Δημήτρης Παγαδάκης

Το έγραψε ο ιστορικός Ντάγκλας Μπρίνκλευ στο τελευταίο  τεύχος του περιοδικού  Rolling Stone : Ο επιθετικός πρωτάρης υποψήφιος του « Ναι Μπορούμε» του 2008 έχει γίνει ο αμυντικός βετεράνος πρωταθλητής του « Όχι δεν θα…» " Σωστά.  Και ας  λένε επικοινωνιακά  οι Δημοκρατικοί ότι πρόκειται περί «χάσματος  ενθουσιασμού». Με αυτό το παράδοξο όρο απαντούν στις απογοητεύσεις που θερίζει ο Ομπάμα για τις μεγάλες προσδοκίες που καλλιέργησε η είσοδός του στο Λευκό Οίκο πριν τέσσερα χρόνια. Λες και  το μεθύσι της αυτοπεποίθησης, η έξαρση της  υπερηφάνειας και η φλόγα ελπίδας θα κρατούσε για πάντα.  

Η αλήθεια είναι ότι ο Ομπάμα μπήκε στο οβάλ γραφείο , αντιμετωπίζοντας τη  βαθύτερη ύφεση των τελευταίων 70 χρόνων. Και δεν έπαιξε  άσχημα.  Ως κληρονόμος της μεγάλης  προοδευτικής πολιτικής παράδοσης των ΗΠΑ  που στηρίζεται στον ενεργό ακτιβισμό και την αύξηση των δαπανών του δημόσιου τομέα έγραψε υποθήκες ώστε να μην κουρελιαστεί  εντελώς το κατακτημένο  με κόπους  κοινωνικό συμβόλαιο της Αμερικής. Οι προτάσεις του υπέρ της καθολικής υγειονομικής περίθαλψης των πολιτών και της ισότητας των αμοιβών για τις γυναίκες, είναι και μεγαλόπνοες και στέρεες. 

Σε μια χώρα, όμως, που ορμάει ακάθεκτη προς το δημοσιονομικό  γκρεμό, ενώ πάνω από 40 εκατομμύρια φτωχοί και άνεργοι πολίτες της τη βγάζουν με κουπόνια τροφίμων, επιδόματα στέγασης και επαγγελματικής κατάρτισης,  η ατομική προκοπή φαντάζει αδιανόητη. Όταν  μέσα στη τριετία 2007 – 2010  η μέση αμερικανική οικογένεια απώλεσε σε πλούτο το ισοδύναμο μιας γενιάς μόχθου,  και όπου η πλειονότητα πιστεύει  ότι είναι απίθανο οι νέοι να έχουν μια καλύτερη ζωή από  ότι οι γονείς τους-  η ελπίδα που υποσχέθηκε ο Ομπάμα μαραζώνει. Αποτέλεσμα να του «βάζουν χέρι» και οι άπληστοι πλούσιοι για τους φόρους με τους οποίους  τους επιβαρύνει και οι καταπονημένοι φτωχοί για την αναδιανομή πλούτου που υπερβολικά καθυστερεί. 

 Χώρια που του τη πέφτουν οι φιλελεύθεροι γιατί το  Γκουαντανάμο συνεχίζει να λειτουργεί ενώ οι ειρηνιστές βράζουν επειδή η Μέση Ανατολή  γίνεται  μπουρλότο. Οι πολεμοχαρείς εξοργίζονται  που αποσύρεται από Ιράκ και Αφγανιστάν ενώ  δεν βομβαρδίζει τον Αχμναντινετζάντ και τους μουλάδες . Οι οικολόγοι τον χλευάζουν  γιατί οι κλιματολογικές ευαισθησίες του κοντεύουν κυριολεκτικά να τους πνίξουν ενώ  οι πατριώτες ουρλιάζουν επειδή η παγκοσμιοποίηση σκοντάφτει στο Αμερικανικό όνειρο. Κανονικά, με τέτοια γκρίνια ο Ομπάμα οπουδήποτε αλλού στο πλανήτη θα βρισκόταν στο κατώφλι μια  ολοσχερούς ήττας. 

Κι όμως απέναντι σε ένα ελιτίστα, αντικρατιστή , συντηρητικό, δισεκατομμυριούχο Μορμόνο, το  μεγαλοαφεντικό ενός  private-equity fund και ένα υπερπατριωτικό avatar σαν το Ρόμνει, ο Ομπάμα μπορεί και να επικρατήσει. Όχι αλα  Ευρώπη ως η τελευταία γραμμή άμυνας του προοδευτικού κινήματος και της  Αριστεράς που εμποδίζει να θαφτούν οι διεκδικήσεις των ασθενέστερων  οριστικά στη λήθη των χρηματοπιστωτικών συμφερόντων. Κάθε  άλλο. Ο Ομπάμα μπορεί άνετα να κερδίσει  γιατί  διαθέτει το ηθικό πλεονέκτημα σε εξαιρετικά αμφιλεγόμενου χαρακτήρα θέματα που απασχολούν τις ΗΠΑ.

Όλα όσα, δηλαδή,  καλύπτουν ένα φάσμα συζητήσεων που αφορούν την εθνική  σημασία της θρησκείας, το νόμο για τις αμβλώσεις, τον έλεγχο της ελεύθερης οπλοκατοχής, τα θέματα γύρω από το  γάμο των  ομοφυλοφίλων και τις ενέργειες κατά της κλιματικής αλλαγής και των διακρίσεων εις βάρος των μεταναστών. Όσο παράδοξο και αν φαίνεται  στους Ευρωπαίους δεν είναι τυχαίο ότι  οι πλουσιότερες πολιτείες υποστηρίζουν Ομπάμα και οι φτωχότερες Ρόμνει. Ακριβώς γιατί η ευημερία των πρώτων  συναρτάται  και με την ανεκτικότητα, την αλληλεγγύη, τον πολιτισμό, την ποιότητα  ζωής  ως προϋποθέσεις ενός συστήματος που υπερασπίζει την  ατομική ανέλιξη. Γιατί δεν είναι μόνο «η οικονομία ,ανόητε».  Όσο ειρωνικό κι αν φαντάζει για τον Ομπάμα  αυτό το σύνθημα που έφερε τον Δημοκρατικό Κλίντον στο Λευκό Οίκο το 1992.