Βασίλης Δαλιάνης

Δέκα μήνες πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία –τις σημαντικότερες ίσως εκλογές για την Ευρώπη- η Άνγκελα Μέρκελ εμφανίζεται ως το απόλυτο φαβορί. Μετρώντας ήδη 2856 μέρες στην ηγεσία της Ομοσπονδίας, περισσότερο καιρό από τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, αλλά λιγότερο από τον Κόνραντ Αντενάουερ, τον Χέλμουτ Σμιτ και τον Χέλμουτ Κολ, η Καγκελάριος Μέρκελ επανεξελέγη στην προεδρία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) με ποσοστό 97,4%.  Αποφεύγοντας τις πομφόλυγες και τα φληναφήματα έχει καταφέρει να «μιλήσει» στη γλώσσα του μέσου Γερμανού με αποτέλεσμα η δημοφιλία της να καταγράφει ιστορικά ποσοστά.

Παρόλο που η Άνγκελα Μέρκελ εμφανίζεται ως το πουλέν της κούρσας των ομοσπονδιακών εκλογών για τον σχηματισμό του 18ου Bundestag τον Σεπτέμβριο του 2013, δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα καταφέρει να βρεθεί και πάλι στη θέση της Καγκελαρίου.  Καθώς αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν το Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP) του Φίλιπ Ρέσλερ καταφέρει να ξεπεράσει το όριο του 5% για να εκπροσωπηθεί στην Κάτω Βουλή.

Η πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας που έκρινε αντισυνταγματικές ορισμένες αλλαγές του –πολύπλοκου- εκλογικού Νόμου  ενδέχεται να οδηγήσει στην «κυριαρχία» του «Reichstags-Blue», του  «μπλέ του Ράιχσταγκ» όπως ονομάζεται  το ιδιαίτερο χρώμα των καθισμάτων στη γερμανική Κάτω Βουλή, λόγω του μεγάλου –ίσως του μεγαλύτερου στην ιστορία- αριθμού βουλευτών που θα συνθέτουν το επόμενο Bundestag.

Τα μόνα κόμματα που είναι σχεδόν βέβαιο πως θα καταφέρουν να εκλεγούν στο Bundestag είναι το CDU (με το αδελφό κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών CSU), οι Σοσιαλιστές του SPD, οι Πράσινοι (Die Grünen ) και το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς (Die Linke).  Το FDP ακροβατεί ανάμεσα στο 4% - 5%, ενώ οι Πειρατές (Piraten) και το κίνημα των Ελεύθερων Ψηφοφόρων (Freie Wähler) φαίνεται να μην τα καταφέρνουν.

Ακόμα και αν το FDP καταφέρει να συγκεντρώσει το ποσοστό του 5% η μείωση του αριθμού βουλευτών «μπόνους» στο πρώτο κόμμα που επιβάλει η απόφαση της «Καρλσρούης»  καθιστά σχεδόν αδύνατο τον σχηματισμό κυβέρνησης με το  CDU. Από την άλλη πλευρά ούτε το SPD καταφέρνει να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό βουλευτών μαζί με τους Πράσινους ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας.

Η εναλλακτική του SPD είναι να σχηματίσει  συνασπισμό με τους Πράσινους και το FDP, τον συνασπισμό «σηματοδότη» όπως ονομάζεται λόγω των χρωμάτων –πράσινο, κόκκινο, πορτοκαλί- των τριών αυτών κομμάτων. Παράλληλα η προσέγγιση του αριστερού Linke είναι σχεδόν αδύνατη λόγω των τεράστιων διαφορών τους. Από την πλευρά της Άνγκελα Μέρκελ ο συνασπισμός «Τζαμάικα» (Jamaika-Koalition), ανάμεσα σε CDU (μαύρο), Πράσινους και FDP είναι η εναλλακτική για να βρεθεί και πάλι στην Καγκελαρία.

Ο «Μεγάλος Συνασπισμός»

Αν και η συνεργασία ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα το CDU και το SPD - ο «Μεγάλος Συνασπισμός» (Große Koalition) όπως ονομάζεται- απομακρύνεται ως πιθανότητα και από τις δύο πλευρές δεν θα πρέπει να αποκλειστεί. Τόσο ο  Πέερ Στάινμπρουκ, ο υποψήφιος Καγκελάριος του SPD που είχε διατελέσει υπουργός Οικονομικών της πρώτης κυβέρνησης Μέρκελ, όσο και ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ τέως υπουργός Εξωτερικών εκφράζουν ανοιχτά τις ανησυχίες τους πως ενδεχόμενη συνεργασία με το CDU θα επιφυλάξει για τους Σοσιαλιστές την ίδια μοίρα με το FDP, καθώς η Άνγκελα Μέρκελ θα γίνει ο «δήμιος» των κομμάτων συνεργασίας.

Όσο όμως η προσπάθεια δημιουργίας αντίπαλου δέους στην Άνγκελα Μέρκελ με συνεργασία Πρασίνων και Φιλελεύθερων αποδυναμώνεται, ο «Μεγάλος Συνασπισμός» παραμένει μια ισχυρή πιθανότητα. Κάτι που ουσιαστικά θα οδηγήσει στην επανεκλογή της Άνγκελα Μέρκελ.

Ελλάδα και ευρωζώνη

Το εκλογικό αποτέλεσμα στη Γερμανία δεν πρόκειται να αλλάξει την πολιτική της Γερμανίας τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την ευρωζώνη. Οι θέσεις όλων των κομμάτων –με εξαίρεση αυτή του ευρωφοβικού ριζοσπαστικού Linke- είναι σχεδόν ταυτόσημες. Και αποκρυσταλλώνονται στη λέξη «μεταρρυθμίσεις». Είναι αυτό που ζητούν επιτακτικά οι Γερμανοί  από την Ελλάδα και σχεδόν όλες τις χώρες της ευρωζώνης ώστε οι «17» να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Πιθανή κυβέρνηση υπό την ηγεσία του SPD δεν πρόκειται να μεταβάλει ούτε στο ελάχιστο αυτήν την απαίτηση. Το «αδελφό» σοσιαλιστικό κόμμα του Φρανσουά Ολάντ στη Γαλλία εμφανίζεται αποδυναμωμένο και ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος χάνει διαρκώς την όποια του ισχύ στο Βερολίνο και απομονώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο πάλαι ποτέ ισχυρός γαλλο – γερμανικός άξονας δεν υφίσταται και η Γαλλία αδυνατεί να περάσει τις θέσεις της. Ήταν άλλωστε γνωστό από την εποχή «Μερκοζί» πως  «η Γαλλία έχει ανάγκη τη Γερμανία για να κρύβει την αδυναμία της και η Γερμανία έχει ανάγκη τη Γαλλία για να κρύβει την ισχύ της». Όποιο και αν θα είναι το αποτέλεσμα στη Γερμανία –κάτι το οποίο εν τέλει θα κριθεί τις τρεις τελευταίες εβδομάδες- η Ελλάδα θα κλιθεί να εφαρμόσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, καθώς η έξοδός της από το ευρώ δεν αποτελεί πλέον επιλογή.