Βασίλης Στεφανακίδης

Και ναι μεν την πανδημία έχουμε αρχίσει να τη μαθαίνουμε και να ζούμε μαζί της ξέροντας πλέον πώς να προφυλαχθούμε, όμως η ακρίβεια ούτε συνηθίζεται, ούτε μπορούμε να πάρουμε μέτρα προφύλαξης.

Μόνο σε κυβερνητικές παρεμβάσεις, όπου είναι δυνατόν, μπορούμε να ελπίζουμε ώστε να απορροφηθεί ή να αμβλυνθεί με κάποιον τρόπο η απώλεια της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών.

Είναι όντως πολλές από αυτές τις ανατιμήσεις ένα παγκόσμιο φαινόμενο και αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης λόγω της μεγάλης παγκόσμιας ρευστότητας που δεν μπορεί να καλυφθεί από την προσφορά. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για ένα παροδικό φαινόμενο που θα εξαλειφθεί όταν σε μερικούς μήνες ομαλοποιηθούν οι παγκόσμιες αγορές και οι τιμές των πρώτων υλών με τα κόμιστρα θα επανέλθουν σε λογικά επίπεδα. Μέχρι τότε, όμως, οι καταναλωτές θα υποστούν τις συνέπειες των παγκοσμιοποιημένων αγορών.

Στα καθ’ ημάς η κατάσταση είναι και θα γίνει χειρότερη για τον επιπρόσθετο λόγο ότι το βιοτικό μας επίπεδο, λόγω της χρεοκοπίας και των μνημονίων, είναι πολύ χαμηλότερο από το μέσο επίπεδο της Ευρωζώνης. Οι χαμηλοί μισθοί και συντάξεις ούτως ή άλλως μας παρέχουν μικρή αγοραστική δύναμη και επομένως είναι δυσβάσταχτο το βάρος των τωρινών ανατιμήσεων στο ρεύμα, στα καύσιμα και, κυρίως, στα τρόφιμα που μπαίνουν στο τραπέζι.

Ωστόσο, προσπαθώντας να κατανοήσουμε αυτό το κύμα ακρίβειας μάς ακούγεται λογική η αύξηση στις τιμές των βιομηχανικών προϊόντων ως αποτέλεσμα της αύξησης του κόστους τόσο των πρώτων υλών όσο και μεταφοράς.

Τα μαρούλια και τα κηπευτικά, όμως, τι δικαιολογία έχουν να εμφανίζονται ως και 20% ανατιμημένα στον πάγκο; Τόσο πολύ ανέβηκε το κόστος μεταφοράς από τον Μαραθώνα; Ή ανέβηκε τόσο πολύ η ζήτηση ξαφνικά από τους Ελληνες καταναλωτές για οπωροκηπευτικά και δεν μπορεί να καλυφθεί από την προσφορά;

Αδυνατώ να το καταλάβω, όπως δεν καταλαβαίνω και τις αιτιολογήσεις με την ανομβρία και την ξηρασία που μείωσαν την παραγωγή και γι’ αυτό ο καταναλωτής πρέπει να πληρώνει την ντομάτα του... θερμοκηπίου κατά 20%-25% ακριβότερα απ’ ό,τι πριν από μερικές μέρες.

Ναι, σε μια ελεύθερη οικονομία οι τιμές διαμορφώνονται με τους όρους του ελεύθερου ανταγωνισμού. Τα φαινόμενα ασυδοσίας, όμως, γιατί υπάρχουν κι αυτά, εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των ελέγχων του κρατικού μηχανισμού και δεν ξέρω αν αυτοί γίνονται όπως πρέπει και όπου πρέπει και αν τελικά έχουν αποτελέσματα, που απ’ ό,τι φαίνεται δεν έχουν.

Επειτα είναι και ο ρόλος των σούπερ μάρκετ. Ολους τους προηγούμενους μήνες με τις καραντίνες και τον εγκλεισμό μας ήταν ίσως ο μόνος κλάδος της οικονομίας που είδε τους τζίρους και τα κέρδη του να αυξάνονται σε τέτοιον βαθμό. Με τις πρώτες αυξήσεις στη χονδρική θα έπρεπε αυτές να περάσουν αυτούσιες στο ράφι; Δεν μπορούν να απορροφήσουν ένα κομμάτι και να μειώσουν κατά τι τα υπερκέρδη τους; Τουλάχιστον στα είδη πρώτης ανάγκης για το μικρό και μεσαίο νοικοκυριό.

Η δε σύσταση του υπουργείου Ανάπτυξης να μπαίνουν οι καταναλωτές στο site e-katanalotis για να βλέπουν πού υπάρχουν οι χαμηλότερες τιμές μοιάζει με ανέκδοτο. Λες και για τον καταναλωτή έχει καμιά αξία αν οι φθηνότερες πατάτες πωλούνται στη Θήβα, το φθηνότερο απορρυπαντικό σε σούπερ μάρκετ στο Κερατσίνι και τα φθηνότερα μακαρόνια στο Μενίδι! Στο κοντινό του σούπερ μάρκετ πάει ο καταναλωτής και δεν έχει ούτε τον χρόνο ούτε λεφτά για ταξίδια σε όλο τον νομό για να κάνει τα φθηνότερα ψώνια για το τραπέζι του και το φθηνότερο πρατήριο καυσίμων.

Δραστικές λύσεις και μέτρα από την κυβέρνηση είναι το μεγάλο ζητούμενο, που ελπίζουμε να αντιληφθεί το μέγεθος των επιπτώσεων αυτού του γενικευμένου κύματος ακρίβειας και να συντρέξει με μειώσεις Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, ΦΠΑ και ό,τι άλλο είναι απαραίτητο για να σταθεί η κοινωνία όρθια και από αυτή τη νέα λαίλαπα.