Δημήτρης Παγαδάκης

Συνήθως λειτουργεί ως αυτοσχέδιο «αντικαταθλιπτικό»,  ιδίως όταν συνοδεύεται από ένα μπουκάλι ντόπιας βότκας και τις πενιές της μπαλαλάικας. Τα μακρόσυρτης πρόζας “ανεκντότι” τους, όμως, δεν ακούγονται αστεία. Δεν στοχεύουν άλλωστε να προκαλέσουν τρανταχτά γέλια, αλλά να αποκαλύψουν μια αλήθεια κοφτερή σαν ακονισμένη λεπίδα 

Παραδοσιακά σημαδεύουν τους πανίσχυρους, γενναίους και ικανούς ηγέτες τους. Αληθινούς ή υποτιθέμενους. Στο στόχαστρο τους έχει μπει κατά καιρούς η κληρονομική πινακοθήκη των αυταρχικών τσάρων, τα σοσιαλιστικού ρεαλισμού πορτρέτα των κυνικών σοβιετικών γραμματέων του κόμματος, τα μοντέρνα κάδρα με τις φωτογραφίες των πατερναλιστικών μετά-κομουνιστών προέδρων. 

 Παλιότερα διηγούνταν πως εκείνος ο Μοσχοβίτης που στην Κόκκινη Πλατεία φώναξε «Μπρέζνιεφ  είναι ηλίθιος!» καταδικάστηκε σε 15 χρόνια: 3 χρόνια για προσβολή του σοβιετικού ηγέτη και 12 για προδοσία κρατικού μυστικού! Εσχάτως βάλλουν κατά του νυν,  αενάως κραταιού,  προέδρου της χώρας ο οποίος ως αστραφτερός  “εκλεκτός” του λαού λάμπει περισσότερο κι από το ρουμπινένιο αστέρι στον πύργο «Τρόϊτσκαγια». 

Ωστόσο, ο νηφάλιος Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν, που “απειλεί” με ένα κοινό ρωσικό μέλλον τις φρικαρισμένες γειτονικές αυτόνομες δημοκρατίες, δεν χαμπαριάζει από τη λαϊκή ιλαρότητα που τον περιτριγυρίζει. Διευθύνει τη χώρα του όπως ένας πατριαρχικός πατερούλης κουμαντάρει την οικογένεια του. 

Μοιράζει σε αυτήν χρήματα, δύναμη και χάρες σαν να διανέμει τσάι από το σπιτικό του σαμοβάρι. Κυρίως επιτρέπει στα πιο προνομιούχα μέλη της να διατηρούν την περιουσία τους κατά την κρίση του και υπό την εγγύηση του. Και δεν τον νοιάζει αν αυτή η σχέση μεταξύ πολιτικής εξουσίας και επιχειρηματικότητας αρμόζει σε μια λειτουργική δημοκρατία με θεσμούς που υιοθετούν τις δυτικές αξίες. 

Προφανώς υπάρχουν συμπολίτες του που εγκρίνουν εκθειάζουν και θαυμάζουν το πλάνο αφαίρεσης πολιτικής επιρροής των ανταγωνιζομένων ολιγαρχικών ελίτ από τον άνθρωπο που κρατάει στα χέρια του το πηδάλιο της χώρας. Είναι ακόμη θεμιτό το δικαίωμα κάθε πρώην Ρώσου εργάτη να εκτιμά απεριόριστα ένα τέως πράκτορα της KGB και να θεωρεί το μοντέλο διακυβέρνησης του ιδανικό σε Ανατολή και Δύση.
   
Είναι, όμως, εντελώς διαφορετικό όταν ένας, εκ Ρωσίας ορμώμενος, επιχειρηματίας παρομοιάζει το Ρώσο πρόεδρο με τον πρωθυπουργό μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας.  Η σύνδεση ξεπερνάει το χωρατό. Πόσο μάλλον τείνει προς την  γελοιογραφική υπερβολή όταν η θετική συσχέτιση τους διατυπώνεται και χειροκροτείται δημοσίως  από τον ίδιο ομογενή μεγαλοεπενδυτή στην Ελλάδα.   

Η αλήθεια είναι ότι το γκροτέσκο, το οξύμωρο, η σύγκριση ανόμοιων ιδιοτήτων αποτελούν συστατικά μέρη καθε κωμικού ευρήματος. Διότι μόνο ως καλαμπούρι μπορεί να εκληφθεί οποιοσδήποτε κοινός τόπος μεταξύ του σχεδόν μόνιμα εγκατεστημένου στο Κρεμλίνο και του παροδικού νοικάρη του Μαξίμου - όσο κι αν τα ίχνη αμφοτέρων μπορεί να τέμνονται στο πεδίο της πολιτικής διαχείρισης        

Σαφώς και τα ψέματα του Ρώσου προέδρου καταναλώνονται στη πατρίδα του πιο εύκολα και από αχνιστά πιροσκί. Όμως αυτά δεν επικοινωνούν γεγονότα ή απόψεις αλλά τη δύναμη και την αυτοπεποίθηση εκείνου που τα λέει. Δεδομένου, ότι ο ίδιος δεν κατατρύχεται από αυταπάτες ή ιστορικές και πολιτικές ενοχές. 

Αντίθετα εδώ, τα παραμύθια του ντόπιου πρωθυπουργού αραδιάζονται χαλαρά σαν σε μόνιμη Πρωταπριλιά. Την ίδια, μάλιστα, στιγμή που πανηγυρίζει υπερψηφίζοντας τροπολογία διαγραφής προστίμου 38 εκατ. από λαθρεμπόριο, ταυτόχρονα αποδέχεται για την επόμενη χρονιά περικοπή 50 εκατ. ευρώ από τη δαπάνη επιδόματος θέρμανσης στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. 

Τέτοιο μεγάλο σουξέ δεν θα το άφηνε ανέγγιχτο το μαστιγωτικό Ρωσικό χιούμορ. Και μόνο υπό την βιωματική ανάγνωση και πιθανή χρήση του τελευταίου ο Ποντιακής καταγωγής, πολυπράγμων ομογενής επιχειρηματίας ενδεχομένως να μη λάθεψε στη τοποθέτηση του. 'Έστω κι αν πρόβαλλε με τουπέ τις δικές του επιθυμίες, έβαλε στην ίδια παλάντζα τον Ρωσικό ηγεμονικό κυνισμό με την εγχώρια κυβερνητική αποθράσυνση. Κι αυτή η σούμα ούτε πλάκα έχει ούτε είναι από άλλο ανέκδοτο.