Το Δημόσιο, σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές, την νομοθεσία και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), υποχρεούται να ανταλλάσσει ή να απαλλοτριώνει δασικές εκτάσεις οικοδομικών συνεταιρισμών και φυσικών προσώπων, από την στιγμή που αυτές είναι «νεκρές», καθώς δεν μπορούν να οικοδομηθούν.
Αυτό επισημαίνει το Συμβούλιο της Επικρατείας στην υπ΄ αριθμ. 3052/2015 απόφασή του και έκανε δεκτή αίτηση του Παραθεριστικού Οικοδομικού Συνεταιρισμού Ασφαλιστών και Προσωπικού Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων και 257 μελών του.
Ο οικοδομικός συνεταιρισμός κ.λπ. ζητούσε από το ΣτΕ ακυρωθεί η άρνηση («παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας», όπως λέγεται στην νομική επιστήμη) του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής να προβεί σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την ανταλλαγή της έκτασης των 345 στρεμμάτων, που έχει στην κατοχή του στο Δήμο Μαρκοπούλου Αττικής, στη Θέση Χαμωλιά Βραώνας, με ίσης αξίας έκταση του Δημοσίου ή την απαλλοτρίωση της έκτασης.
Ο εν λόγω οικοδομικός συνεταιρισμός τον Ιούλιο του 2010 είχε καταθέσει σχετικό αίτημα στο επίμαχο υπουργείο για ανταλλαγή ή απαλλοτρίωση της δασικής έκτασής του, καθώς τα δάση και οι δασικές εκτάσεις δεν μπορούσαν να αξιοποιηθούν οικιστικά. Ποτέ όμως δεν έλαβε απάντηση και έτσι, προσέφυγε στο ΣτΕ.
Σύμφωνα με την νομοθεσία (νόμοι 998/1979, 3208/2003 και 4280/2014) με το Δημόσιο μπορεί να γίνει ανταλλαγή εκτάσεων οικοδομικών συνεταιρισμών, φυσικών ή νομικών προσώπων που είναι ιδιοκτήτες δασών ή δασικών εκτάσεων ή εκτάσεων όπου απαγορεύεται η δόμηση ή είναι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι ή αποτελούν τμήμα γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Για την ανταλλαγή πρέπει να προηγηθεί αίτημα του οικοδομικού συνεταιρισμού, φυσικού προσώπου, κ.λπ.
Μάλιστα, σε περίπτωση ανταλλαγής η παραχωρούμενη στο συνεταιρισμό δημόσια έκταση πρέπει να είναι ίσης αξίας με την ανταλλασσόμενη έκταση.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας ερμηνεύοντας το Σύνταγμα, το πρώτο πρόσθετο πρωτόκολλο την ΕΣΔΑ και την νομοθεσία έκριναν ότι η Πολιτεία όφειλε «να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την απαλλοτρίωση ή την έγκριση της ανταλλαγής της δασικής έκτασης του εν λόγω συνεταιρισμού».
Κατόπιν αυτών, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, ακύρωσε την άρνηση της διοίκησης να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την απαλλοτρίωση ή την ανταλλαγή της επίμαχης δασικής έκτασης του οικοδομικού συνεταιρισμού.
