Δημήτρης Παγαδάκης

Ήταν μια ευχάριστη ατμόσφαιρα. Αλληλοσεβασμού, αλληλοχειροκροτημάτων και αλληλοσυγχαρητηρίων. Καμία σχέση με τα συνήθη μνημόσυνα. Ο εκλιπών, άλλωστε,έχει καταχωριστεί στη συλλογική μνήμη ως ο πολιτικός άνδρας που τίμησε την χώρα και την εμπιστοσύνη του λαού. Όσο, μάλιστα, διευρύνεται χρονικά η απόσταση από την εποχή του τόσο ασφαλέστερη γίνεται η αποδοχή και η επιδοκιμασία του εμπνευσμένου έργου του. Αναπόφευκτα, η εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής για τη συμπλήρωση 15 χρόνων από το θάνατό του λαμπρύνθηκε από διακομματική συναίνεση. Αναμενόμενο. Σαν σε φιλανθρωπικό γκαλά η σύμπτωση απόψεων συνοψίστηκε σε ότι θεωρείται πλέον αυτονόητο: στον εμβληματικό χαρακτήρα της υπερκομματικής φιγούρας που ενσάρκωσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στην πολιτική σκηνή.

Προφανώς η Ιστορία τεκμηριώνεται με γεγονότα και όχι με ιδεολογήματα. Όσο όμως και αν η μνήμη είναι το θεμέλιο της ταυτότητας ενός λαού, στη εγχώρια κοινή γνώμη δεν φτούρισε η πολιτική ρετρολαγνία με αγιογραφίες, εγκώμια και ύμνους προς εκλιπόντες ηγέτες. Σε συνθήκες, όμως αμφίθυμης, αν όχι κυκλοθυμικής, διάθεσης της κοινωνίας απέναντι στη πολιτική, τα κόμματα συγκυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης ανακάλυψαν ένα πεδίο διεύρυνσης της συστημικότητάς τους. Χωρίς μεγάλο ρίσκο. Στο πρόσωπο του Καραμανλή του πρεσβύτερου επανεντόπισαν το ρεαλισμό, την υπεράσπιση της δημοκρατίας και την αναγνώριση των συμπαικτών στο πολιτικό παιχνίδι. Όλα καλά, ωφέλιμα, θεμιτά. Και κυρίως επιλεκτικά. Από τη πολιτική παρακαταθήκη του ιδρυτή της ΝΔ όλοι τσίμπησαν κι από κάτι σαν από περαστό δίσκο με μεζέδες σε δεξίωση

Ο Σαμαράς εμφανίστηκε ως συνεχιστής του τολμηρού μεταρρυθμιστικού έργου του και ταυτίστηκε με την απέχθεια του προς το λαϊκισμό. Ο Τσίπρας κάνοντας ένα προσεκτικό άνοιγμα προς το Κέντρο ανέδειξε τον ανυπότακτο στις πιέσεις χαρακτήρα του και το ρισκαδόρικο αλλά αποτελεσματικό πολιτικό που κριτήριο. Ο Βενιζέλος πάλι τον παρουσίασε ως αρχιτέκτονα της τακτικής συνεργασιών ενώ ο Κουβέλης σημείωσε το ρόλο του ως υπηρέτη του συμφέροντος της χώρας. Άπαντες εγκλώβισαν πτυχές του χαρακτήρα και του έργου του στις τρέχουσες ανάγκες τους.

Ωστόσο, τα δημοκρατικά κόμματα δεν χρειάζεται να υπερασπισθούν και να διασώσουν τη Καραμανλική κληρονομιά. Ούτε, φυσικά, με τη ρητορική τους να ισιώνουν σαν με ατμοσίδερο όποια ρυτίδα της πολιτικής του διαδρομής. Ακόμα και δίχως διχαστικούς προιδεασμούς, με τη τρόικα στους ώμους τα σημερινά βήματα των πολιτικών ηγετών θα βουλιάζουν όλο και πιο βαθιά πατώντας σε χθεσινά χνάρια. Οπότε, ας αφήσουν τον εθνάρχη στην αποτίμηση των ιστορικών και ας ανακαλύψουν νέους όρους προσέγγισης της πολιτικής και του πολιτεύεσθαι. Για να μην αναγκασθούν να αναρωτηθούν όπως και ο Καραμανλής πριν 60 χρόνια για το «ποιος, επιτέλους, κυβερνάει αυτόν τον τόπο;»