Γιατί τα παιδιά δημιουργούν «φανταστικούς» φίλους;

«Φανταστικούς» φίλους, με τους οποίους συνομιλούν, παίζουν, τους εμπλέκουν στις δραστηριότητές τους δημιουργούν συχνά τα παιδιά προσχολικής, αλλά και σχολικής ηλικίας. Στα χρόνια του δημοτικού το φαινόμενο αυτό είναι σπανιότερο απ’ ότι στην προσχολική ηλικία, ωστόσο μπορεί να συμβεί και θεωρείται φυσιολογικό.

Οι μελέτες πάνω στο συγκεκριμένο θέμα έχουν δείξει ότι η συμπεριφορά αυτή εμφανίζεται πιο συχνά στα κορίτσια, απ’ ότι στα αγόρια.

Οι γονείς, ως επί το πλείστον, δεν πρέπει να θορυβηθούν με τους «φανταστικούς» φίλους, αν η συμπεριφορά του παιδιού τους δεν συνοδεύεται και από άλλες συμπεριφορές, που θα μπορούσαν να προβληματίσουν, όπως απόσυρση του παιδιού, μείωση της κοινωνικότητάς του, άρνηση να πάει σχολείο, επιθετική συμπεριφορά, άρνηση λήψης τροφής, διαταραχές ύπνου, φοβίες, πτώση της επίδοσης στο σχολείο κλπ.

Όπως μας εξηγεί η κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο Δρ. Ίλια Θεοτοκά η δημιουργία των “φανταστικών” φίλων, συνήθως σχετίζεται με:
-

αναπτυγμένη φαντασία και τάση δημιουργικότητας του παιδιού
- επιθυμία να έχει ένα φίλο αποκλειστικά δικό του, που να μην τον μοιράζεται με κανένα
- αντίδραση στο αίσθημα «βαρεμάρας»
- το πώς θέλει το παιδί τις πραγματικές σχέσεις. Αν παρατηρήσουμε πώς φέρεται το παιδί με την “φανταστική” φίλη ή φίλο, συλλέγουμε πληροφορίες για το πώς θέλει τις σχέσεις με τους γονείς του ή με τους φίλους του. 

Σε μερικές, βέβαια, περιπτώσεις, μπορεί να συνδέεται και με κάποιες συναισθηματικές δυσκολίες που έχει το παιδί, ειδικά αν η “φανταστική” φίλη ή φίλος συνεχίζει να υπάρχει και μετά το 9ο-10ο έτος της ηλικίας, όπως:

- δυσκολία να προσαρμοστεί σε κοινωνικές καταστάσεις, λόγω κάποιας έλλειψης κοινωνικών δεξιοτήτων
- απώλεια κάποιας φίλης, φίλου, ή άλλου αγαπημένου προσώπου στη ζωή του παιδιού (πχ. μία φίλη που μετακόμισε σε άλλη περιοχή, ή σε άλλο σχολείο, ένα συγγενικό πρόσωπο,με το οποίο δεν έχει πια στενή επαφή κλπ). Στις περιπτώσεις αυτές, η  “φανταστική” φίλη ή φίλος λειτουργεί ως συναισθηματικό υποκατάστατο, και στο σημείο αυτό θα πρέπει οι γονείς να είναι σε εγρήγορση, για να μην μπαίνει το παιδί σε μία διαδικασία επιλογής υποκατάστατων ή γενικότερα, εξαρτητικών επιλογών.

Όταν η τάση αυτή επιμένει μετά το 10ο έτος της ηλικίας, η Δρ. Ίλια Θεοτοκά συμβουλεύει τους γονείς να διερευνήσουν εάν το παιδί:
- Νιώθει απομονωμένο ή μοναξιά
- Αν έχει χάσει το κέφι του και το χαμόγελό του
- Αν συμβαίνει κάτι στο σχολικό περιβάλλον
- Αν δεν έχει φίλους ή αποφεύγει τους φίλους του
Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς δεν θα πρέπει να κριτικάρουν αυτή τη συμπεριφορά. Καλό θα είναι:
- να εντείνουν την επαφή και τη συντροφική σχέση μαζί του
- να ενισχύσουν τις κοινωνικές σχέσεις με συνομήλικα παιδιά, όπως και τις οικογενειακές σχέσεις και με την ευρύτερη οικογένεια, και
- να συμβουλευτούν ψυχολόγο, αν νιώθουν ότι ανησυχούν και χρειάζονται ψυχολογική καθοδήγηση για το θέμα αυτό.