Πως το «like» στο Facebook διαμορφώνει... πολιτικές πεποιθήσεις

Ίσως δεν έχουμε συνειδητοποιήσει το πόσο ισχυρή είναι επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή μας και στις πεποιθήσεις μας. Σύμφωνα με αμερικανοϊσραηλινή τα «like» (μου αρέσει) μπορούν να επηρεάσουν σε τομείς όπως η πολιτική ή η αγορά προϊόντων!

Σύμφωνα με τους ερευνητές οι άνθρωποι καταλήγουν να αξιολογούν θετικά κάτι για το οποίο άλλοι, πριν από αυτούς, εκφράστηκαν ήδη με θετικό τρόπο. Δηλαδή κάτου που έχει μαζέψει περισσότερα «likes» είναι πιο ελκυστικό από αυτό που δεν έχει και τόσα πολλά. Για παράδειγμα, ένα «like» για ένα άρθρο ή για ένα προϊόν είναι αρκετό, ώστε ο επόμενος αναγνώστης να εκφράσει και αυτός θετική γνώμη του, ακόμα κι αν το άρθρο ή το προϊόν στην πραγματικότητα δεν αξίζει πολλά πράγματα. 

Σύμφωνα με τους ερευνητές, πολλοί καταναλωτές επηρεάζονται σημαντικά για την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών που αποφασίζουν να αγοράσουν μέσω διαδικτύου, ανάλογα με τις κρίσεις (κυρίως τις θετικές) άλλων καταναλωτών που έχουν ήδη αναρτηθεί σε μια ιστοσελίδα. Αντίθετα, μια αρνητική κρίση δεν θα «γεννήσει» εξίσου εύκολα απαξιωτικές απόψεις από τους επόμενους χρήστες. Έτσι, ένας αρχικός «σπινθήρας» θετικών σχολίων για κάτι μπορεί να πυροδοτήσει μια αλυσιδωτή -και κυρίως αυτοτροφοδοτούμενη- ομοβροντία ανάλογων θετικών απόψεων. 

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Σίναν Αράλ του πανεπιστημίου ΜΙΤ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", σύμφωνα με το ίδιο, τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» και τη βρετανική «Γκάρντιαν», έκαναν ένα πεντάμηνης διάρκειας πείραμα, μελετώντας με ποιον τρόπο οι online «βαθμολογίες» που δίνονταν για ορισμένα θέματα της επικαιρότητας σε μια μεγάλη (ανώνυμη) ειδησεογραφική ιστοσελίδα, επηρέαζαν τις κρίσεις τρίτων υπέρ ή κατά κάποιας άποψης.

Το βασικό συμπέρασμα -που θέτει σε αμφισβήτηση την περίφημη «σοφία του πλήθους»- ήταν ότι πολλοί χρήστες του διαδικτύου επηρεάζονται σημαντικά από τα θετικά σχόλια και τις θετικές «βαθμολογήσεις» που κάνουν άλλοι άνθρωποι πάνω σε ένα θέμα, ενώ αντίθετα η επιρροή από τα αρνητικά σχόλια είναι πολύ μικρότερη. Οι ερευνητές, μάλιστα, προειδοποιούν ότι είναι δυνατό να χειραγωγηθεί η κοινή γνώμη (από πολιτικά ή επιχειρηματικά συμφέροντα) προς κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση μέσω της συστηματικής διοχέτευσης online θετικών σχολίων και κρίσεων. Το πείραμα έδειξε ότι η δημοφιλία μιας άποψης μπορεί σταδιακά να αυξηθεί έως 25% μετά από ένα αρχικό κατευθυνόμενο θετικό σχόλιο, μέσω αξιοποίησης της συμπεριφοράς «κοπαδιού» που χαρακτηρίζει τους χρήστες του διαδικτύου.

Αντίθετα, ένα αρχικό κατευθυνόμενο αρνητικό σχόλιο δεν καταφέρνει να «γεννήσει» μια ανάλογη αύξηση αρνητικών απόψεων. Όπως ανέφερε ο Αράλ, ο αρνητικός μιμητισμός «πνίγεται» πιο εύκολα από τον θετικό, καθώς οι επόμενοι χρήστες του διαδικτύου είναι πιο πιθανό να «διορθώσουν» μια προηγούμενη άποψη (βαθμολογία, ψήφο κλπ) από αρνητική σε θετική, από ό,τι να συμβεί το αντίθετο.

Ο Ντάνκαν Γουάτς της Microsoft Research, ο οποίος έχει κάνει πρωτοποριακή έρευνα στο πεδίο της κοινωνικής επιρροής, δήλωσε ότι η νέα μελέτη επιβεβαιώνει πως η θετική χειραγώγηση των απόψεων έχει διάρκεια, ενώ η αρνητική τείνει να διορθώνεται από επόμενες θετικές γνώμες, δημιουργώντας έτσι μια ασυμμετρία, όσον αφορά το πώς επηρεάζεται η online κοινή γνώμη.
Σε κάθε περίπτωση, την επόμενη φορά που θα βασιστείτε στη «σοφία του πλήθους» και στα online σχόλια του, για να αγοράσετε μια ηλεκτρική σκούπα ή να διαλέξετε ξενοδοχείο μέσω διαδικτύου, σκεφτείτε το διπλά προτού κάνετε την επιλογή σας. Ακόμα και το πλήθος μπορεί να διαμορφώσει προκατειλημμένες απόψεις.

Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ