Βασίλης Στεφανακίδης

Χρόνια τώρα και με όλες τις κυβερνήσεις, η επωδός όλων των επαφών, αλλά και όλα τα μνημόνια συνεργασίας που υπογράφονται επισημαίνουν την ανάγκη τόνωσης των διμερών σχέσεων με αμοιβαίο όφελος. Στην πράξη, όμως, διαπιστώνεται ότι σχεδόν όλα μένουν στις ευχές και οι οικονομικές σχέσεις περιορίζονται μόνο στο επίπεδο των Ρώσων τουριστών, που διαρκώς αυξάνονται, και ποτέ σε ουσιαστικές επενδύσεις από πλευράς ρωσικών επιχειρήσεων.

Κι αυτό όχι γιατί οι Ρώσοι δεν ενδιαφέρονται. Αντίθετα, πολλάκις στο παρελθόν έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον είτε για απευθείας επενδύσεις είτε μέσω των προγραμμάτων ιδιωτικοποίησης κρατικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, υπάρχει ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο που λέγεται Ευρωπαϊκή Ενωση και τορπιλίζει κάθε προσπάθεια προσέγγισης.

Τα δεδομένα που έχουμε στην παρούσα φάση -και μάλιστα μετά την πρόσφατη επίσκεψη Πούτιν στην Αθήνα- είναι ότι ο στόχος της κυβέρνησης για αύξηση του τουριστικού ρεύματος από τη Ρωσία πάει καλά, αφού παρατηρείται μια αύξηση της τάξης του 30%. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στις οδηγίες που δόθηκαν στους Ρώσους πολίτες να προτιμήσουν την Ελλάδα ως νέο τουριστικό προορισμό αλλά και στην ενίσχυση του προσωπικού της πρεσβείας μας στη Μόσχα ώστε να εκδίδονται με ταχύτερους ρυθμούς οι βίζες. Ενας άλλος στόχος της κυβέρνησης είναι η αποκατάσταση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων μας προς τη Ρωσία μετά το πρόβλημα που προέκυψε λόγω των αντίμετρων που είχε αναγκαστεί να λάβει η Ρωσία σε απάντηση των κυρώσεων που της είχε επιβάλει η Ε.Ε. Και στον τομέα αυτό η λύση βρέθηκε και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Ρώσου προέδρου υπεγράφη συμφωνία για τη σύσταση κοινών ελληνορωσικών εταιρειών, με τη βοήθεια των οποίων θα μπορέσει να ξεπεραστεί το πρόβλημα με την εξαγωγή ελληνικών προϊόντων στη Ρωσία. Είναι σαφές ότι η όποια οικονομική συνεργασία δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη γιατί απλούστατα ο δρόμος των οικονομικών σχέσεων είναι πάντα διπλής κατεύθυνσης.

Το τόνισε και ο πρόεδρος Πούτιν στον κ. Αλέξη Τσίπρα για άλλη μία φορά, παρουσιάζοντας το ενδιαφέρον ρωσικών εταιρειών να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς για την ιδιωτικοποίηση ελληνικών δημόσιων επιχειρήσεων στους τομείς των υποδομών, της ενέργειας κ.λπ.
Πλην όμως, αυτό που ζητά η ρωσική πλευρά είναι η συμμετοχή να γίνεται επί ίσοις όροις με τους άλλους ενδιαφερόμενους και αυτό γιατί υπάρχει πικρά πείρα από το παρελθόν και γιατί μεταξύ επιθυμίας και πράξης υπάρχει τεράστια απόσταση.

 Ολοι θυμόμαστε, για παράδειγμα, για ποιους λόγους η Gazprom δεν υπέβαλε δεσμευτική προσφορά για την απόκτηση του 35% των μετοχών της ΔΕΠΑ, καθώς οι Βρυξέλλες διαμήνυσαν ότι θα μπλόκαραν την εξαγορά αυτή, όπως θα μάθουμε σύντομα γιατί και στον τρέχοντα διαγωνισμό της ΤΡΑΙΝΟΣΕ οι Ρώσοι τελικά δεν υπέβαλαν δεσμευτική προσφορά παρότι είναι γνωστό το έντονο ενδιαφέρον τους. Προφανώς κάποιο ανάλογο μήνυμα πήραν από τους εταίρους και δανειστές μας στην Εσπερία. Το ίδιο και με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Ενώ λοιπόν από τη μια διατυμπανίζουμε παντού ότι με τους ομόθρησκους Ρώσους φίλους μάς ενώνουν ιστορικοί και ακατάλυτοι δεσμοί, από την άλλη ακολουθούμε τις οδηγίες των δανειστών μας, που μας αναγκάζουν να πουλήσουμε κρατικές εταιρείες και υποδομές και παράλληλα μας απαγορεύουν να τις πουλήσουμε σε εταιρείες χωρών που δεν ανήκουν στην Ε.Ε. 

Το παράδειγμα της αζέρικης Socar, που εδώ και χρόνια προσπαθεί ανεπιτυχώς να ολοκληρώσει την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ, είναι επίσης χαρακτηριστικό. Η Ρωσία, όμως, δεν είναι μόνο τουρίστες. Είναι μια μεγάλη οικονομία, ένας από τους ισχυρότερους παίκτες στην παγκόσμια σκακιέρα και αν θέλουμε την καλή σχέση μαζί της, θα πρέπει να φροντίσουμε να τη διατηρήσουμε. Η χώρα μας δεν θα πρέπει να κοιτάει μόνο ποιες συνεργασίες δεν μπορεί να κάνει με ρώσικες εταιρείες έχοντας ως δικαιολογία ότι δεν την αφήνουν οι δανειστές. Θα πρέπει να δει και τι μπορεί να κάνει γιατί δεν έχουμε την πολυτέλεια να βάλουμε ξανά τις σχέσεις μας με τη Ρωσία στον πάγο!