Δημήτρης Παγαδάκης

Την εκστόμισε ένας ταπεινός πλην γενναίος μυλωνάς του Πότσνταμ όταν ο Πρώσος βασιλιάς Φρειδερίκος ο Μέγας του 19ου αιώνα τον απείλησε να απαλλοτριώσει το μύλο του για να τον εντάξει στο παλάτι του Sanssouci (χωρίς σκοτούρες).

Παραφράζοντας την εν λόγω, θαρραλέα για το γόητρο της δικαιοσύνης, πρόταση αποδίδεται ένα μέρος του επί δεκαπενταετία χαμένου κύρους στο παλαιότερο κόμμα της Γερμανίας. Τους σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες, κεντροαριστερούς, ρεφορμιστές, εικονοκλάστες του Μαρξισμού ή όπως αλλιώς λέγονται, οι οποίοι επανακάμπτουν δυναμικά.

Κι όμως. Στην αρχή της χρονιάς η ανάληψη από τους σοσιαλδημοκράτες του πηδαλίου της ισχυρότερης οικονομίας της Ευρώπης έμοιαζε, αν όχι με ανέκδοτο, τουλάχιστον με τον ορισμό της χαμένης από χέρι υπόθεσης. Από τότε, βέβαια, κύλησε μπόλικο νερό στο μύλο του κατακερματισμένου γερμανικού πολιτικού τοπίου.

Ταυτόχρονα εξαϋλώθηκαν διάφοροι στερεοτυπικοί μύθοι. Με πρώτο εκείνο που διατυμπάνιζε ως καταστροφικό για ένα πολιτικό κόμμα της αριστεράς να κάνει παραχωρήσεις στην ατζέντα της δεξιάς. Αποκαλύφθηκε πως “πολύ βουή στο μύλο τους και το αλεύρι λίγο”.

Οι εμποτισμένοι στο κόκκινο χρώμα σοσιαλδημοκράτες μετά από μακρόχρονη εποικοδομητική συνεργασία , χάριν της πολιτικής σταθερότητας, με τους χριστιανοδημοκράτες αποδεικνύουν μάλλον το αντίθετο. ¨Όχι μόνο προηγούνται στις δημοσκοπήσεις αλλά ο σοσιαλδημοκράτης νυν αρχικαγκελάριος και Υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του «μεγάλου συνασπισμού» πάει, εκτός απροόπτου, σφαίρα για καγκελάριος στις εκλογές της προσεχούς Κυριακής.

Ο σοβαρός, αξιόπιστος και προσιτός 64χρονος Όλαφ Σολτς απολαμβάνει της εμπιστοσύνης των Γερμανών ψηφοφόρων εξαιτίας της εύλογης πειστικότητας του. Εγγυάται με ειλικρίνεια τη συνέχιση της πολιτικής σταθερότητας και υπόσχεται την συνεχή οικονομική ευημερία της χώρας.

Δεσμεύεται , κυρίως, για μεταρρυθμίσεις με κοινωνικό πρόσημο, προστασία των ανυπεράσπιστων ανθρώπων, διαφύλαξη του κράτους δικαίου και τη δημοκρατίας. Και φυσικά διαθέτει τις αναγκαίες γνώσεις και τον τεχνοκρατικό λόγο για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων.

Κατά κανόνα απευθύνεται στο μέσο καθημερινό πολίτη και κάνει έκκληση αφύπνισης στο κεντρώο ψηφοφόρο, αντιστρατευόμενος σθεναρά τον δογματικό νεοφιλελευθερισμό, το στείρο ευρωσκεπτικισμό, τον φτηνό λαϊκισμό και τη φετιχιστική περιβαλλοντολογία. Το αν αυτή η στάση τον κάνει παραδοσιακό ή μοντέρνο σοσιαλδημοκράτη, συνιστά ήδη ψυχοϊστορικό στοίχημα. Τα ατού του πάντως τα καταθέτει ανοιχτά και τίμια στο τραπέζι.

Και φυσικά δεν υπεξαιρεί, όπως του καταλογίζουν, τη κληρονομιά της “μανούλας” Μέρκελ, ούτε μπαίνει στις παντόφλες του άκαμπτου Σόιμπλε. Από την κοντόφθαλμη διεκπαιρεωτική διαχειρίστρια, δίχως φρέσκες ιδέες, ξεθυμασμένες ευρωπρωτοβουλίες και τη μπαγιάτικη μεταμέλεια , απερχόμενη καγκελάριο διατηρεί ίσως μόνο το ρητορικό αυτοέλεγχο. Υπερέχει, όμως, σε συναισθηματική νοημοσύνη.

Από τον ιδεοληπτικό υπέρμαχο της λιτότητας με τη ρητορική νευρωσικού ιεροκήρυκα προκάτοχό του στο Γερμανικό Υπουργείο οικονομικών ασπάζεται μόνο το γενικότερο πλαίσιο της δημοσιονομικής πολιτικής. Απέχει, όμως, παρασάγγας από αυτόν στη νοηματοδότηση του φιλοευρωπαϊσμού και την πρόσληψη της έννοιας της φιλολαϊκής οικονομικής πολιτικής.

Το σίγουρο είναι ότι αυτός ο γιος υφαντουργών εργατών από το Όσναμπρυκ, άλλοτε ριζοσπαστικά εξεγερμένος νεαρός της Σοσιαλιστικής Νεολαίας, δικηγόρος που εκπροσωπούσε εργατικά συνδικάτα, δήμαρχος στο Αμβούργο, γραμματέας του SPD, βουλευτής και υπουργός - διαθέτει ώριμες ατομικές εμπειρίες που υπερέχουν ίσως των έμφυτων χαρισματικών του ιδιοτήτων.

Προφανώς ως χαμηλού προφίλ εγασιομανής δεν τον διακρίνει ένα ταλαντούχο ηγετικό ταμπεραμέντο παρόμοιο με εκείνο ενός Βίλι Μπραντ ή ενός Γκέρχαρντ Σρέντερ. Ωστόσο, στη συγκυρία κουβαλάει ένα αναζωογονητικό αέρα στη χαραμάδα διεξόδου της σοσιαλδημοκρατίας από τη κρίση της.

Εξάλλου μια ενδεχόμενη εκλογική νίκη του κόμματος του στην ειδικού ευρωπαϊκού βάρους Γερμανία θα έρθει να προστεθεί σε εκείνες των κεντροαριστερών και σοσιαλιστών σε όλη τη Ιβηρική και όλη τη Σκανδιναβία. Γεγονός που αλλάζει τις διατάξεις των πολιτικών δυνάμεων στη σκακιέρα της γηραιάς ηπείρου.

Για την ώρα ψύχραιμος, καθησυχαστικός και με αυτοπεποίθηση ο υποψήφιος του SPD για καγκελάριος συμπεριφέρεται σαν ναυτεργάτης με σηκωμένα τα μανίκια στις όχθες του Έλβα. Με προσόντα τη μετριοπάθεια, τη λογική και το ρεαλισμό παραμένει προσγειωμένος. Το κυρίαρχο είναι πως με πόδια που πατάνε σταθερά στο έδαφος δεν δελεάζεται από τυχοδιωκτικές κωλοτούμπες και δεν αλληθωρίζει προς τζογαδόρικα πονταρίσματα.

Αποφεύγει επίμονα να στρέφεται σε ονειροπολήσεις, μεταποιήσεις και οπτασίες. Ειδκότερα σε μια χώρα όπου οι προγραμματικές υποσχέσεις φέρουν σχολαστικά τη σφραγίδα των αξιών αυτού που τις προτείνει και προϋποθέτουν αδιαμφισβήτητη εφαρμογή τους. Όχι όπως εδώ που συνήθως γράφονται κάτω από το σφουγγάρι.

Υπό αυτή την οπτική ο μετρημένος Σολτς βρίσκεται εγγύτερα στον πολιτικό του μέντορα, τον συμπατριώτη του από το Αμβούργο πρώην καγκελάριο Χέλμουτ Σμιτ. Τον σοσιαλδημοκράτη πολιτικό που έλεγε πως “όσοι βλέπουν οράματα πρέπει να πάνε στον οφθαλμίατρο”.