Αντώνης Πανούτσος

Μέχρι και τη δεκαετία του ’50 τα Χριστούγεννα ήταν η τρίτη γιορτή του χρόνου. Οχι τόσο σημαντική όσο το Πάσχα και στη σκιά της Πρωτοχρονιάς, που ήταν η μέρα που δίνονταν οι μπουναμάδες, τα Χριστούγεννα δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια γιορτή πιο χαρούμενη από τα Φώτα, αφού άνοιγε το 15θήμερο του κλεισίματος των σχολείων, αλλά λίγο ξένη. Αντίθετα με την Πρωτοχρονιά που είχε το σπάσιμο του ροδιού και την 31, τα Χριστούγεννα δεν κουβάλαγαν κάποια τελετουργία. 

Το φάγωμα των μελομακάρονων και των κουραμπιέδων, αντίθετα με τα αβγά, δεν είχε συγκεκριμένο χρόνο, ενώ το αν υπήρχε ειδική ακολουθία στην Εκκλησία ήταν και παραμένει μυστήριο που μέχρι το τέλος της ζωής μου δεν φιλοδοξώ να λύσω. Τα Χριστούγεννα πάντως στον κινηματογράφο τα γιόρταζαν ως εξής: στις αμερικάνικες ταινίες οι οικογένειες στη γη της επαγγελίας άνοιγαν και άνοιγαν δώρα κάτω από το δέντρο και στις ελληνικές το πλουσιόπαιδο ρεβεγιόναρε με την παρέα του στο «Chez Nous» και το Τροκαντερό. Μέχρι ο Κώστας Καραμανλής να μας κάνει 49η πολιτεία της Αμερικής βολευόμασταν με τις χιονίστρες και αντί για χριστουγεννιάτικο δέντρο με δώρα είχαμε να κοιτάμε τον τροχονόμο με τα δώρα από τις εταιρείες. 

Τα Χριστούγεννα, όπως τα ξέρουμε σήμερα, ξεκινάνε τη δεκαετία του ’60 με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Μαζί με τις πρώτες προσπάθειες να χώσουμε γέμιση στη γαλοπούλα, μαζί με τα δώρα για όλα τα μέλη της οικογένειας. Με τις μαμάδες να παίρνουν για δώρο το αγαπημένο τους άρωμα και τους μπαμπάδες αρκετές ζώνες ώστε να μπορούν να κρεμαστούν και να ησυχάσουν από την οικογενειακή θαλπωρή. Και καθώς ο χρόνος περνούσε, τα Χριστούγεννα γίνονταν όλο και πιο σημαντικά, έφτασαν να ξεπεράσουν την Πρωτοχρονιά αλλά και το Πάσχα. 

Ενδιαφέρουσες τελετές προστέθηκαν στη γιορτή: το ρεβεγιόν στα μπουζούκια όπου μια παρέα 10 ατόμων προκειμένου ν’ απολαύσει το προνόμιο να μοιραστεί 5 τ.μ. έπρεπε να δώσει 200 ευρώ το κεφάλι. Η επιστροφή από τα μπουζούκια όπου όλα τα αυτοκίνητα της Αττικής έβγαιναν στους δρόμους ταυτόχρονα ανάμεσα στις 4 και τις 6 το πρωί πετυχαίνοντας νέα ρεκόρ μπλοκαρίσματος - με προσωπικό ρεκόρ τη διαδρομή Ελληνικό - Κολωνός σε δυόμισι ώρες. Και, τέλος, το Καρπενήσι. Αυθεντικό όσο το «μπουμ» του Χρηματιστηρίου, το Καρπενήσι έφτασε κοντά στο να γίνει το πρώτο χιονοδρομικό κέντρο που θα νοικιάζει ξαπλώστρες για να μοιάζει ακόμα περισσότερο με την Ψαρού της Μυκόνου.

Τα «ελληνικά Χριστούγεννα», μια γιορτή που ξεκίνησε με highlight το καρύδωμα της γαλοπούλας για να καταλήξει διαγωνισμός κακόγουστης ταλαιπωρίας, πέφτουν και αυτά θύμα της κρίσης. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να γυρίσει στην εποχή του τροχονόμου με τα Μίσκο, αλλά ούτε και να βρίσκεται στο διπλανό τραπέζι από του Πέτρου και της Βάνας για να διασκεδάσει.