Δημήτρης Παγαδάκης

Η ίδια συνήθης ιστορία. Αιώνες έχουν διανυθεί δοκιμάζοντας τη ρουτίνα ενός αλλόκοτου τάνγκο. Με στραγγαλιστικές φιγούρες μεταξύ φορολογικών βασανιστηρίων και λαϊκών δικαιωμάτων. Κρατικών εξαναγκασμών και τοπικών αντιστάσεων. Από τον σερίφη του Νότιγχαμ και τον Ρομπέν των Δασών στη μεσαιωνική Αγγλία έως τους κοτζαμπάσηδες και τους κλέφτες επί τουρκοκρατίας, τα χαράτσια επιμένουν. Το ίδιο και οι κοινωνικές αντιδράσεις. Ωστόσο μόνο ένα σύγχρονο και λειτουργικό ισχυρό κράτος εγγυάται την ισονομία, τη δικαιοσύνη και μεθοδεύει τον έλεγχο κάθε απόπειρας λεηλασίας του.

Ομως στη μοντέρνα και δημοκρατική Ελλάδα διευρύνεται η ανορθολογική απαίτηση για κρατική εξασθένηση επειδή οι διαχειριστές του αποδείχθηκαν αναξιόπιστοι και φαύλοι. Γι’ αυτό και οι ηρωικές παραδόσεις της αδούλωτης ντόπιας κλεφτουριάς εμπλουτίζονται καθημερινά με νέα κεφάλαια λαϊκισμού. Ετυχε η ιστορική Υδρα να γίνει το φόντο μιας φρέσκιας νουβέλας αδάμαστης λαϊκής θέλησης, ανυπότακτης ορμητικότητας και εθνικής περηφάνιας. Και ταυτόχρονα το πεδίο αγλαής αφήγησης παρωχημένου κομματισμού, οπισθοδρομικής φλυαρίας και πολιτικής ένδειας.

Πρωταγωνιστές δεν ήταν η κάθε ταβερνιάρισσα με τα «μαύρα», ούτε οι αλληλέγγυοί της συμπολίτες που δεν υπομένουν τον φοροεισπρακτικό ζυγό. Κυρίαρχο ρόλο έπαιξαν οι τοπικοί κομματάρχες. Για ψηφοθηρικούς λόγους άφησαν να εννοηθεί ότι πίσω από κάθε παραβάτη υπάρχει κίνημα ολόψυχης πολιτικής συμπαράστασής του, αν όχι προστασίας του. Και εμμέσως πλασάρισαν υποκριτικά τη νεοφιλελεύθερη ρητορική περί μείωσης του κράτους. Ακόμα και μερίδα των αμόλυντων αγωνιστών της δραχμής υπερθεμάτισαν. Παρότι με λύπη τους διαπίστωσαν ότι ο πολιτικός πυρήνας των μικροφοροφυγάδων δεν είναι η άρνηση να πληρώσουν τους δανειστές για το χρέος, αλλά το βόλεμα στη συμφεροντολογική αυθαιρεσία. Χρειάζεται γι’ αυτό απόδειξη;

Δυστυχώς, το κατεδαφισμένο σκηνικό σύγχυσης πάνω στο οποίο απλώνεται η κρίση ρημάζει, καθώς μετατρέπεται σε αρένα σύγκρουσης τοπικών, προσωπικών και διατεταγμένων συμφερόντων. Η απώλεια ευθύνης και ικανότητας των πολιτικών προσώπων, η εξαχρείωση των κρατικών λειτουργών και η διευρυμένη τους ατιμωρησία ευτελίζουν το κράτος. Και υπονομεύουν τις έννοιες της νομιμότητας, του δημόσιου χώρου και του κοινού συμφέροντος περισσότερο απ’ ό,τι οι παραβατικές νοοτροπίες, η άγνοια και η προκατάληψη. Η φοροδιαφυγή, το σούφρωμα του ΦΠΑ, η υπεξαίρεση του ΙΚΑ, η καταπάτηση των ακτών και ο σφετερισμός δασών είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Εκείνου τού «μακριά από μας». Που φέρει στην τραχιά του επιφάνεια την αγανάκτηση για τη δημιουργία χωματερών, την άρνηση εγκατάστασης κέντρων αποτοξίνωσης, τη διαμαρτυρία για τον σχεδιασμό κέντρων υποδοχής μεταναστών. Σαφέστατα η επίδειξη πυγμής από τα ΜΑΤ δεν συνεισφέρει στην ενδυνάμωση της φορολογικής συνείδησης, ούτε προωθεί τη συμμόρφωση υπέρ της διαπολιτισμικής ανεκτικότητας. Πιστοποιούν, όμως, την ύπαρξη νόμων. Αλλιώς, από την Υδρα έως την Κόρινθο είναι μια ροπαλιά δρόμος.

dpagadakis@mnm.gr