Αλέξανδρος Κασιμάτης

Πληθωρισμός άνω του 5% στον ορίζοντα της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλάζει δραστικά τις προτεραιότητες πολιτικής: μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση χρεών και ελλειμμάτων, όμως μειώνει τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών.

Ταυτόχρονα μετριάζονται οι ρυθμοί ανάπτυξης και η οικονομία έρχεται αντιμέτωπη με την απειλή του στασιμοπληθωρισμού. Οι κεντρικές τράπεζες αναγνωρίζουν τώρα με καθυστέρηση τον κίνδυνο και σπεύδουν να αυξήσουν τα επιτόκια.

Η Fed πρόσφατα προχώρησε (στην τρίτη κατά σειρά αύξηση) που ήταν και μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων από 1994 καθώς ο πληθωρισμός τον Μάιο έφτασε στο 8,6%. Η EKT ετοιμάζεται τον Ιούλιο για την πρώτη αύξηση, ενώ υποχρεώθηκε να συνεδριάσει εκτάκτως για να κατευνάσει τις ανησυχίες στις αγορές ομολόγων ώστε να μην μετεξελιχθεί σε μια νέα κρίση χρέους στην ΕΕ.

Το ερώτημα είναι αν οι κεντρικές τράπεζες με την επιθετική πολιτική ανόδου των επιτοκίων που υιοθετούν εσπευσμένα για να ελέγξουν τον πληθωρισμό, οδηγούν τις οικονομίες σε ύφεση ώστε περιοριστεί η ζήτηση. Ο συνδυασμός του πολέμου στην Ουκρανία, οι επιπλοκές της πανδημίας και το κύμα ακρίβειας εντείνουν τις υφεσιακές πιέσεις καθώς σε αυτά προστίθεται και το αυξανόμενο κόστος χρήματος.

Οι αναλυτές διχάζονται, αλλά όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία όλες οι προβλέψεις είναι επίφοβες. Οι κεντρικές τράπεζες αναδιπλώνονται κακήν κακώς, η αξιοπιστία τους έχει πληγεί και η εποχή της οικονομικής αστάθειας μόλις ξεκίνησε. Κι όλα αυτά χωρίς να υπολογίζουμε τις κοινωνικές προεκτάσεις που μπορεί να επιφέρει η ύφεση ενισχύοντας τα άκρα και τον λαϊκισμό δημιουργώντας πολιτικά αδιέξοδα.