Καλοζωισμένοι νέοι, με αυτό τον κοσμοπολίτικο cool αέρα που περιβάλλει ανθρώπους με καλή ανατροφή, υψηλού επιπέδου σπουδές και καθημερινές ανέσεις στη διάθεσή τους, καλοντυμένοι και λαμπεροί περνούσαν τις πόρτες της έπαυλης αποφασισμένοι να περάσουν καλά, κάτι για το οποίο είχε άλλωστε φροντίσει ενδελεχώς η νεαρή οικοδέσποινα. Ολη η χρυσή νεολαία της Αθήνας, τα νεότερα μέλη επιφανών οικογενειών από τον χώρο της ναυτιλίας και των επιχειρήσεων ήταν εκεί μοιράζοντας χαμόγελα, πειράγματα και κουτσομπολιά, απολαμβάνοντας στο έπακρο την ελαφρότητα της νεανικής τους συναναστροφής. Ο Ζαννής και η Ειρήνη Βενιάμη, η Ξένια Στεφανάκη, ο Νίκος Κοντονής, η Λάουρα Μακροπούλου, η Βίβιαν Παπαγεωργίου και ο Δημήτρης Παππούλης, φίλοι όλοι της Βάνιας Χατζηγιάννη, τσιμπούσαν από τον μπουφέ τα εκλεκτά εδέσματα που είχε προμηθεύσει γνωστή εταιρεία catering, γέμιζαν τα ποτήρια τους και χόρευαν στις επιλογές του DJ που είχε επιστρατευτεί για τις ανάγκες του πάρτυ. Μεταξύ των προσκεκλημένων ήταν και ο διακριτικός Μιχάλης Περατικός, γιος του αδικοχαμένου εφοπλιστή Κωστή Περατικού, τον οποίο δολοφόνησε η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη». Το πάρτυ που κράτησε μέχρι τα ξημερώματα δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο από τις κοσμικές σελίδες των εντύπων, αφού η παρέλαση δεκάδων ηχηρών ονομάτων της νέας γενιάς της high society κέντρισε το ενδιαφέρον των λοιπών κοινών θνητών. Ηταν μάλλον η πρώτη φορά που το όνομα του Μιχάλη Περατικού junior φιγούραρε σε κοσμικές σελίδες, αφού μετά την τραγική απώλεια του πατέρα του κάθε δημοσίευμα σχετικό με την οικογένεια αφορούσε είτε τις ναυτιλιακές μπίζνες του συνονόματου παππού του, είτε την υπόθεση εξάρθρωσης της τρομοκρατικής οργάνωσης.
Αμφότεροι διακριτικών τόνων, έχοντας αφενός «τσουρουφλιστεί» από την υπερβολική έκθεση των προγόνων τους και αφετέρου λόγω κοσμοθεωρίας, ο Μιχάλης Περατικός και η Αλεξάνδρα Στράτου έγιναν συνοδοιπόροι σε έναν πιο μποέμικο και χύμα τρόπο ζωής, στον οποίο προτιμούν να πορεύονται καλύτερα ξυπόλυτοι παρά με χειροποίητα σινιέ υποδήματα
Επιχειρηματική πρωτοβουλία
Ο πρωτότοκος γιος του Κωστή Περατικού και της Λίας Ρακκά -της οικογένειας των καταστημάτων Sofos (ο αδερφός της που συνεχίζει την οικογενειακή επιχείρηση είναι ο Αρης Ρακκάς που βρίσκεται πίσω από τα καταστήματα Pinko, Zilly, Sofos εισάγοντας επίσης τα brands Marc Jacobs και Diane von Fürstenberg)- θα κάνει το όνομά του να ακουστεί ξανά, αυτή τη φορά με αφορμή την είσοδό του στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Με σπουδές στο Λονδίνο και κοινωνικό κύκλο που περιλαμβάνει τη χρυσή Greek next generation, αποφάσισε να τραβήξει τον δικό του δρόμο, μακριά από την οικογενειακή παράδοση, έχοντας προφανώς κάθε συναισθηματικό λόγο να νιώθει άβολα στα πελάγη της ναυτιλίας. Τον Νοέμβριο του 2013, στην ιδιωτική λέσχη του Κολωνακίου «Salon de Bricolage» έκανε ανοιχτό κάλεσμα σε φίλους, γνωστούς και ανθρώπους των media με αφορμή το λανσάρισμα ενός πρωτοποριακού πρότζεκτ. Μαζί με τους φίλους και συνεργάτες του, Θανάση Σοφιανό και Πέτρο Βουτσινά, ίδρυσε την ψηφιακή πλατφόρμα We Create Harmony, σκοπός της οποίας είναι η προώθηση του design και των νέων σχεδιαστών, αναπτύσσοντας παράλληλα πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της ανεργίας στους νέους.
Η Δανάη Στράτου με τον σύζυγό της Γιάνη Βαρουφάκη
Μέσω της συγκεκριμένης ιστοσελίδας, σχεδιαστές μόδας, κοσμημάτων, αξεσουάρ και design αντικειμένων αποκτούν το δικό τους ηλεκτρονικό κατάστημα χρησιμοποιώντας την υψηλή τεχνογνωσία της πλατφόρμας. Το concept θεωρήθηκε πρωτοποριακό και βρήκε αμέσως οπαδούς αρχικά στην Ελλάδα, ενώ σήμερα το 40% των χρηστών της πλατφόρμας προέρχονται κυρίως από το εξωτερικό. Εκείνη η βραδιά θύμιζε περισσότερο reunion της χρυσής γενιάς των 30άρηδων παρά επιχειρηματικό λανσάρισμα, αφού ηχηρό «παρών» έδωσαν επίγονοι γνωστών οικογενειών, όπως οι αδερφές Γλου, ο Γιάννης Προκοπίου, η Παολίνα Διαμαντούλη, η Ρόζα Βαράγκη αλλά και η όμορφη σύντροφός του Αλεξάνδρα Στράτου, μέλος της γνωστής οικογένειας που ίδρυσε τη θρυλική Πειραϊκή-Πατραϊκή και δεύτερη εξαδέλφη της Δανάης Στράτου, της πολυσυζητημένης τα τελευταία δύο χρόνια συζύγου του Γιάνη Βαρουφάκη. Η αλήθεια είναι ότι το ζευγάρι κάθε άλλο παρά επιδιώκει να βρίσκεται στα φώτα της δημοσιότητας και όποτε συνέβη το αντίθετο, έγινε αποκλειστικά για επαγγελματικούς λόγους, προκειμένου να επικοινωνήσουν στο κοινό τη δουλειά τους.
Αμφότεροι διακριτικών τόνων, έχοντας αφενός «τσουρουφλιστεί» από την υπερβολική έκθεση των προγόνων τους και αφετέρου λόγω κοσμοθεωρίας, ο Μιχάλης Περατικός και η Αλεξάνδρα Στράτου έγιναν συνοδοιπόροι σε έναν πιο μποέμικο και χύμα τρόπο ζωής στον οποίο προτιμούν να πορεύονται καλύτερα ξυπόλυτοι παρά με χειροποίητα σινιέ υποδήματα. Οχι επειδή δεν μπορούν, αλλά διότι δεν θέλουν. Υστερα από τρία χρόνια σχέσης, το νεαρό ζευγάρι αποφάσισε να παντρευτεί σε μικρό κύκλο συγγενών και φίλων στο αγαπημένο νησί του γαμπρού, την Πάτμο, όπου η Λία Ρακκά έχει ανασκευάσει ένα υπέροχο παραδοσιακό σπίτι στη Χώρα, κάτω από τη Μονή του Αγίου Ιωάννη, στην οποία ανήκει και το οίκημα.
Η δυναμική μητέρα
Λάτρης της τέχνης, με σπουδές στην decorating art στο Λονδίνο, η Λία Ρακκά υπήρξε μια ομολογουμένως μυστηριώδης και σέξι φιγούρα των 70s και των 80s, μια γόησσα της εποχής που μάλιστα έκανε την πρώτη -και τελευταία της- κινηματογραφική απόπειρα ως πρωταγωνίστρια του Γιάννη Δαλιανίδη στην ταινία κοινωνικής καταγγελίας με θέμα τα ναρκωτικά «Στροφή», στο πλευρό του τότε ζεν πρεμιέ Πάνου Μιχαλόπουλου. Στο θέατρο είχε παίξει, επίσης για μία φορά, στο έργο «Πορνογραφία». Το 1983 ήταν να παρουσιάσει κι ένα τηλεπαιχνίδι αλλά το concept ναυάγησε. Προέκυψε άλλωστε η γνωριμία της με τον εφοπλιστή Κωστή Περατικό και η γέννηση αργότερα των δύο παιδιών τους, οπότε εγκατέλειψε την καριέρα της ως ηθοποιού. Εκτοτε ασχολείται με την τέχνη, ενώ το σπίτι της κάτω από την Ακρόπολη -το οποίο αναπαλαίωσε και ανακαίνισε πλήρως, ενώ λειτουργεί και ως Κέντρο Εσωτερικής Διακόσμησης ή χώρος φιλοξενίας εκδηλώσεων- θεωρείται έργο τέχνης, με σπάνια έπιπλα να συνδυάζονται μοναδικά με μοντέρνους πίνακες που η ίδια έχει συλλέξει.
Στο «Σπίτι», όπως το λένε, ένα διώροφο ιστορικό κτίριο στο πίσω μέρος της Στοάς του Αττάλου, που χτίστηκε το 1831 επί Οθωνα δίπλα στην Αρχαία Αγορά, οργανώθηκε από την ενδυματολόγο Εβελυν Σιούπη ένα συγκλονιστικό μασκέ πάρτυ, το Thriller, παραμονή του Αγίου Βαλεντίνου, το 2002, απ’ όπου παρέλασε κυριολεκτικά όλη η καλή Αθήνα, από μοντέλα, ηθοποιούς και εικαστικούς μέχρι επιχειρηματίες και εφοπλιστές. Σήμερα η Λία Ρακκά έχει κάθε λόγο να χαίρεται βλέποντας τον πρωτότοκο γιο της να χαράζει την αυτόνομη επαγγελματική πορεία του, αλλά και να τον ενθαρρύνει να ακολουθήσει τα θέλω του και όχι τα πρέπει ως είθισται σε εφοπλιστικές δυναστείες. Εξίσου υποστηρικτική είναι και στην επιλογή του να παντρευτεί την Αλεξάνδρα, μια ανήσυχη κοπέλα που μιλάει αγγλικά, ισπανικά και γαλλικά, σπούδασε Ισπανική Φιλολογία στην Αμερική, έγινε σερβιτόρα και κατέληξε σεφ και επιχειρηματίας catering για μικρές παρέες επειδή αυτό ακριβώς ήθελε να κάνει. Τον Μάιο, η οικογένεια του γαμπρού θα παραθέσει τραπέζι μόλις για 50 άτομα με αφορμή τον γάμο του ζευγαριού, ενώ τον Ιούλιο, επίσης σε κλειστό κύκλο, θα τελεστεί και το μυστήριο στην Πάτμο. Στο νησί όπου ο Μιχάλης και ο αδελφός του έχουν απολαύσει υπέροχα καλοκαίρια, πριν και μετά την τραγική απώλεια του πατέρα τους. Και εκεί όπου πάντα πήγαινε η οικογένεια χωρίς ποτέ να δίνει έντονα το στίγμα της, προτιμώντας να κινείται διακριτικά μακριά από περιττές κοσμικότητες. Ακριβώς όπως επιδιώκουν να γίνει και στη γαμήλια τελετή.
Από τις σπουδές στην Αμερική, απολυμένη σερβιτόρα στην Αντίπαρο
Η πορεία της 30χρονης Αλεξάνδρας Στράτου κάθε άλλο παρά συμβατική είναι, αφού δείχνει να προτιμά τους συνεχείς πειραματισμούς από τις προδιαγεγραμμένες πλην προβλέψιμες διαδρομές. Εγγονή του αείμνηστου επιχειρηματία Χριστόφορου Στράτου και κόρη του Αλέξη Στράτου, τα ονόματα των οποίων ταυτίστηκαν με τη θρυλική βιομηχανία Πειραϊκή-Πατραϊκή, γαλουχήθηκε με τις κλασικές πατροπαράδοτες οικογενειακές αξίες όπου πρωταγωνιστικό ρόλο είχε το τραπέζι και οι συζητήσεις πάνω από ένα -τρόπος του λέγειν- πιάτο φαΐ. Κεντρικές φιγούρες στις παιδικές αναμνήσεις της με άξονα αυτά τα πολυπληθή οικογενειακά τραπέζια ήταν η γιαγιά της, Σοφία, και η κυρία Λούλα, που μαγείρευε για τρεις γενιές της οικογένειας Στράτου και μάλιστα με φοβερή μαεστρία! Αν και η Αλεξάνδρα ποτέ μέχρι τις σπουδές της δεν εκδήλωσε κάποιο ενδιαφέρον για τη μαγειρική και τα οικιακά, η σχέση της με τις μεσογειακές κουζίνες θα γίνει στενή μετά από ένα τυχαίο γεγονός στο τελευταίο έτος των σπουδών της. Φοιτώντας σε αγγλικό σχολείο στην Αθήνα, πήγε αργότερα στην Αμερική για να σπουδάσει Ισπανική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Brown, πιστεύοντας πως το συγκεκριμένο αντικείμενο διέθετε ένα ευρύ φάσμα γνώσεων. Με τη συγκάτοικό της άρχισαν για πλάκα να μαγειρεύουν, πότε η μία και πότε η άλλη, αγαπημένα τους φαγητά από την κουζίνα των τόπων τους, κάτι που στην πορεία εξελίχθηκε σε ιεροτελεστία, μια σχεδόν ψυχαναλυτική διαδικασία που ξετύλιξε το κουβάρι των παιδικών αναμνήσεων: «Προς το τέλος των σπουδών μου άρχισα να ασχολούμαι περισσότερο με τη μαγειρική και να συνειδητοποιώ ότι όταν μαγειρεύεις φέρνεις πιο κοντά τους ανθρώπους. Εκείνη την περίοδο, λοιπόν, ονειρευόμουν να ανοίξω ένα εστιατόριο. Σκεφτόμουν ότι μέσω του φαγητού θα μπορούσα να επικοινωνήσω αυτά που ήθελα. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν ήξερα πώς είναι να δουλεύεις σε ένα εστιατόριο, ούτε αν θα μου άρεσε! Ετσι, όταν πήρα το πτυχίο μου έφυγα για το Λονδίνο όπου δούλεψα στο σέρβις ενός ελληνικού εστιατορίου. Μου άρεσε πάρα πολύ! Εμεινα εκεί για επτά μήνες και μετά έκανα αίτηση σε μια μικρή σχολή μαγειρικής στο Σαν Σεμπαστιάν. Στην κουζίνα δεν με οδήγησε η φιλοδοξία να κάνω το τέλειο φαγητό, αλλά ότι μέσω αυτού μπορώ να εκφραστώ. Ο ζωγράφος έχει τις μπογιές του για να φτιάξει έναν πίνακα. Για μένα το φαγητό λειτουργεί ως μέσο για να φέρω τους ανθρώπους κοντά και να συμβεί ό,τι είναι να συμβεί από κει και πέρα», λέει σε συνέντευξή της με αφορμή το βιβλίο «Cooking to share», που θα εκδώσει λίγα χρόνια αργότερα. Η Αλεξάνδρα δεν δούλεψε ως σερβιτόρα μόνο στο Λονδίνο εκείνη την εποχή. Επιχείρησε να το κάνει -έστω χωρίς επιτυχία- και στην Αντίπαρο το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς. Απολύθηκε, όμως, αφού δεν εκτιμήθηκαν δεόντως οι ικανότητές της στο σέρβις. Ωστόσο, η εμπειρία για την ίδια ήταν αρκούντως εποικοδομητική ώστε να μυηθεί σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας ενός εστιατορίου.
Το ζεύγος Στράτου, Φαίδων και Ελένη, με την κόρη τους Δανάη
Στο Σαν Σεμπαστιάν έκανε την πρακτική της σε διάφορα εστιατόρια προκειμένου να αποκτήσει εμπειρίες, αλλά εκεί ήρθε αντιμέτωπη με τις συνθήκες σκληρού στρες που συνεπάγεται η ζωή στα παρασκήνια ενός χώρου εστίασης. Οι προσβολές, τα νεύρα και το άγχος λειτούργησαν απωθητικά για τη σκέψη ενός εστιατορίου όπως το οραματιζόταν και η απόφασή της να επιστρέψει στην Ελλάδα ήρθε μάλλον χωρίς δεύτερη σκέψη με την ολοκλήρωση των μαθημάτων της στη σχολή μαγειρικής. Και τότε ήρθε η ιδέα να μοιραστεί με ένα ευρύτερο κοινό τις συνταγές από εκείνα τα υπέροχα φαγητά που έκαναν η γιαγιά και η κυρία Λούλα: «Η κυρία Λούλα, που είχε ξεκινήσει να εργάζεται για την προγιαγιά μου, μαγείρευε για όλη την οικογένεια. Εχουν περάσει τρεις γενιές από τα χέρια της. Ουσιαστικά η σκέψη για το βιβλίο ξεκίνησε από την επιθυμία μου να συγκεντρώσω τις συνταγές της οικογένειάς μου. Θεωρώ ότι αυτό που έχεις γευτεί είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του εαυτού σου και ήθελα να υπάρχει μια συνέχεια και στα επόμενα μέλη της οικογένειας, αφού και η κυρία Λούλα δεν μπορεί πια να μαγειρεύει. Θυμάμαι τα κυριακάτικα μεσημέρια στη γιαγιά και έχω χιλιάδες αναμνήσεις από αυτά. Με το που πηγαίναμε στο σπίτι, μπαίναμε κατευθείαν στην κουζίνα. Η γιαγιά μου τσαντιζόταν πάρα πολύ. Δεν της άρεσε καθόλου να μπαίνουμε εκεί. Ανοίγαμε το ψυγείο, ψάχναμε τα συρτάρια, τσιμπούσαμε από το φαγητό...
Η Λία Ρακκά- Περατικού συμμετέχει στη «Στροφή», τη μοναδική ταινία όπου πρωταγωνίστησε στο πλευρό
του Πάνου Μιχαλόπουλου
Το βιβλίο, λοιπόν, είναι αφιερωμένο στην κυρία Λούλα και στη γιαγιά Σοφία», διηγείται η 30χρονη Αλεξάνδρα στην ίδια συνέντευξη που έδωσε πέρυσι. Αντισυμβατική και θέλοντας να αποφασίσει μόνη της για τη διάθεση ενός βιβλίου και όχι μέσω ενός εκδότη, κι ας ήταν πολύτιμη η βοήθειά του για οικονομικούς λόγους, αποφασίζει μέσω της εφαρμογής kickstarter να βρει χρηματοδότηση κατευθείαν από το ενδιαφερόμενο κοινό. Με τη μέθοδο του crowdfunding, το προϊόν ήρθε σε άμεση επαφή με τον καταναλωτή και η Αλεξάνδρα Στράτου υλοποίησε την ιδέα από την αρχή ως το τέλος. Ογδόντα συνταγές παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας, όπως τις κληρονόμησε από τη γιαγιά και την κυρία Λούλα, σε αγγλική απόδοση αρχικά, εκτελούνται σε κουζίνες του εξωτερικού και το εγχείρημα στέφεται με επιτυχία. Σειρά είχε το επόμενο πρότζεκτ. Η ενασχόλησή της αρχικά στην εταιρεία Platis και αργότερα στην Καραμολέγκος δεν την καλύπτουν, οπότε αποφασίζει να προχωρήσει μόνη της στην ιδέα του catering για περιορισμένο αριθμό ατόμων. «Στις συνάξεις το καλό φαγητό φέρνει τους συνδαιτυμόνες πιο κοντά», συνηθίζει να λέει.
Το επιχειρηματικό success story
Η οικογένεια Στράτου ταυτίστηκε με τη βιομηχανική ιστορία του τόπου μας, ως ιδρύτρια της ιστορικής Πειραϊκής-Πατραϊκής, της κλωστοϋφαντουργικής βιομηχανίας που μεσουράνησε στην Ελλάδα από το 1919 μέχρι το 1996. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αρχίζει να γράφει το δικό της success story εφοδιάζοντας με κουβέρτες και υφάσματα τον Ελληνικό Στρατό και διανέμοντας τα κέρδη της στην ελληνική κυβέρνηση. Τη δεκαετία του 1960 έγινε μία από τις κραταιές ελληνικές εταιρείες στη χώρα, καθώς διέθετε πέντε σύγχρονες εργοστασιακές μονάδες και απασχολούσε περισσότερους από 4.000 εργαζομένους. Τα σλόγκαν της επιχείρησης έχουν αφήσει εποχή: «Τα πανιά αυτού του καραβιού, η τέντα αυτού του ρετιρέ, αυτό το στρώμα, αυτό το κάλυμμα, αυτές οι κουρτίνες, αυτά τα σεντόνια και οι μαξιλαροθήκες, αυτή η τέντα του φορτηγού... και άλλα πολλά, ων ουκ έστιν αριθμός, κατασκευάζονται από ύφασμα Πειραϊκής-Πατραϊκής». Στις διαφημίσεις της, λίγα χρόνια μετά, η φράση «Πειραϊκή-Πατραϊκή: Ντύνει, στολίζει, νοικοκυρεύει» γίνεται εθνικό σλόγκαν. Ιδρυτής της βιομηχανίας ήταν ο Σταμούλης Στράτος και τη συνέχειά της ανέλαβαν οι δύο γιοι του: ο Χριστόφορος, παππούς της Αλεξάνδρας, ένας πολύ χαρισματικός άνθρωπος που συνδέθηκε με την πολιτική διατελώντας υπουργός Εσωτερικών και στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά και Δημοσίων Εργων και Εσωτερικών στην κυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη. Ο δεύτερος γιος Στράτου, ο Φαίδωνας, είναι πατέρας της εικαστικού Δανάης Στράτου, η οποία πριν από λίγο καιρό βρέθηκε στο προσκήνιο όχι μόνο για τις εκθέσεις και τις καλλιτεχνικές της δημιουργίες, αλλά και ως σύζυγος του αμφιλεγόμενου οικονομολόγου και πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη. Να σημειωθεί ότι παρά το επιχειρηματικό drive της οικογένειας, η Πειραϊκή-Πατραϊκή δεν κατάφερε να ξεφύγει από τα οικονομικά της προβλήματα, ούτε από τη λαίλαπα των κρατικοποιήσεων επί ΠΑΣΟΚ. Το 1992 έβαλε λουκέτο, παρά την ομολογουμένως μεγάλη προσπάθεια ανασυγκρότησής της, με το τέλος να γράφεται οριστικά το 1996. Ο γάμος του Μιχάλη και της Αλεξάνδρας στην Πάτμο ξαναφέρνει την οικογένεια Στράτου στο προσκήνιο - αυτή τη φορά με ευχάριστη αφορμή. Η νύφη είναι επίσης ανιψιά της Βαρβάρας Στράτου (σύζυγος του Νίκου Βερνίκου), η οποία δραστηριοποιείται στη Notos Galleries, αλλά και δεύτερη ξαδέλφη με τη νυν κυρία Βαρουφάκη.
Η πολύπαθη οικογένεια
Η οικογένεια των Περατικών είναι από τα παραδοσιακά εφοπλιστικά τζάκια, ενώ οι ρίζες της χάνονται στον προπροηγούμενο αιώνα. Πατριάρχης των επιχειρήσεων είναι ο αείμνηστος Μιχάλης Περατικός, ο οποίος έγινε γνωστός στην ευρύτερη κοινή γνώμη πέρα από το στενό ναυτιλιακό πλαίσιο. Δύο χρόνια πριν από την εν ψυχρώ εκτέλεση του Κωστή Περατικού, επικεφαλής των Ναυπηγείων Ελευσίνας, η οικογένεια τα είχε επιστρέψει στην Εμπορική Τράπεζα με την αιτιολογία ότι το Δημόσιο δεν τήρησε τις υποσχέσεις του και η επιχείρηση κατέληξε ζημιογόνος. Το απόγευμα της Τετάρτης 28 Μαΐου 1997, με τους δείκτες του ρολογιού να δείχνουν 17.15, θα στοιχειώσει για πάντα τους ανθρώπους του αδικοχαμένου Κωστή Περατικού.
Απρίλιος 2003: H χήρα του δολοφονημένου εφοπλιστή Λία Ρακκά
και ο πατέρας του Μιχάλης εξέρχονται
από τις Φυλακές Κορυδαλλού, όπου διεξάγεται η δίκη των μελών της 17Ν
Ο πατέρας του Κωστή, Μιχάλης Περατικός, έκλεισε τα μάτια του 11 χρόνια μετά τον θάνατο του γιου του, στις 20 Ιουνίου του 2008, σε ηλικία 90 ετών, ενώ καθόταν στο σαλόνι του σπιτιού του και μιλούσε με τον δευτερότοκο Νίκο και τον εγγονό του Μιχάλη, που σύντομα θα κάνει κι αυτός δική του οικογένεια. Εικόνες πολύ δυνατές για να σβήσουν από τη μνήμη των μελών μιας οικογένειας που έχει γράψει τη δική της ιστορία στη ναυτιλία αλλά και εμμέσως στην πολιτική ζωή της Ελλάδας. Ο πατριάρχης Μιχάλης Περατικός από το απόγευμα του χαμού του παιδιού του άρχισε έναν αγώνα ζωής για τη σύλληψη των δολοφόνων. Λίγα χρόνια αργότερα η οργάνωση εξαρθρώθηκε. Ο ίδιος παρέστη στη δίκη ως μάρτυρας, έξι χρόνια μετά το δολοφονικό χτύπημα, με μία κατάθεση ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων που προκάλεσε αίσθηση. Χαρακτήρισε τη 17Ν «εταιρεία άνανδρων δολοφόνων και ψυχασθενών» και τους Αλέξανδρο Γιωτόπουλο και Δημήτρη Κουφοντίνα «ανθυποπλοίαρχο και λοστρόμο», αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι εγκέφαλοι της οργάνωσης παρέμεναν ασύλληπτοι: «Νομίζω ότι υπάρχουν και άλλοι σε υψηλότερη θέση της δομής αυτής της “εταιρείας”, που είναι έξω», είχε πει χαρακτηριστικά. Στην κατηγορία για τον τρόπο αγοράς των Ναυπηγείων Ελευσίνας που ήταν ο λόγος, σύμφωνα με την προκήρυξη της 17Ν, για τη δολοφονία του Κωστή, ο τραγικός πατέρας είχε δηλώσει: «Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανοησία της ζωής μου, την οποία πληρώσαμε με το αίμα του γιου μου». Μάλιστα έκλεισε την κατάθεσή του απευθυνόμενος στα παιδιά των κατηγορουμένων με τα εξής λόγια: «Ο Θεός να φωτίζει αυτά τα παιδιά να μην ακολουθήσουν τον δρόμο των γονιών τους. Εχω απέραντη θλίψη αυτή τη στιγμή στην ψυχή μου. Ομως δεν έχω ίχνος εκδίκησης και εύχομαι σε όσους από αυτούς έχουν παιδιά, εκείνα να μην έχουν την ατυχία να αντιμετωπίσουν τέτοιους ανθρώπους σαν τους γονείς τους και τους συντρόφους τους. Οπως είχε την ατυχία ο γιος μου...». Οι γιοι του Κωστή τη χρονιά που δολοφονήθηκε ο πατέρας τους ήταν 12 και 6 ετών. Ο Μιχάλης Περατικός έγινε η φωνή των οικογενειών που μέλη τους είχαν πέσει θύματα της τρομοκρατίας, ως ιδρυτικό μέλος του «Ως Εδώ». Εμφανίστηκε στην ελληνική και τη διεθνή τηλεόραση, έδωσε πολλές συνεντεύξεις στα μέσα ενημέρωσης και είχε μόνιμη παρουσία σε υπουργεία στην Αθήνα, σε μια προσπάθεια να αφυπνίσει τους πολιτικούς για τη σοβαρότητα του προβλήματος.
Πρωτοπόρος της ναυτιλίας
Ο Μιχάλης Κ. Περατικός ήταν άνθρωπος με φυσική ροπή στις περιπέτειες και παρέμεινε ενθουσιώδης για τις ναυτιλιακές δραστηριότητες σε ολόκληρη την πορεία του. Συνδύασε τις επιχειρήσεις του με την επί δεκαετίες ηγεσία του σε θέματα κοινών συμφερόντων της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας.
Γεννήθηκε μετά τον Παναγιώτη, ο οποίος πέθανε σε νηπιακή ηλικία. Μετά τον Μιχάλη γεννήθηκε ένας ακόμη γιος ο οποίος ονομάστηκε Παναγιώτης και είναι γνωστός στη ναυτιλία ως Τάκης. Ο νεαρός Μιχάλης φοίτησε σε γαλλικό σχολείο στην Καλλιθέα, κοντά στον Πειραιά. Το 1937 πήγε στο Αμβούργο να σπουδάσει οικονομικά και δύο χρόνια αργότερα, μόλις άρχιζε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, άφησε τη Γερμανία κουβαλώντας μαζί του ανεξίτηλες εντυπώσεις από την άνοδο του ναζισμού. Εθεσε ως στόχο να πάει στη Νέα Υόρκη, το μοναδικό επιβατικό πλοίο με το οποίο μπορούσε να διασχίσει τον Ατλαντικό, όμως, ταξίδευε προς τη Λατινική Αμερική και συγκεκριμένα στη Λίμα του Περού. Μη μπορώντας να κάνει αλλιώς, επέλεξε να πάει στη Λατινική Αμερική όπου έζησε για τα επόμενα πέντε χρόνια μοιράζοντας τον χρόνο του ανάμεσα στη Χιλή, στη Νικαράγουα, στο Περού και την Αργεντινή. Το επιχειρηματικό του δαιμόνιο τον οδήγησε να ασχοληθεί με το εμπόριο αγαθών όπως ορυκτά, ξυλεία, ακόμη και υφάσματα. Προς το τέλος του Πολέμου έφτασε τελικά στη Νέα Υόρκη. Εκεί συναντήθηκε με Ελληνες εφοπλιστές που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις για την εκχώρηση των 100 θρυλικών πλοίων Liberty στην Ελλάδα.
Τα δύο πλοία του πατέρα του είχαν βουλιάξει στη διάρκεια του πολέμου και για τον λόγο αυτό η οικογένεια Περατικού πληρούσε τις προϋποθέσεις για να αγοράσει ένα πλοίο Liberty. Ωστόσο, δεν μπορούσε να το αποπληρώσει εξ ολοκλήρου. Αναγκαστικά τότε ο Μιχάλης Περατικός προσχώρησε σε κοινοπραξία όπου συμμετείχαν διάφοροι πλοιοκτήτες, με επικεφαλής τον Ιωάννη Μ. Καρρά.
Επιστρέφοντας στην Ευρώπη μετά τον πόλεμο, ο Περατικός εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και άρχισε να εργάζεται για τον θείο του, τον Μιχάλη Μ. Ξυλά, ο οποίος ίδρυσε τη Faros Shipping, όπου ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν μειοψηφική συμμετοχή σε μερικά από τα πλοία του στόλου της. Η συνεργασία κράτησε αρκετά χρόνια και οδήγησε στη συνίδρυση της Tharros Shipping, άλλης μιας οικογενειακής εταιρείας. Η οικογένεια Περατικού ναυπήγησε το πρώτο της πλοίο, το «Αναξ», τη δεκαετία του 1950. Μαζί με τον αδελφό του, τον Τάκη, ξεχώρισαν στη διάρκεια της δεκαετίας του ’50 στην αγορά μεταχειρισμένων πλοίων και στη μετασκευή τους. Τα δύο αδέλφια συνεργάστηκαν με αρκετούς ανερχόμενους τότε εφοπλιστές, όπως ο Αχιλλέας Χαλκούσης και ο Λουκάς Χατζηιωάννου.
Στη διάρκεια επίσκεψής του στην Αθήνα το 1953, ο Μιχάλης Περατικός συνάντησε τη Σοφία Ν. Ιγγλέση, η οποία προερχόταν από καθιερωμένη ναυτιλιακή οικογένεια της Σάμου. Την επόμενη χρονιά παντρεύτηκαν και μετακόμισαν στο Λονδίνο όπου έφτιαξαν την οικογένειά τους. Απέκτησαν τρεις γιους, τον Κωστή, τον Νίκο και τον Αντώνη.
«Στον Περατικό άρεσε να δουλεύει με συνεργάτες και επίσης πίστευε στη δημιουργία ομίλων με άλλους πλοιοκτήτες ώστε συνεργαζόμενοι να σχηματίσουν αγοραστικές ενώσεις με οικονομίες κλίμακας που κανένας μόνος του δεν θα μπορούσε να πετύχει. Pentas, Prometheus και Atlas ήταν ανάμεσα στις ενώσεις οι οποίες συστάθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’60 για την αγορά προμηθειών, καυσίμων και λιπαντικών για τα μέλη», επισημαίνουν άνθρωποι που τον γνώρισαν.
Αργότερα έγινε ιδρυτικό μέλος και τελικά πρόεδρος του Ελληνικού Ομίλου, ενός φορέα ο οποίος συστάθηκε για να αγοράζει λιπαντικά και καύσιμα μέσω μεγάλων συμβάσεων προς όφελος των πολλών μελών του. Ο Ελληνικός Ομιλος έγινε ο μεγαλύτερος αγοραστής λιπαντικών στον κόσμο και είχε συμβάσεις με τις Exxon-Mobil, BP, Shell και άλλες μεγάλες εταιρείες πετρελαιοειδών, οι οποίες συνέβαλαν ώστε οι συμμετέχοντες εφοπλιστές να μειώσουν τα ημερήσια λειτουργικά κόστη των πλοίων τους.
Το 1964 ιδρύθηκε η Pegasus Ocean Services ως ελαστικός συνεταιρισμός ο οποίος στην εξέλιξή του, με το πέρασμα των χρόνων, θα περιλάμβανε διάφορες ναυτιλιακές οικογένειες. Η ιδέα ήταν να παρέχουν ολοκληρωμένη σειρά υπηρεσιών διαχείρισης, καθώς επίσης και την εκπροσώπηση μεγαλύτερων εταιρειών σε διάφορους ναυτιλιακούς τομείς.
Στα 40 χρόνια παρουσίας της Pegasus συμμετείχαν στελέχη που αργότερα έγιναν μεγάλα εφοπλιστικά ονόματα, όπως, μεταξύ άλλων, οι Αγγελικούσης, Ευθυμίου, Λεντάκης, Ανδριανόπουλος, Ιγγλέσης, Βαλαμπού, Ξαναλάτος, Ξυλάς. Οι συνεργάτες άλλαζαν αλλά ο Μιχάλης Περατικός ήταν το σταθερό χέρι στο πηδάλιο.
Μετά τη βαθιά ναυτιλιακή κρίση της δεκαετίας του ’80, η εταιρεία άρχισε να αγοράζει μεταχειρισμένα πλοία και μπήκε επίσης στον κλάδο των δεξαμενόπλοιων. Από το σημείο εκείνο και μετά η Pegasus απέκτησε μεγάλη ποικιλία πλοίων, όπως πετρελαιοφόρα, δεξαμενόπλοια χημικών, φορτηγά χύδην φορτίου κ.λπ.
Παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε εκτός Ελλάδας, αναζητούσε πάντοτε ευκαιρίες να επενδύσει στην πατρίδα του. Ηταν ανάμεσα στους ιδρυτές της Ergobank, μιας από τις πρώτες μη κρατικές τράπεζες. Το 1992 αγόρασε τα Ναυπηγεία Ελευσίνας από την ελληνική κυβέρνηση με όραμα να τα αναβαθμίσει και να τα μετατρέψει σε σύγχρονο διεθνές ναυπηγοεπισκευαστικό κέντρο. Ο μεγαλύτερος γιος του, ο Κωστής, μετεγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να διευθύνει το ναυπηγείο. Ο δευτερότοκος γιος του, ο Νίκος, βρέθηκε τις τελευταίες ημέρες στην επικαιρότητα λόγω της προσπάθειάς του να ενεργοποιήσει τη ναυτιλιακή εταιρεία Pegasus μέσω της αγοράς ρωσικού στόλου από δεξαμενόπλοια. Ο Νίκος Περατικός έφυγε από την Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του ’90, μετά τη δολοφονία του αδελφού του, όταν η οικογενειακή επιχείρηση κήρυξε στάση πληρωμών και μετακόμισε με τη σύζυγό του στο Μαϊάμι.
Αργότερα, όταν το ζευγάρι χώρισε, εκείνος πήγε στη Σιγκαπούρη, ενώ η έδρα των επιχειρήσεών του είναι στο Λονδίνο. Η επένδυση στα Ναυπηγεία αποδείχτηκε καταστροφική και ο Μιχάλης Περατικός τη χαρακτήρισε «χειρότερη απόφαση της ζωής μου». Και όπως αποδείχθηκε, όχι μόνο για οικονομικούς λόγους. Η δολοφονία του γιου του Κωστή θα είναι πάντα ένα μελανό σημείο στην ιστορία μιας μεγάλης οικογένειας που ακόμα ξορκίζει τους εφιάλτες του παρελθόντος.
