Βασ. Αναστασόπουλος

Πάνω στη λεπτή γραμμή που διαχωρίζει την επιτυχία από την αποτυχία «περπάτησε» στις επαναληπτικές εκλογές της 17ης Ιουνίου ο Αλέξης Τσίπρας, με την τελική ετυμηγορία της κάλπης να μην ξεκαθαρίζει εάν ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε… κερδίζοντας ή κέρδισε… χάνοντας.

Το γεγονός ότι το κόμμα της Κουμουνδούρου ανέβασε εντυπωσιακά τα ποσοστά του τόσο σε σχέση με την εκλογική αναμέτρηση του 2009 (4,60%) όσο και με αυτήν της 6ης Μαΐου (16,78%), αλλά, παρόλα αυτά, δεν «ήπιε νερό από την πηγή», μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά για τον ΣΥΡΙΖΑ, υπό την προϋπόθεση ότι θα «διαβάσει» τα λάθη του και δεν θα βιαστεί να «ανέβει στα κάγκελα», αλλά θα ασκήσει υπεύθυνη, συνεπή και συνετή αντιπολίτευση.

Με το ποσοστό του σχεδόν στο 27%, ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί πλέον και επισήμως τον κορυφαίο εκφραστή των αντιμνημονιακών δυνάμεων, που διεκδικούν ένα σημαντικό ρόλο στο μετεκλογικό πολιτικό τοπίο, αλλά και στην ελληνική κοινωνία. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, ο Αλέξης Τσίπρας και το επιτελείο του θα κληθούν να αποδείξουν εάν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να «ωριμάσει» και να αποτελέσει, σταδιακά, μία υπεύθυνη κυβερνητική δύναμη ή αν θα συνεχίσει να ταυτίζεται με τους «μπαχαλάκηδες», όπως του καταλογίζουν οι επικριτές του.

Το «μονοπάτι» που καλείται να διαβεί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι φυσικά στρωμένο χωρίς «αγκάθια». Από τη μία, ένα σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων που εμπιστεύθηκαν τον Αλέξη Τσίπρα, περιμένει την άσκηση υπεύθυνης και μαχητικής αντιπολίτευσης, από την άλλη, ωστόσο, η παράταξη δεν θα πρέπει να περιοριστεί σε αυτό. Αντίθετα, θα κληθεί να διατυπώσει συγκεκριμένες (αντι)προτάσεις και να πάρει πρωτοβουλίες, που θα ενισχύσουν το εν δυνάμει «ηγετικό» της προφίλ. Το μεγαλύτερο «στοίχημα» για τον ΣΥΡΙΖΑ όμως, είναι να συγκρατήσει τους 1.650.000 ανθρώπους που τον εμπιστεύθηκαν με την ψήφο τους, μετασχηματιζόμενος σε ένα πιο συμμετοχικό σχήμα, το οποίο θα υπερβαίνει τη δομή των συνιστωσών.

Οι συνιστώσες, εξάλλου, και η συνεπακόλουθη «πολυφωνία» στην Κουμουνδούρου, κυρίως επί της οικονομικής πολιτικής του κόμματος, ήταν -κατά τους επικριτές του, οι οποίοι επιδόθηκαν σε ένα συστηματικό «κυνήγι» αντιφατικών δηλώσεων- που ενδεχομένως κόστισαν στον ΣΥΡΙΖΑ την περαιτέρω ενίσχυση των ποσοστών του. Για κάθε δήλωση, συνέντευξη, εμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα, που ενίσχυε το ηγετικό του προφίλ, υπήρχε ένας Μηλιός, ένας Στρατούλης ή και ένας Μανώλης Γλέζος, ακόμα, που φρόντιζε να «θολώνει» -εκουσίως ή ακουσίως- τα «νερά» γύρω από τις προθέσεις του κόμματος, σε περίπτωση που αναλάμβανε τη διακυβέρνηση του τόπου.

Αυτή ακριβώς η «ζύμωση» στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, η παραγωγική διαδικασία που προκύπτει από τις διαφορετικές και συχνά αντικρουόμενες μεταξύ τους θέσεις, δεν «πέρασε» σε ένα πιο ευρύ κοινό και εξελίχθηκε, έτσι όπως τη χρησιμοποίησαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι, σε «μπούμερανγκ». Από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η Κουμουνδούρου καλείται πλέον να αποκτήσει ενιαία «φωνή» -τουλάχιστον ως προς τις θέσεις που θέλει να επικοινωνήσει στους ψηφοφόρους- και, ταυτόχρονα, να προετοιμάσει ένα πιο τεκμηριωμένο και επεξεργασμένο κυβερνητικό πρόγραμμα, από εκείνο που παρουσίασε πριν από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου.

Από την άλλη, ο «αβανταδόρικος» ρόλος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το «κοστούμι» του οποίου θα κληθεί να φορέσει ο Αλέξης Τσίπρας, δίνει στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ την ευχέρεια να συνεχίσει να παρουσιάζει τις αντιμνημονιακές του θέσεις σε ένα ευρύ ακροατήριο, που πλέον δεν τον αντιμετωπίζει με περιέργεια, αλλά με ενδιαφέρον. Ο ίδιος, στις πρώτες δηλώσεις του μετά την ετυμηγορία της κάλπης, αλλά και έπειτα από τη συνάντηση, στο πλαίσιο των διερευνητικών εντολών, με τον Αντώνη Σαμαρά, έδειξε να πιστεύει ότι σύντομα θα δικαιωθεί η στάση του κατά του Μνημονίου και οι υψηλοί τόνοι του κατά του «μνημονιακού μπλοκ». Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται αποφασισμένος να επιδοθεί, από την πρώτη κιόλας ημέρα, σε σκληρή αντιπολίτευση απέναντι στη νέα κυβέρνηση, υπάρχουν ωστόσο και οι «φωνές» στο εσωτερικό του κόμματος, που τον καλούν να δώσει μια «μίνι» περίοδο χάριτος στο νέο κυβερνητικό σχήμα, διατηρώντας ήπιους αντιπολιτευτικούς τόνους.

Και είναι αυτές ακριβώς οι «φωνές» που θα ήταν πιο φρόνιμο, ίσως, να ακούσει ο Αλέξης Τσίπρας. Μέσα σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία οι Έλληνες ψηφοφόροι έδειξαν να συνειδητοποιούν τη σημασία του διακυβεύματος της παραμονής στο ευρώ, προτάσσοντάς την έναντι κάθε άλλης ατομικής αξίας, το να σηκώσει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ το «λάβαρο της επανάστασης» κόντρα στη νέα κυβέρνηση, που θα κληθεί να κρατήσει τη χώρα στην ευρωζώνη και να την απομακρύνει από τις επικίνδυνες ατραπούς της χρεοκοπίας, θα ήταν ίσως ισοδύναμο με πολιτική «αυτοκτονία», καθώς θα περιφρονούσε εμφανώς τη λαϊκή εντολή που, εν αντιθέσει με τις εκλογές της 6ης Μαΐου, στις 17 Ιουνίου υπήρξε σαφής: παραμονή στο ευρώ με κάθε κόστος.