Η πόρνη που ξέρει από κλασικό θέατρο και ντίσκο

Τα μαλλιά των κυριών με τους υψηλούς κότσους και τις γνήσιες γούνες μυρίζουν ακόμη γαλλικό άρωμα. Το ίδιο και τα κατακόκκινα βελούδινα καθίσματα σαν το χρώμα της πορφύρας ή καλύτερα σαν το αίμα που θα δούμε σε λίγο να ρέει άφθονο πάνω στη σκηνή του θεάτρου της Λιόν. Το εμβληματικό θέατρο με το όνομα «Celestins», από αυτά που φιλοξενούν τον περίοπτο αστικό κόσμο της πόλης εδώ και κάποιους αιώνες, αναμένεται σε λίγο να κάνει το crash test του με την πρωτοπορία, ανεβάζοντας την παράσταση «Κρίμα που είσαι πόρνη» του Τζον Φορντ από τους Cheek By Jowl. Είναι ανέλπιστο, αλλά οι φιλήσυχοι Γάλλοι της περιοχής κατενθουσιάζονται με μια παράσταση που περιλαμβάνει κυριολεκτικά τα πάντα: μοιραίους έρωτες, αιμομιξίες, φόνους, αντιδικίες, όργια, πάρτι ακόμη και go go boys και ναρκωτικά. «Κρίμα που είσαι πόρνη», βροντοφωνάζει ο τίτλος ενός εμβληματικού κειμένου του 17ου αιώνα, σε μια σκηνοθεσία  που δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι οι κλασικές τραγωδίες παραμένουν συνάμα τα πιο ποπ και μοιραία κείμενα του κόσμου.

Η κατεξοχήν ποπ και μοιραία παρουσία είναι η Ιουλιέτα και μ’ αυτή τελικά μοιάζει η κεντρική πρωταγωνίστρια της παράστασης, Τζίνα Μπράμχιλ, κάτι ανάμεσα σε Ιουλιέτα και Κέιτ Μος, ένα λάγνο κορίτσι ή μια πλανεύτρα θηλυκιά ύπαρξη σε ένα εφηβικό σώμα. Θύμα της, οποιοσδήποτε άνδρας βρεθεί στο διάβα της, ακόμη και ο ίδιος της ο αδελφός που δεν είναι ικανός να αντισταθεί στα ακαταμάχητα θέλγητρά της. Μπροστά στην Αναμπέλα, ένα όνομα από μόνο του καυτό και γλυκερό, σκοτώνονται οι άνδρες, σκυλιάζουν οι γυναίκες, μένουν άναυδες ακόμη και οι πόρνες. Η  δύναμη της Αναμπέλα είναι εκρηκτική, το ίδιο και η αθωότητά της που χάνεται στους δρόμους, μια δύναμη που θεριεύει το αίμα των άλλων ή το δικό της, νεανικό και παντοτινό. Είναι ακριβώς το φρέσκο αίμα που θρέφει σήμερα τις εφηβικές ταινίες του «Twilight» ή «Vampire Diaries» που βλέπουμε να στολίζουν τις γωνιές του σκηνικού που έστησε ο Νικ Ορμεροντ, το κόκκινο σεντόνι του κρεβατιού και την ίδια την καρδιά της πρωταγωνίστριας που χτυπάει δυνατά ακόμη και όταν αποχωρίζεται το σώμα - ειδικά στη συγκλονιστική τελευταία σκηνή του έργου.  «Οι έφηβοι το έχουν στο αίμα τους να είναι οργισμένοι, να προσλαμβάνουν τα πάντα μέσα από τη βία», μας λέει σε συζήτηση που έχουμε ο σκηνοθέτης της παράστασης Ντέκλαν Ντόνελαν. Μπορεί να έχουν περάσει ήδη τρεις δεκαετίες από τότε που ο Ντόνελαν δημιούργησε τους περίφημους Cheek By Jowl, μια θεατρική κολεκτίβα που τάραξε τα νερά στη Μεγάλη Βρετανία και πέρασε τα σύνορα κάνοντας όνομα σε Γαλλία και Ρωσία, ωστόσο τα πράγματα παραμένουν εξίσου εκρηκτικά όταν το θέμα επιστρέφει στον έρωτα. Ο έρωτας παραμένει το ίδιο πονεμένος, χτυπάει ανελέητα κάθε ηλικία και τάξη, υπαγορεύει διαχρονικά έργα που παραμένουν εξίσου ζωντανά και ανεξίτηλα - όπως είναι το «Κρίμα που είσαι πόρνη».

Αίμα, σεξ και τέχνη

Γι’ αυτό, λοιπόν, μπροστά σε αυτό το φρενιασμένο θέαμα που έχει στήσει ο Ντόνελαν στη σκηνή, με μουσική ντίσκο και σκηνές βγαλμένες από βρετανικά βιντεοκλίπ, όλοι -από τους φορείς της Εκκλησίας μέχρι τους πρωταγωνιστές- παραμένουν ανίσχυροι και αδαείς απέναντι στο φαινόμενο του έρωτα. Από το ίδιο αίμα τρέφονται ο Σαίξπηρ, η Λαίδη Μακμπέθ και η Lady Gaga, μια αισθητική που αρμόζει ιδανικά στον Ντόνελαν. Το κυριλέ κοινό της Λιόν χειροκροτά θερμά την παράσταση και είναι η πρώτη φορά στα χρονικά που οι ηθοποιοί βγαίνουν πάνω από επτά φορές στη σκηνή! «Προτεραιότητα για εμάς», επιμένει ο γνωστός σκηνοθέτης, ένας γλυκύτατος άνθρωπος που δικαιώνει την ιρλανδική του ταυτότητα, «είναι η τέχνη να είναι ζωντανή και όχι νεκρή. Δεν πρέπει να είναι εγκλωβισμένη σε συγκεκριμένα στάνταρ και να αναμετράται στην πράξη, ποτέ εκ των προτέρων. Γιατί όσο κι αν ένας καλλιτέχνης νομίζει ότι έχεις διαμορφωμένες ιδέες και τον έλεγχο, στην πράξη αποδεικνύεται το αντίθετο. Ετσι συνέβη και με το “Κρίμα που είσαι πόρνη”: όταν άρχισα να το ξαναδουλεύω, ύστερα από τόσα χρόνια, νόμιζα ότι είχα διαμορφωμένη άποψη, αλλά με εξέπληξε ο ίδιος μου ο εαυτός. Για την ακρίβεια, με εξέπληξε ο εαυτός μου ως θεατή του ίδιου μου του έργου! Για παράδειγμα, οι γυναίκες στην παράσταση, και ντρέπομαι που το λέω, δεν είναι ακριβώς θύματα αλλά άνθρωποι που έχουν επίγνωση της μοίρας τους. Τιμωρούνται επειδή έκαναν έρωτα χωρίς να πρέπει, αλλά το έκαναν. Χωρίς να φταίνε για την τιμωρία τους, κατά κάποιον τρόπο, την επέλεξαν και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ο καθένας άλλωστε, κι εγώ ως σκηνοθέτης και οι ηρωίδες μου στην παράσταση, κρίνονται στην πράξη και ακριβώς για τις συγκεκριμένες επιλογές τους. Υπάρχει, άλλωστε, σημαντικότερη επιλογή από το σεξ;». Ο Ντόνελαν επιμένει ότι «αν δεν βλέπεις ότι ο κόσμος αλλάζει, δεν μπορείς να κάνεις τέχνη. Η τέχνη ενέχει από μόνη της την έννοια της ανατροπής.



Ζητάει τη ρήξη, την τομή, το καινούριο. Είναι άμεση προτεραιότητα της τέχνης να είναι ζωντανή και όχι νεκρή». Και αυτό φαίνεται να είναι κάτι σαν το μανιφέστο του. Ασχολείται χρόνια τώρα άλλωστε με τον Σαίξπηρ, πάντα με μια νεωτερική και ανατρεπτική ματιά, προσπαθώντας να δει τις κοινές αφηγηματικές γραμμές. Παίρνει τον διάσημο πρωταγωνιστή Ρόμπερτ Πάτινσον, ένα κατεξοχήν εφηβικό σύμβολο, και τον κάνει πρωταγωνιστή στην ταινία του, η οποία αναμένεται να βγει σύντομα στις αίθουσες με τον τίτλο «Μπελ Αμί», και το ίδιο κάνει και στην παράσταση επιλέγοντας για ηθοποιούς άψογους εκτελεστές με πανέμορφα σώματα και πρόσωπα σαν φιγούρες από προ-ραφαηλητικούς πίνακες. Ο Ντόνελαν, εξάλλου, είναι αυτός που ανακάλυψε τον Ντάνιελ Κρεγκ όταν μεσουρανούσε στο θέατρο σαν όμορφος ξανθός πρίγκιπας με μακριά μαλλιά! «Είναι υπέροχος άνθρωπος ο Ντάνιελ και καταπληκτικός ηθοποιός», σχολιάζει σχετικά με ενθουσιασμό για την πορεία που έχει πάρει ο αγαπημένος του ηθοποιός. Μια καλή κουβέντα έχει να πει για όλους και όλα - ειδικά για την Αθήνα, όπου είχε βρεθεί χρόνια πριν, αλλά και για τους Ελληνες και τη συγκυρία που ζουν, όπου είναι «έντονα πολιτική και άκρως ενδιαφέρουσα». Καληνυχτίζω τον Ντόνελαν με μια θερμή αγκαλιά και ένα σταυρωτό φιλί ενώ έξω απλώνεται η νύχτα. Αυτή τη γαλλική νύχτα το κρύο είναι διαπεραστικό και ανελέητο, ακριβώς όπως ο έρωτας. Κι αυτό είναι κάτι που ξέρει ο Ντόνελαν καλά.