Ας ξεκινήσουμε, με λίγα λαογραφικά στοιχεία.
Ο Σεπτέμβριος, οφείλει την ονομασία του στο λατινικό septem = επτά, καθώς στο πρώιμο ημερολόγιο της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας ήταν ο έβδομος μήνας. Είναι ακόμη γνωστός με τα ονόματα Σταυρίτης και Σταυριάτης από τη γιορτή του Σταυρού (14/9) καθώς και Τρυγητής, Τρυγομηνάς και Σποριάρης (από τις αντίστοιχες γεωργικές εργασίες). Πολύ σημαντική θεωρείται η πρώτη μέρα του (σε άλλα μέρη η τελευταία του Αυγούστου) κατά την οποία άλλοτε έκλεινε το έτος σύμφωνα με τη μέτρηση του χρόνου σε ινδικτιώνες, γι' αυτό και ονομάζεται κλειδοχρονιά.
Ξεκινάμε τη… μουσική μας περιπλάνηση από ένα τραγούδι των σίξτις που μιλά και για Σεπτέμβρη και για μελαγχολία! Αναφερόμαστε στο ''Μελαγχολία του Σεπτέμβρη'' που ερμηνεύει ο Τόνι Πινέλι. Πρόκειται για το τραγούδι ''Melancolie'' του Πεπίνο ντι Κάπρι, με ελληνικούς στίχους (και αρκετά πιστή απόδοση των πρωτότυπων ιταλικών). ''Μελαγχολία του Σεπτέμβρη με ρωτάει πότε θα σε δω. Μα η βροχή του Σεπτέμβρη ξέρει πως θα 'ρθεις ξανά…''.
Όσο για τον Τόνι Πινέλι (Tony Pinelli), γεννήθηκε το 1938 στη Φλωρεντία και έκανε σπουδαία καριέρα στη χώρα μας τις δεκαετίες του '60 (κυρίως) και του '70. Κυκλοφόρησε άλμπουμ τραγουδώντας… σπαστά ελληνικά ενώ εμφανίστηκε και σε κινηματογραφικές ταινίες!
Ο Τόνι Πινέλι
Μετά τη μικρή παρένθεση για τον Τόνι Πινέλι που σίγουρα ξυπνά πολλές μνήμες στους παλαιότερους, συνεχίζουμε το αφιέρωμα μας, με το τραγούδι ''Θυμήσου το Σεπτέμβρη'' (Γιάννης Σπανός - Γιώργος Παπαστεφάνου) ένα από τα ωραιότερα που έχουν γραφτεί γι' αυτό τον μήνα: ''Για μας είν' ο Σεπτέμβρης καλοκαίρι, η αγάπη σου φωτίζει όλη τη Γη…". Γράφτηκε για το ομώνυμο θεατρικό έργο του Νόελ Κάουαρντ, που ανέβασε το 1967 ο θίασος Λαμπέτη - Καρρά. Το ακούμε εδώ από τα φωνή του αξέχαστου Κώστα Καρρά, ενώ βέβαια γνώρισε πολλές επανεκτελέσεις.
Το 1972, ο Γιάννης Θωμόπουλος, ερμήνευσε το τραγούδι ''Σεπτέμβρης'' (Βασίλης Κουμπής - Λευτέρης Παπαδόπουλος) ''Είπε πως είμαστε γνωστοί και γύρευε να μ' εύρει. Τον έλεγαν Σεπτέμβρη…''.
Με τον ίδιο τίτλο, ''Σεπτέμβρης'', υπάρχουν όμως κι άλλα τραγούδια. Ένα από αυτά, έγραψε το 1995 ο Φοίβος Δεληβοριάς. ''… κι αν καταφέρω και τον πάγο σου να λιώσω, κάθε Σεπτέμβρη θα γεμίζουν όλα φως''.
Το 1995 και τα ''Υπόγεια Ρεύματα'', έγραψαν και ερμήνευσαν το τραγούδι ''Σεπτέμβρης''. Και η Καίτη Γαρμπή όμως, έχει ερμηνεύσει τραγούδι με τίτλο ''Σεπτέμβρης'' σε μουσική Δημήτρη Πανόπουλου και στίχους Λουκά Θάνου. ''Σαν ένα βότσαλο η αγάπη χαμένο. Μέσα στην άμμο βαθιά ξεχασμένο. Τον Σεπτέμβρη… αχ Σεπτέμβρη μου''.
Ο ταλαντούχος τραγουδοποιός Απόστολος Ρίζος, έγραψε και τραγούδησε κι αυτός για τον Σεπτέμβρη. ''Στριμώχτηκαν τα σύννεφα στην πόρτα τον Σεπτέμβρη, σε συμμορίες χωρίστηκαν και τσακώνονταν στον ουρανό…''. Το 1997, ο Δημήτρης Λαδάς έγραψε και ερμήνευσε τον… δικό του Σεπτέμβρη: ''Μπήκε Σεπτέμβρης, όπου να' ναι θα βγει κι η πόλη πάλι στα στολίδια της πλέει…''.
Ο μεγάλος Σταμάτης Κόκοτας, ερμήνευσε το τραγούδι ''Σεπτέμβρης και δε μου μιλάς'' (Μιχάλης Τερζής - Γιώργος Κλεφτογιώργος): ''Σεπτέμβρης κι αν μου πεις πως μ' αγαπάς, σαν φύλλο μες στα χέρια σου θα πέσω''.
Ο Παντελής Θαλασσινός, το 2006, σε μουσική δική του και στίχους του αξέχαστου Ηλία Κατσούλη, ερμήνευσε το: "Ένας Μικρός Γλυκός Παλιός Σεπτέμβρης": ''Ένας παλιός Σεπτέμβρης, φίλος αχώριστος, καθώς περνούν τα χρόνια, γίνεται αγνώριστος...''.
Για τον Σεπτέμβρη του 1978, τραγούδησε ο Γιώργος Σταυρακάκης. Μια δική του δημιουργία.
Για έναν πολύ μακρινό Σεπτέμβρη, εκείνου του 1903, τραγούδησε η Φωτεινή Δάρρα (2007), σε ποίηση του μεγάλου Κωνσταντίνου Καβάφη και μουσική Δημήτρη Παπαδημητρίου: ''Τουλάχιστον με πλάνες ας γελιούμαι τώρα, την άδεια την ζωή μου να μην νιώθω…''.
Το τραγούδι ''Μαύρη Οθόνη'', που ερμήνευσε το 2009 η Νίνα Λοτσάρη (γνωστή κυρίως από την παλιά τηλεοπτική σειρά ''Αρχιπέλαγος''), σε μουσική και στίχους Νίκου Αντύπα, δεν… παραπέμπει σε κανέναν Σεπτέμβρη! Κι όμως…
''Χλομός ο Σεπτέμβρης, πρώτο σου φιλί, ανήσυχα μάτια δίχως αφορμή χλομός ο Σεπτέμβρης, μην το συζητάς, το πρώτο φιλί σου δεν τ 'αρνήθηκα''.
Το τραγούδι ''Νάμα'' (Μουσική - στίχοι: Απόστολος Μπουλασίκης), ερμήνευσε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. ''Κι όταν πια. Ο Σεπτέμβρης βγει. Να' σαι βροχή. Στάλα χρώμα κι οργή''.
Το συγκρότημα MOVASTRO (Μώβαστρο), στο τραγούδι ''Σαν τα χελιδόνια'', τραγουδούν:
''Σεπτέμβρης ήτανε, τότε που μου είπε ''κοίτα, τα χελιδόνια φεύγουνε", μην λες αντίο εγώ της είπα…''. Κι ένα λαϊκό τραγούδι, σε μουσική Χρήστου Νικολόπουλου και στίχους Λευτέρη Χαψιάδη, που ερμήνευσε το 1987 ο Δημήτρης Κοντογιάννης (μαζί με τη Γλυκερία), το ''Σαν Νεράκι Κύλησε'': ''Σαν νεράκι κύλησε κι αυτό το καλοκαίρι, ήρθε το φθινόπωρο, ήρθε ο Σεπτέμβρης…''.
Ένα ακόμα τραγούδι που γράφτηκε για το θέατρο, είναι το ''Χάθηκα Μέσα στη Ζωή μου''. Γράφτηκε για το θεατρικό έργο της Λούλας Αναγνωστάκη ''Διαμάντια και Μπλουζ''. Η μουσική είναι της Ελένης Καραΐνδρου και οι στίχοι της ίδιας της Λούλας Αναγνωστάκη: ''Ήρθε ο Σεπτέμβρης, ήρθε ο χειμώνας στην παραλία τη σκοτεινή. Χάθηκα μέσα στην ζωή μου, χάθηκες μέσα στη βροχή''. Πρώτη, ερμήνευσε το έξοχο αυτό τραγούδι, η αξέχαστη Τζένη Καρέζη.
Ένα από τα πλέον άγνωστα τραγούδια του μεγάλου Στράτου Διονυσίου, είναι το ''Σεπτέμβρη του '62''. Ηχογραφήθηκε το 1972, σε μουσική Βασίλη Δημητρίου και ποίηση του Μάνου Ελευθερίου. Απέχει πολύ από τα μεγάλα σουξέ του Στράτου, αναδεικνύει όμως τις τεράστιες ερμηνευτικές του ικανότητες. Μπορείτε να το ακούσετε και να βγάλετε και τα δικά σας συμπεράσματα.
Το 1968, η Πόπη Αστεριάδη, ερμήνευσε το τραγούδι ''Σεπτέμβρη Μήνα μου'', σε μουσική Γιάννη Γκούμα και στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου. ''Σεπτέμβρη μήνα μου, βροχή φωνή μου. Νησί που σώπασες πικρό νερό. Όλα τελειώνουνε κάτω απ' τον ήλιο. Όλα αρχίζουνε με τον καιρό"
Ο αξέχαστος Δημήτρης Μητροπάνος, το 1989, ερμήνευσε το τραγούδι του Τάκη Μουσαφίρη ''Κάθε Σεπτέμβρη''.
Ένα όχι ιδιαίτερα γνωστό τραγούδι του, το οποίο μπορείτε να ακούσετε, για πρώτη ίσως φορά!
Ο Γρηγόρης Δεσύπρης, σε μουσική και στίχους δικούς του, ερμηνεύει το τραγούδι ''Νύχτα Σεπτέμβρη'': ''Νύχτα Σεπτέμβρη σιωπηλή, πάνω στο τζάμι η βροχή, σα να 'ναι δάκρυα, γράφει λέξεις…''.
Το 1998, οι ''Νάμα'', ερμήνευσαν το τραγούδι ''Δέκα Σεπτέμβρη''. ''Ήτανε 10 Σεπτέμβρη θυμάμαι φθινόπωρο του '89, είχε τελειώσει ένα μακρύ καλοκαίρι κι είχα τον ήλιο στην καρδιά''.
Το 2002, ο Θέμης Αδαμαντίδης, ερμήνευσε το τραγούδι ''Ο Στέλιος του Σεπτέμβρη'', σε μουσική Ανδρέα Μέξα και στίχους Ζωής Γρυπάρη. ''Ο Στέλιος του Σεπτέμβρη τις ώρες που βραδιάζει στου φεγγαριού το στέκι θα συχνάζει…''.
Αλλά και ο Ανδρέας Μικρούτσικος, το 1986, πολύ πριν ασχοληθεί με την τηλεόραση, έγραψε και τραγούδησε το ''10 Σεπτέμβρη''. ''Κι αυτή η νύχτα πώς σε παιδεύει μ' ένα χαδάκι απαλό, θυμάμαι ήτανε 10 Σεπτέμβρη, μα σταματάει το μυαλό…''.
Ένα τραγούδι σε μουσική Λουκά Νταλάρα (πατέρα του Γιώργου Νταλάρα) και στίχους Σπύρου Ιωαννίδη, ερμήνευσε το 1994 ο Μανόλης Λιδάκης. Τίτλος του: ''Ραντεβού κάθε Σεπτέμβρη''.
Αλλά και ο Γιάννης Πλούταρχος, το 2010 τραγούδησε το ''Ραντεβού το Σεπτέμβρη'', σε μουσική και στίχους του Αλέξη Σέρκου.
Ο Στέλιος Ρόκκος, εκτός από το αυγουστιάτικο φεγγάρι, τραγούδησε και για ''Του Σεπτέμβρη τα Φεγγάρια'' (1999). Σε μουσική δική του και στίχους που έγραψε ο ίδιος μαζί με το Νίκο Γρίτση.
''Του Σεπτέμβρη τα φεγγάρια, είναι μελαγχολικά, γιατί τους μιλώ τα βράδια, για μια αγάπη μου παλιά…''
Τέλος, κλείνουμε αυτό το αφιέρωμα με ένα από τα καλύτερα, κατά τη γνώμη μας, τραγούδια του Κώστα Τουρνά. Στο άλμπουμ ''Αγαπημένη'' (1978), υπάρχει το τραγούδι ''Τον Σεπτέμβρη'' σε μουσική και στίχους δικούς του. Μπορείτε να το ακούσετε και να συμφωνήσετε ή να διαφωνήσετε μαζί μας…
Αυτός είναι λοιπόν ο μελαγχολικός Σεπτέμβρης στην ελληνική μουσική. Επειδή, όπως γράψαμε και στο αντίστοιχο αφιέρωμα για τον Αύγουστο, δεν τα ξέρουμε όλα, θα χαρούμε ιδιαίτερα, αν κάποια αναγνώστρια ή κάποιος αναγνώστης του protothema.gr, γράψει για ένα η περισσότερα τραγούδια που έχουμε παραλείψει…
