Παίζοντας θέατρο για κρατουμένους φυλακών

Η διαδρομή των ηθοποιών της θεατρικής παράστασης Μικρές Ιστορίες Φόνων ήταν αρκετά διαφορετική εκείνο το πρωινό της 10ης Μαρτίου του 2015.

Το αυτοκίνητο που τους μετέφερε σταμάτησε μπροστά σε ένα μακρόστενο κτίριο, με κατεύθυνση την κεντρική πύλη. Εκεί δέσποζε μια μαύρη επιγραφή με έντονα γράμματα: «Κατάστημα Κράτησης Γυναικών Ελεώνα Θήβας». Χωρίς πολλές λέξεις, άφησαν τις ταυτότητές τους στην είσοδο, πέρασαν τον απαραίτητο έλεγχο και προχώρησαν στο εσωτερικό. Για κάθε πόρτα που έκλεινε, άνοιγε μια άλλη. Η αφορμή της επίσκεψης του θιάσου στις φυλακές ήταν καλλιτεχνική: Θα έπαιζαν την παράσταση Μικρές Ιστορίες Φόνων για τις κρατούμενες στο σωφρονιστικό ίδρυμα. Οι θεατρικές παραστάσεις σε σωφρονιστικά ιδρύματα είναι κάτι που συνηθίζεται για την ψυχαγωγία των κρατουμένων, αλλά για το συγκεκριμένο θίασο ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία.



«Εκείνη την περίοδο που επισκεφτήκαμε τις γυναικείες φυλακές υπήρχαν δεκαεπτά γυναίκες με ανήλικα παιδιά, κάτω των 3 ετών, και τα είχαν μαζί τους στα κελιά. Όπως μάθαμε, μόλις τα παιδιά συμπληρώσουν τον τρίτο χρόνο της ζωής τους, δεν τα αφήνουν να μείνουν άλλο με τις μητέρες τους όσο εκείνες εκτίουν την ποινή τους. Έτσι, υπήρχε ένα δωμάτιο όπου τα μικρά έπαιζαν μεταξύ τους και ζωγράφιζαν» θυμάται ο σκηνοθέτης της θεατρικής παράστασης, Δημήτρης Καρατζιάς.

Πώς, όμως, προέκυψε η απόφαση να ανεβάσουν την παράστασή τους στις γυναικείες φυλακές; Ύστερα από την επίσκεψη των υπεύθυνων για τις εκδηλώσεις των φυλακών Ελεώνα – Θήβας στο θέατρο Vault, όπου παίζεται το έργο Μικρές Ιστορίες Φόνων, πρότειναν στο θίασο να παρουσιάσει τη συγκεκριμένη παράσταση στο γυναικείο σωφρονιστικό κατάστημα, καθώς θεώρησαν πως το θέμα που διαπραγματευόταν ήταν οικείο στις κρατούμενες. Εγκλήματα πάθους που τους στέρησαν την ελευθερία τους. Δεν φοβήθηκαν πως κάποιες μπορεί να τις εξαγριώσει ή να τις φορτίσει έντονα ψυχολογικά; «Επειδή είχαμε ξαναπάει, υπήρχε ήδη μια πρώτη επαφή και μια εξοικείωση με τις κρατούμενες. Οι ψυχολόγοι του σωφρονιστικού καταστήματος είχαν δει την παράσταση και κατάλαβαν πως το έργο μπορεί να λειτουργήσει θετικά στην ψυχοσύνθεσή τους. Η δική μας πρόθεση σε καμία περίπτωση δεν ήταν να στενοχωρήσουμε ή να πληγώσουμε αυτές τις γυναίκες. Προσωπικά, αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι το γεγονός πως οι κρατούμενες γέλασαν πάρα πολύ, ένιωσα σαν να το ξόρκισαν όλο αυτό που βίωναν με το γέλιο τους. Αντίθετα, το κοινό που έρχεται στο θέατρο συγκινείται περισσότερο» υποστηρίζει ο σκηνοθέτης.



Η υπόθεση αφορά μια γυναίκα που έφτασε στα άκρα για ένα ανεξέλεγκτο πάθος. Κεντρικό πρόσωπο του έργου είναι μια διάσημη παρουσιάστρια τηλεοπτικής εκπομπής, πρώην βασίλισσα της τηλεθέασης, που καταλήγει στη φυλακή για ένα έγκλημα πάθους. Μέσα από το κελί της ζητά από πέντε συγκρατούμενές της να της διηγηθούν πώς βρέθηκαν στη φυλακή. Πέντε ιστορίες γεμάτες χαμένα όνειρα, χαμένα πάθη, χαμένες ζωές.

«Το κείμενο είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον για τις κοπέλες που ήταν έγκλειστες στη φυλακή και πολύ συγκινητικό. Μόλις τελείωσε η παράσταση, μας πλησίασαν αρκετές γυναίκες, μας αγκάλιασαν και μας ευχαρίστησαν για αυτό που είδαν» αναφέρει ο σκηνοθέτης, ξετυλίγοντας τις εικόνες που διαδραματίστηκαν μέσα στο σωφρονιστικό ίδρυμα.

Κάτι που έμεινε έντονα χαραγμένο στη μνήμη του; «Μια νεαρή κοπέλα, που είχε σκοτώσει την πεθερά της πάνω σε έναν καβγά, μας είπε “για ένα λάθος κατέστρεψα τη ζωή μου”. Θυμάμαι έντονα τα λόγια της και την έκφραση του προσώπου της. Τότε συνειδητοποίησα σε πόσο ακραία σημεία μπορεί να μας ωθήσει μια κακή στιγμή. Για μένα αυτό είναι το βασικό μάθημα ζωής μετά από αυτή την επίσκεψη» εξομολογείται ο Δημήτρης Καρατζιάς. «Έχουν γίνει πολλά εγκλήματα στο όνομα της αγάπης. Υπάρχει κι αυτή η σκοτεινή πλευρά. Όταν μια σχέση δεν είναι υγιής και υπάρχει ζήλια, φθόνος, κτητικότητα, μπορείς να οδηγηθείς ακόμα και στο έγκλημα…» συμπληρώνει.

Ο ίδιος κατά τη διάρκεια της παράστασης παρατηρούσε τις έντονες αντιδράσεις των έγκλειστων γυναικών, καθώς πολλές από αυτές αναγνώρισαν κομμάτια της προσωπικής τους ζωής. «Ένιωσα πως είχαν μια τεράστια ανάγκη να γελάσουν και να εκτονωθούν. Όλες οι αντιδράσεις τους ήταν σε υπερθετικό βαθμό. Στους πιο κωμικούς μονολόγους γέλασαν πολύ και μιλούσαν μεταξύ τους. Σίγουρα μέσα από το κείμενο αναγνώρισαν στοιχεία που τις ώθησαν σε ένα από τα εγκλήματα. Μάλιστα υπήρξαν κάποιες ακραίες αντιδράσεις. Σε ένα κείμενο που η ηθοποιός είπε “τον σκότωσα”, δυο-τρεις κοπέλες φώναξαν “και καλά του έκανες”. Οι περισσότερες στο συγκεκριμένο ίδρυμα είναι βαρυποινίτισσες».

Οι συντελεστές της παράστασης κατά την επίσκεψή τους, έχοντας την άδεια από τους υπεύθυνους, προσέφεραν στις κρατούμενες και αγαθά πρώτης ανάγκης. «Μόλις παραδώσαμε τα πράγματα, χάρηκαν πάρα πολύ για το ενδιαφέρον μας, καθώς ήταν πράγματα που πραγματικά χρειάζονται» αναφέρει ο Δημήτρης.

Είναι κάτι που τους έχει προταθεί να ξανακάνουν; «Βρισκόμαστε σε συζητήσεις προκειμένου να πάμε να παίξουμε το Marvin Room. Ένα κοινωνικό έργο που διαπραγματεύεται τις σχέσεις δύο αδελφών, οι οποίες συναντιούνται ξανά έπειτα από δεκαεπτά χρόνια».

Διαβάστε περισσότερα στο PEOPLE που κυκλοφορεί μαζί με το ΘΕΜΑ.