Σε πορεία σύγκρουσης Ευρωκοινοβούλιο και αρχηγοί κρατών για τις Ευρωεκλογές του 2019

Μερικούς μόλις μήνες πριν τις ευρωεκλογές του 2019 και την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι ηγέτες των κρατών – μελών λαμβάνουν θέσεις μάχης για τις προτεινόμενες ουσιαστικές αλλά και τυπικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της Ε.Ε. Η πρώτη διένεξη αφορούσε στην σύνθεση του επόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η οποία θα προκύψει μετά τις εκλογές στα 27 κράτη -μέλη, καθώς η  αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας θα αφήσει 73 κενές θέσεις. 

Οι δύο βασικές προτάσεις για την «βρετανική απουσία» προέβλεπαν είτε την μείωση του αριθμού των Ευρωβουλευτών, είτε την δημιουργία πανευρωπαϊκών ψηφοδελτίων, δηλαδή ψηφοδέλτια των οποίων οι υποψήφιοι θα ορίζονταν από τις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και όχι από τα πολιτικά κόμματα κάθε κράτους – μέλους. Η πρότασή αυτή την οποία υποστήριξε ένθερμα ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, αλλά και αρκετοί Ευρωβουλευτές, όπως ο Γκι Φερχόφσταντ, καταψηφίστηκε σήμερα 7 Φεβρουαρίου κατά την διάρκεια της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 

Μετά την άρνηση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (της μεγαλύτερης πολιτικής ομάδας του ΕΚ), το Σώμα απέρριψε την πρόταση της επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων με ψήφους  368 κατά και 274 υπέρ. Ωστόσο ο Πρόεδρος της  Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, αμέσως μετά την απόρριψη της πρότασής του από το ΕΚ εμφανίστηκε έτοιμος να θέσει το ζήτημα της δημιουργίας πανευρωπαϊκών ψηφοδελτίων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων) το οποίο θα συνεδριάσει μέσα στον μήνα. Σημειώνεται ότι ο Πρόεδρος Μακρόν δεν έχει καμία επιρροή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς το κόμμα του δεν συμμετέχει προς το παρόν σε καμία πολιτική ομάδα του ΕΚ.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε τελικώς ότι ο αριθμός των ευρωβουλευτών μετά την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας θα μειωθεί από από 751 σε 705. Κάποιες από τις κενές έδρες θα δοθούν σε κράτη – μέλη που υποεκπροσωπούνται στο ΕΚ. 

Η εκλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 

Μία ακόμα «ήττα» για τον Πρόεδρο Μακρόν, αλλά και αρκετούς άλλους ηγέτες κρατών – μελών αποτέλεσε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να διατηρήσει τον θεσμό του «κορυφαίου υποψηφίου» (Spitzenkandidat). Ο συγκεκριμένος «θεσμός» που λειτούργησε για πρώτη φορά στις ευρωεκλογές του 2014, προβλέπει ότι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι ο υποψήφιος της πολιτικής ομάδας που θα λάβει τις περισσότερες έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στις προηγούμενες εκλογές υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ήταν ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, των Σοσιαλδημοκρατών ο Μάρτιν Σουλτς, των Φιλελεύθερων Δημοκρατών ο Γκι Φέρχοφσταντ, των Πρασίνων η Σκα Κέλερ και της «Ευρωπαϊκής Αριστεράς» ο Αλέξης Τσίπρας.

Αν και ο «θεσμός» των «Spitzenkandidaten » δεν ορίζεται στις Συνθήκες, η αόριστη πρόβλεψη ότι οι αρχηγοί των κρατών – μελών της Ε.Ε πρέπει να λάβουν υπόψη τους το ΕΚ για τον επόμενο Πρόεδρο της Κομισιόν αφήνει πολλά παράθυρα ανοικτά σχετικά με την νομιμοποίηση της διαδικασίας.

Ο Πρόεδρος Μακρόν αλλά και η Καγκελάριος Μέρκελ έχουν ταχθεί  εναντίον της επιλογής του «κορυφαίου υποψηφίου». θεωρώντας ότι η επιλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει να απασχολεί αποκλειστικά  τις εθνικές κυβερνήσεις. Οι περισσότερες πολιτικές ομάδες του ΕΚ τάσσονται υπέρ της διατήρησης του εν λόγω θεσμού, προειδοποιώντας τα κράτη – μέλη με ένα χρονοβόρο bras de fer σε περίπτωση που παρακάμψουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.