θνητότητας στο Diamond Princess, δεδομένων των συνθηκών που επικράτησαν κατά τη καραντίνα του. Ενδεχομένως να συνιστά κάποια ελπίδα, όχι μόνο για αιθεροβάμονες. Στο κάτω κάτω, όπως σημείωνε ο Καρλ Πόπερ «οι απαισιόδοξοι έχουν συνήθως δίκιο. Αν όμως η ανθρωπότητα έφτασε ως εδώ, αυτό το χρωστάει στους αισιόδοξους»