Τι αναφέρει η πρόταση εξεταστικής του ΣΥΡΙΖΑ για τα Μνημόνια και τις κυβερνήσεις από το 2009

Αμέσως μετά τη συζήτηση - ενημέρωση των κομμάτων στη Βουλή για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων η κυβέρνηση προχώρησε χθες στην πρόταση για την σύσταση εξεταστικής επιτροπής που θα διερευνήσει τις αιτίες και τις ευθύνες για το πώς φθάσαμε στον μνημόνιο. 

Όπως λένε κυβερνητικά στελέχη η συγκρότηση της επιτροπής ήταν μία από τις βασικές εξαγγελίες της κυβέρνησης την οποία είχε επαναλάβει ο πρωθυπουργός ως προτεραιότητα και μετά τις εκλογές. Άλλωστε έχουν περάσει ήδη δύο μήνες και είναι μία κίνηση που έχει κάθε λόγο να την κάνει στην αρχή της θητείας της. Πάντως δεν ξεφεύγει της προσοχής ότι η χρονική στιγμή της συγκρότησης είναι ενώ επίκειται η έγκριση της ελληνικής πρότασης των μεταρρυθμίσεων από το Eurogroup. Επίσης η επιτροπή θα διεξάγει την έρευνά της ενώ θα βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγάλη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης για τη συμφωνία του Ιουνίου για την επόμενη ημέρα, μία συμφωνία που ήδη η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έχουν προεξοφλήσει ότι θα είναι το τρίτο μνημόνιο. Για την κυβέρνηση η σύσταση της επιτροπής που θα διερευνήσει τις αιτίες αλλά και τις ευθύνες προσώπων για την καταστροφή της οικονομίας τα τελευταία πέντε χρόνια είναι πολιτική δέσμευση και ηθική επιταγή. «Πρέπει επιτέλους να καταλογιστούν οι πολιτικές ευθύνες για την πρωτοφανή ανθρωπιστική καταστροφή και να αποκαλυφθούν πράξεις και παραλείψεις» λένε τα κυβερνητικά στελέχη.

Όπως είναι φυσικό στο κυβερνητικό στρατόπεδο εκτιμούν ότι η εξέλιξη των εργασιών της επιτροπής και το πόρισμά της θα δικαιώνει την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης για την κατάσταση που παρέλαβε στην οικονομία και τη δύσκολη θέση στην οποία βρέθηκε έναντι των δανειστών αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας. Ο καταλογισμός ευθυνών στα δύο κόμματα που συγκυβέρνησαν από το 2009 και μετά εκ των πραγμάτων ενισχύει την παρούσα κυβέρνηση και διαφυλάσσει το πολιτικό της κεφάλαιο σε μία συγκυρία που έχει αρχίσει να κάνει συμβιβασμούς που θα κορυφωθούν με την συμφωνία του Ιουνίου για το Συμβόλαιο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την οριστική έξοδο από την κρίση. Εκ των πραγμάτων θα λειτουργήσει ενισχυτικά για την κυβέρνηση και θα αποδυναμώσει την μνημονιακή πλέον αντιπολίτευση σε μία συγκυρία που ήδη έχουν αρχίσει να κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ για τους χειρισμούς του στους δύο πρώτους μήνες της κυβέρνησης και να του χρεώνουν προκαταβολικά την ευθύνη για την επόμενη συμφωνία με τους δανειστές.

Το πόρισμα θα ενισχύει την ανάγνωση των εξελίξεων των τελευταίων πέντε χρόνων που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ όχι ως μία αλληλουχία δύσκολων αποφάσεων για την σωτηρία της χώρας αλλά σαν συνειδητή επιλογή του κυρίαρχου συστήματος εξουσίας που στην προσπάθειά του να διαιωνίσει την κυριαρχία του παρέδωσε την χώρα στους δανειστές μεταφέροντας το κόστος στις αδύνατες κοινωνικές τάξεις και διευρύνοντας τις κοινωνικές ανισότητες.

Διαφωνία Παπαδημούλη

 
Την διαφωνία του με το αντικείμενο διερεύνησης της εξεταστικής επιτροπής εξέφρασε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δημήτρης Παπαδημούλης ζητώντας ουσιαστικά να επεκταθεί και στην περίοδο 2004-2009. Συγκεκριμένα σε δύο tweet που ανέβασε ο ευρωβουλευτής αναφέρει: “Η εξεταστική επιτροπή να ψάξει όχι μόνο την υπογραφή των Μνημονίων, αλλά κ την "ρίζα". Πως φτάσαμε εκεί: Εξοπλισμοί, "2004", πάρτι δαπανών...». Στο δεύτερο τουίτ πάλι λέει: “Η δεκαετία 2000-2009, ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, με τη δημοσιονομική ασωτία, τα σκάνδαλα, τα ελλείμματα κ την "δημιουργική λογιστική",διευκόλυνε τα Μνημόνια”.

Πότε ξεκινά η έρευνα και ποιος θα είναι πρόεδρος

Πέραν αυτών, σύμφωνα με πληροφορίες η πρόταση θα συζητηθεί στην Ολομέλεια στις αρχές της επόμενης εβδομάδας με πιθανότερη ημέρα την Μεγάλη Δευτέρα. 

Το διαδικαστικό προβλέπει πως σε μια συνεδρίαση θα αναπτυχθούν οι θέσεις όλων των κομμάτων και στο τέλος θα διεξαχθεί ψηφοφορία. Για να εγκριθεί η πρόταση απαιτείται η πλειοψηφία των παρόντων (δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 120 βουλευτών).  Επίσης, το Σώμα αποφασίζει και για τον χρόνο εντός του οποίου η επιτροπή οφείλει να παραδώσει το πόρισμά της. 

Πάντως, κοινοβουλευτικοί παρατηρητές δεν αποκλείουν την αποχώρηση της ΝΔ από την διαδικασία. 

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον η πρόταση εγκριθεί – που είναι βέβαιο – αναμένεται η συγκρότηση της επιτροπής σε Σώμα. 

Πιθανότατα, ο ορισμός των μελών από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες θα γίνει μετά το Πάσχα ενώ ως πρώτη ημερομηνία παράδοσης του πορίσματος θα προσδιοριστεί ο ερχόμενος Ιούνιος – Ιούλιος. Επίσης, πληροφορίες αναφέρουν πως από τον ΣΥΡΙΖΑ θα προταθεί για πρόεδρος της επιτροπής ο κ. Αλέξης Μητρόπουλος.

Τι αναφέρει η πρόταση και ποιοι θα ερευνηθούν

Στο ολιγοσέλιδο κείμενο της πρότασης επισημαίνονται οι ολέθριες συνέπειες σε κοινωνία και εθνική οικονομία που προκάλεσαν οι μνημονικές πολιτικές. «Η Ελλάδα μετατράπηκε σε πειραματόζωο ενός νέου κοινωνικού και οικονομικού μοντέλου με εργαλείο την εσωτερική υποτίμηση που οδήγησε εκατομμύρια συνανθρώπους μας στην ανεργία και τη φτώχεια, ενώ ταυτόχρονα συρρικνώθηκε η δημοκρατία και  καταστρατηγήθηκαν και παραβιάσθηκαν βάναυσα τα  ατομικά, κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών» αναφέρεται χαρακτηριστικά ενώ σε άλλο σημείο επισημαίνεται: «Η εξεταστική επιτροπή πρέπει να διερευνήσει τα ζητήματα που ανέκυψαν κατά την χρονική περίοδο από τον Οκτώβριο 2009 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 και να αποδώσει τις ευθύνες που αναλογούν στους πολιτικούς πρωταγωνιστές της περιόδου οι οποίοι αποφάσισαν την είσοδο της χώρας στο καθεστώς της μνημονιακής επιτροπείας και υλοποίησαν συγκεκριμένες πολιτικές οι οποίες έβλαψαν το δημόσιο συμφέρον, ζημίωσαν το Ελληνικό Δημόσιο και την οικονομία της χώρας και θυματοποίησαν τον ελληνικό λαό». 

Η μνημονιακή πενταετία Οκτώβριος 2009 – Ιανουάριος 2015 «τεμαχίζεται» σε τέσσερις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους όπου και θα εστιάσουν τα μέλη της επιτροπής.

Συγκεκριμένα:

1. από τον Οκτώβριο 2009 έως τον Μάιο 2010 (κυβέρνηση Παπανδρέου)  και την υπογραφή της πρώτης Δανειακής Σύμβασης ώστε να διευκρινισθούν και διαλευκανθούν, μεταξύ άλλων, οι συνθήκες, τα γεγονότα, οι πράξεις και οι παραλείψεις που δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την υπογραφή της (ενδεικτικά τα γεγονότα που πρέπει να διερευνηθούν αφορούν, μεταξύ άλλων, την ενδεχόμενη παραποίηση στοιχείων για το έλλειμμα του έτους 2009, την κερδοσκοπία σε βάρος των ελληνικών ομολόγων καθώς και το ενδεχόμενο οι αποφάσεις των αρμόδιων οργάνων για την διαχείριση των ελληνικών ομολόγων να ευνόησαν την σχετική πρακτική κλπ).

2. την περίοδο από τον Μάιο 2010 έως τον Νοέμβριο 2011 (κυβέρνηση Παπανδρέου)  ώστε να διευκρινισθούν και διαλευκανθούν, μεταξύ άλλων, οι συνθήκες που οδήγησαν στην υπογραφή της δεύτερης Δανειακής Σύμβασης.

3. την περίοδο από τον Νοέμβριο του 2011 έως τον Μάιο του 2012 (κυβέρνηση Παπαδήμου) ώστε να διευκρινισθούν και διαλευκανθούν, μεταξύ άλλων, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες υλοποιήθηκε η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους η οποία και οδήγησε στην απομείωση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, την οικονομική καταστροφή των μικροομολογιούχων, ενώ ταυτόχρονα δημιούργησε την ανάγκη για την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών.

4. την περίοδο από τον Ιούνιο του 2012 έως τον Ιανουάριο του 2015  (κυβέρνηση Σαμαρά) ώστε να διευκρινισθούν και διαλευκανθούν, μεταξύ άλλων, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες υλοποιήθηκε η αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Ειδικότερα, η Επιτροπή πρέπει να διερευνήσει ιδίως όλες τις λεπτομέρειες που σχετίζονται με τις συγχωνεύσεις και εξαγορές Τραπεζών, τα κριτήρια επιλογής των συστημικών Τραπεζών, τους λόγους για τους οποίους έγινε αποδεκτό η δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση να γίνει με τιμή κατώτερη της αρχικής τιμής κτήσης εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου των μετοχών των Τραπεζών αλλά και κάθε άλλο συναφές ζήτημα, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

5. κάθε άλλο ζήτημα που ενδέχεται να προκύψει στο πλαίσιο της διερεύνησης των ανωτέρω θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας οργάνων και μορφωμάτων που προορίσθηκαν νομοθετικά να εξυπηρετήσουν την υλοποίηση των Μνημονίων και των Μνημονιακών στόχων, όπως το ΤΑΙΠΕΔ, η Γενική Γραμματεία Εσόδων κλπ

Αντιδράσεις από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ

Η πρόταση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ προκάλεσε από την αρχή την αντίδραση της ΝΔ κα του ΠΑΣΟΚ. Σε ανακοίνωσή της η ΝΔ αναφέρει: «Ας κάνουν όσες εξεταστικές θέλουν. Τη Νέα Δημοκρατία δεν την αγγίζει καμία. Όμως, ακόμη και μικρά παιδιά καταλαβαίνουν τη σκοπιμότητα της πρότασης, αυτή τη στιγμή. Όταν η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου δεν μπορεί να προσφέρει άρτο, προσπαθεί να προσφέρει θέαμα. Αλλά "ξέχασαν" να συμπεριλάβουν και την περίοδο μετά τις τελευταίες εκλογές, όπου έχουν υπογράψει φαρδιά - πλατιά την παράταση του δεύτερου μνημονίου και έχουν, δυστυχώς, βάλει τις προϋποθέσεις για ένα τρίτο μνημόνιο». Στελέχη της κυβέρνηση λένε ότι ήταν αναμενόμενη η αντίδραση της ΝΔ αφού ο κ. Αντώνης Σαμαράς είχε αθετήσει την δέσμευσή του ότι «εγώ μία εξεταστική θα κάνω για το πως φθάσαμε στο μνημόνιο». 

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από την πλευρά του μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ χαρακτήρισε πολιτική πρόκληση την εξεταστική. «Χθες ζήτησε συναίνεση, σήμερα ζητεί εξεταστική επιτροπή που θέλει να την ξεκινήσει από το 2010, δηλαδή για το μνημόνιο και όχι για τα αίτια της κρίσης. Εμείς θέλουμε την εξεταστική για ένα βήμα διαλόγου, για να καταγραφούν οι θέσεις μας, τα όσα προσφέραμε στον τόπο» . Ο κ. Βενιζέλος εκτίμησε επίσης ότι δεν υπάρχει πεδίο αναζήτησης ποινικών ευθυνών ενώ ανάφερε ότι το ΠΑΣΟΚ «βλέπει την επιτροπή αυτή, ως μία επιτροπή διαρκή, που θα εξετάζει τι κάνουν τώρα οι κ.κ. Τσίπρας και Βαρουφάκης, θα εξετάζει τα λάθη που γίνονται τώρα». Ο κ. Βενιζέλος υποστήριξε ότι η πρόταση είναι να ξεκινήσει η διερεύνηση από το 2009 και όχι νωρίτερα γιατί «πιστεύω πως υπάρχει μία προσπάθεια προστασίας του κ. Καραμανλή. Ο κ. Τσίπρας θέλει να κάνει ηγεμονική διείσδυση στο χώρο της κεντροδεξιάς, όπως επίσης επιχειρεί να κάνει διείσδυση και στον χώρο της κεντροαροστεράς».

Στο «μικροσκόπιο» όλες οι δικογραφίες

Πέραν αυτών, σημειώνεται πως στο πλαίσιο των ερευνών η Επιτροπή οφείλει να εξετάσει και να αξιολογήσει, μεταξύ άλλων, και κάθε διαθέσιμο στοιχείο που περιέχεται στις δικογραφίες που έχουν κατά την προηγούμενη πενταετία διαβιβασθεί στη Βουλή των Ελλήνων και σχετίζονται με την υπόθεση. 

Υπενθυμίζεται ότι μεταξύ των δικογραφιών περιλαμβάνεται και αυτή με τις καταγγελίας του πρώην εκπροσώπου της χώρας στο ΔΝΤ Παναγιώτη Ρουμελιώτη ο οποίος αποκάλυψε ηλεκτρονικές συνομιλίες στελεχών της κυβέρνησης Παπανδρέου με στελέχη του ΔΝΤ πολύ πριν ανακοινωθεί αιφνιδιαστικά η ένταξη της χώρας στο μνημόνιο.   

Δείτε όλη την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την Εξεταστική