Μετά τις γιορτές: Στερητική δίαιτα ή σωστή διατροφή;

Η περίοδος των εορτών αποτέλεσε για τους περισσότερους μια καλή ευκαιρία για εκτόνωση και απομάκρυνση από τα προβλήματα και το άγχος της καθημερινότητας. 

Η διάθεση αυτή είναι εκτός των άλλων συνυφασμένη και με μία διατροφική απελευθέρωση, η οποία χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση τροφίμων που για πολλούς, ιδιαιτέρως αν βρίσκονταν σε κάποιο πρόγραμμα απώλειας βάρους, θεωρούνταν απαγορευμένα (όπως γλυκά). Παράλληλα, παρατηρείται απώλεια προγραμματισμού των γευμάτων και αύξηση της κατανάλωση αλκοόλ, η οποία αρκετές φορές ξεφεύγει από τα συνήθη πλαίσια.

Επιστρέφοντας στην εκτός εορτών καθημερινότητα, όπως αναφέρει ο κλινικός διαιτολόγος διατροφολόγος Γιάννης Χρύσου,  Γενικός Γραμματέας Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής, αρκετοί έχουν πάρει κάποια παραπάνω κιλά αλλά το κυριότερο υπάρχει μια απώλεια κάθε προγραμματισμού όσον αφορά τις διατροφικές μας συνήθειες. Αυτό λοιπόν που πρώτα από όλα απαιτείται είναι η επαναφορά ενός σωστού διατροφικού προγραμματισμού και όχι πανικός και σπασμωδικές δίαιτες πολυήμερων αποτοξινώσεων. Είναι σημαντικό η μέρα μας να περιλαμβάνει και πάλι αρκετά γεύματα, ιδανικά ένα πρωινό, δύο ενδιάμεσα σνακς, ένα μεσημεριανό γεύμα και ένα πιο ελαφρύ βραδινό. Ακόμη και άτομα που λείπουν πολλές ώρες από το σπίτι είναι σημαντικό να υιοθετήσουν ακόμη και στο χώρο της δουλειάς την κατανάλωσης μικρογευμάτων, όπως φρούτων, γιαουρτιού, χυμών …, μέχρι το κυρίως γεύμα. Με άλλα λόγια απαιτούνται μικρά και συχνά γεύματα στο σπίτι, στη δουλειά, στο σχολείο, ώστε να ο οργανισμός να βρίσκεται σε μια ισορροπία και να μη διαμορφώνονται συνθήκες πείνας, οι οποίες θα εκφραστούν με ανεξέλεγκτο τρόπο στο κυρίως γεύμα, π.χ. κατά την επιστροφή από τη δουλειά μετά από μία δύσκολη ημέρα.

Ιδιαιτέρως όσον αφορά το πρωινό, τονίζει ο κ. Χρύσου, είναι απαραίτητη η παρουσία του, καθώς αποτελεί την πρώτη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον μία μερίδα γαλακτοκομικών και υδατάνθρακες, υπό μορφή δημητριακών, ψωμιού, φρούτων και φρουτοχυμών. Η έλλειψη του πρωινού δημιουργεί σοβαρές προϋποθέσεις για τη δημιουργία πείνας και στέρησης κατά τη διάρκεια της ημέρας, αυξάνοντας την πιθανότητα για βουλιμικά «τσιμπολογήματα». 

Παράλληλα, επιβάλλεται καλή ενυδάτωση του οργανισμού. Για το σκοπό αυτό είναι απαραίτητη η κατανάλωση άφθονων υγρών, τουλάχιστον 8 – 10 ποτηριών νερού ημερησίως, καθώς επίσης και χυμών από φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Επίσης, απαιτείται περιορισμός του προσλαμβανόμενου λίπους, ιδιαιτέρως του κορεσμένου ζωικού, με προτίμηση λευκού κρέατος (ψάρια, πουλερικά) από το κόκκινο (χοιρινό, μοσχάρι, αρνί), προσαρμογή της προσλαμβανόμενης ενέργειας (των θερμίδων της τροφής) ανάλογα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του οργανισμού, άφθονη κατανάλωση φρούτων (τουλάχιστον 2 – 3 ημερησίως) και λαχανικών (τουλάχιστον δύο σαλάτες ημερησίως). Τα φρούτα και τα λαχανικά, όπως και τα δημητριακά, τα όσπρια, τα αμυλώδη λαχανικά, αποτελούν πηγές φυτικών ινών, οι οποίες αφενός είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, αφετέρου είναι εκείνες που δημιουργούν το αίσθημα του κορεσμού στον οργανισμό.  Επίσης, συνίσταται συνετή κατανάλωση αλκοόλ. Αρκεί να σημειωθεί ότι 1 γραμμάριο πρωτεΐνης περιέχει 4 θερμίδες, ενώ ένα γραμμάριο αλκοόλ εφτά, για να αντιληφθεί κανείς γιατί το λίγο παραπάνω ποτό πολλές φορές εμποδίζει την απώλεια βάρους.  

Επίσης ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που θα πρέπει να υπάρχει είναι η φυσική δραστηριότητα. Κι αυτό καθώς πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο η επαναφορά στην εργασιακή πραγματικότητα να συνοδεύεται από μείωση της καθημερινής μας φυσική δραστηριότητας, γεγονός το οποίο σαφέστατα δεν θα πρέπει να συμβεί.

Γενικότερα λοιπόν αυτό που απαιτείται μετά τις γιορτές είναι σωστός διατροφικός προγραμματισμός, ο οποίος θα μας βοηθήσει να επανέλθουμε με πιο ομαλό τρόπο στις απαιτήσεις της καθημερινότητας αλλά και ενδεχομένως να χάσουμε με σωστό και πάνω από όλα υγιεινό τρόπο τα κιλά που αποκτήθηκαν κατά τις ημέρες των εορτών.

Και…. μία μικρή «αποτοξίνωση»

Η αποτοξίνωση, εξηγεί ο κ. Χρύσου, ως φυσιολογική  διαδικασία του οργανισμού, αποτελεί μια σημαντικότατη και άκρως απαραίτητη διαδικασία. Βέβαια στις μέρες μας ο όρος  έχει παραποιηθεί και από μια φυσιολογική οργανική διαδικασία έχει μετατραπεί σε μια τεχνητή διαδικασία. Κατά συνέπεια αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι η αποτοξίνωση που μπορούμε να κάνουμε μέσω της διατροφής μας, ουσιαστικά βοηθά τον οργανισμό να πραγματοποιήσει τη δική του φυσική αποτοξίνωση. Πιο συγκεκριμένα,, η κατανάλωση τροφών που προάγουν τη φυσική αποτοξίνωση, έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος, κινητοποίηση της διαδικασίας ούρησης, την αυξημένη κινητικότητα του εντέρου με αποτέλεσμα την απομάκρυνση των παραπροϊόντων από τον αυλό του εντέρου και μια συνολικότερη βελτίωση του λεμφικού μας συστήματος, που αποτελεί το βασικό μέσο απομάκρυνσης των άχρηστων ουσιών από τον οργανισμό μας. Τέτοιες τροφές και ροφήματα είναι:

• όλα τα φρέσκα φρούτα, 
• όλα τα φρέσκα λαχανικά με έμφαση στο μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα λαχανάκια Βρυξελλών, στο κρεμμύδι, στο σκόρδο, στα παντζάρια και σε όλα τα κόκκινα και πράσινα λαχανικά, 
• στο ρύζι συμπεριλαμβανομένων και των κράκερ ρυζιού. Θα πρέπει να προτιμάτε το καστανό ρύζι, το οποίο είναι λιγότερο επεξεργασμένο. 
• Όλοι οι σπόροι δημητριακών είτε με την μορφή αλεύρων ολικής άλεσης είτε ως συστατικά άλλων τροφίμων όπως το ψωμί. 
• Όσπρια όπου στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται όλα τα είδη φασολιών, οι φακές, η φάβα και τα ρεβίθια. 
• Όλοι οι ξηροί καρποί σε ανάλατη μορφή και κατά προτίμηση άψητοι. 
• Χυμοί φρούτων και λαχανικών
• Νερό
• αφεψήματα όλων των ειδών, τα τσάγια με προτίμηση στο πράσινο τσάι, φασκόμηλο, χαμομήλι, 

Κάθε μέρα θα πρέπει να εντάσσουμε στο διαιτολόγιο μας τροφές που βοηθούν την καλύτερη απομάκρυνση παραπροϊόντων του μεταβολισμού μας. Όταν βέβαια κάποιος προέρχεται από περίοδο αυξημένης κατανάλωση κόκκινου κρέατος, πρωτεϊνών και ζάχαρης, όπως για παράδειγμα μετά από γιορτές Χριστουγέννων μπορεί να αυξήσει λίγο την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και προϊόντων που όπως είπαμε συμβάλουν στην καλύτερη αποτοξίνωση του οργανισμού. 

Ωστόσο προσοχή: Θα πρέπει αυστηρές και απόλυτα φυτοφαγικές αποτοξινώσεις να μην είναι για μεγάλα διαστήματα, καταλήγει ο κ.Χρύσου, τουλάχιστον να μην στερούνται τροφών όπως τα γαλακτοκομικά (κατά προτίμηση ημιάπαχα), να αποφεύγονται από ευπαθείς ομάδες πληθυσμού όπως φυσικά τα παιδιά, οι διαβητικοί, άτομα με πρόβλημα αναιμίας, έγκυες ή θηλάζουσες.