Στοιχεία - σοκ: Χωρίς τη θέλησή τους στα ψυχιατρεία οι μισοί από τους νοσηλευόμενους

Άλλη μια ευρωπαϊκή αρνητική πρωτιά κατέκτησε η χώρα μας, αυτή τη φορά στο ευαίσθητο πεδίο των ψυχιατρικών δομών: η θλιβερή διάκριση αφορά στα ποσοστά ρεκόρ που καταγράφονται στις ακούσιες νοσηλείες ψυχικά ασθενών στα ψυχιατρεία και τις ψυχιατρικές κλινικές. Ένας στους δυο ψυχικά πάσχοντες εισάγεται χωρίς τη θέλησή του για νοσηλεία, την ώρα που στην Ευρώπη ο αντίστοιχος μέσος όρος είναι πολύ χαμηλότερος.

Την ίδια στιγμή, ένας στους πέντε νοσηλευόμενους σε ψυχιατρείο είναι καθηλωμένος, με το περιοριστικό μέτρο της καθήλωσης να είναι μονόδρομος λόγω της έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού. 

Ειδικότερα, και σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του 9ου Πανελλήνιου και 8ου Πανευρωπαϊκού Επιστημονικού Επαγγελματικού Νοσηλευτικού Συνεδρίου της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος (ΕΝΕ), το 55% των ψυχικά ασθενών που εισήχθησαν σε δημόσια ψυχιατρικά τμήματα κατά την εφημερία τους το έτος 2012 εισήχθησαν χωρίς τη θέληση τους. Το ποσοστό αυτό έρχεται σε δραματική αντίθεση με το ετήσιο ποσοστό ακούσιων νοσηλειών κρατών της Ευρώπης και το οποίο κυμαίνεται από 3,2% στην Πορτογαλία (μικρότερο) έως 30% στην Σουηδία (μέγιστο). 

Μιλώντας για τις ακούσιες νοσηλείες ο κ. Νεκτάριος Δρακωνάκης,  Ψυχίατρος, Επιμελητής Β’, 3ο Ψυχιατρικό Τμήμα Εισαγωγών, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής «Δαφνί», τις χαρακτήρισε ως το πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα στο πεδίο της ψυχικής υγείας. Αμφιλεγόμενη θεωρείται και η έκβασή τους, με τα αποτελέσματα μελέτες να δείχνουν ότι οι ακούσιοι ασθενείς μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο χωρίς θεραπευτικό αποτέλεσμα κι έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να επανεισαχθούν χωρίς τη θέλησή τους σε αντιστοιχία 1 προς 2 ασθενείς. 

Στο μέτρο της μηχανικής καθήλωσης κατά την ψυχιατρική νοσηλεία αναφέρθηκε η ψυχολόγος, Ειδική Επιστήμονας στην Υπηρεσία Συνήγορος του Πολίτη, κυρία Αιμιλία Πανάγου. Ελληνική μελέτη που παρουσίασε για τα «Περιοριστικά μέτρα κατά την ψυχιατρική νοσηλεία - Δικαιώματα ψυχικά ασθενών», αποτυπώνει τη χρήση καθήλωσης σε ακούσιους ασθενείς σε ποσοστό 21%, και διαπιστώνει ότι το καθεστώς λειτουργίας ενός ψυχιατρικού τμήματος δεν φαίνεται να επηρεάζει την ιατρική κρίση ως προς την απόφαση για χρήση της μηχανικής καθήλωσης σε ασθενείς. Οι συντάκτες της μελέτης καταλήγουν ότι η χρήση του μέτρου της καθήλωσης συσχετίζεται στενά με την έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού και τη δυσκολία εφαρμογής τεχνικών αποκλιμάκωσης των ασθενών. 

Σε πάγια προβλήματα κατά την ακούσια νοσηλεία, όπως η βίαιη μεταφορά του ασθενή στο νοσοκομείο για εξέταση, ο ελλιπής σωματικός έλεγχος, η διαχείριση των αντικειμένων αξίας και των χρημάτων που φέρει επάνω του και οι επιβαρυμένες συνθήκες νοσηλείας λόγω της υπερ-πληρότητας των κλινών, αναφέρθηκε ο νοσηλευτής ψυχικής υγείας στο 3ο Ψυχιατρικό τμήμα εισαγωγών στο ΨΝΑ, κ. Τζαννής Πολυκανδριώτης.

Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις μεγάλες ελλείψεις νοσηλευτικού προσωπικού και στις επιπτώσεις που επιφέρει τόσο στην εφαρμογή της παρεχόμενης νοσηλευτικής φροντίδας, όσο και τους κινδύνους που ελλοχεύει για τους νοσηλευτές, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με την επαγγελματική εξουθένωση και ακραίες καταστάσεις βίας από τους νοσηλευόμενους και το οικογενειακό τους περιβάλλον.