Ένα κτήριο, ένας ήρωας του ‘21

Πώς η ιστορία ενός κτηρίου που στεγάζει αρχεία μπορεί να οδηγήσει ένα νέο παιδί – ένα παιδί του δημοτικού σχολείου- να βρει το νήμα που συνδέει το κτήριο με ένα αγωνιστή της Επανάστασης του 1821; Η απάντηση «κρύβεται» σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα των ΓΑΚ- Αρχείων Ευβοίας. Το πρόγραμμα ονομάζεται “Γνωρίζω ένα μνημείο: Κριεζώτειο”. 

Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα είναι βιωματικού χαρακτήρα και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 7-12 ετών. Αφορά την ιστορία του κτηρίου που είναι στενά συνδεδεμένο με τον αγωνιστή της επανάστασης του 1821 Νικόλαο Κριεζώτη και στο οποίο στεγάζονται τα Αρχεία Ν. Ευβοίας από το 1989 μέχρι σήμερα. Περιλαμβάνει ποικίλες δραστηριότητες, μία εκ των οποίων στον κήπο του Κριεζώτειου. 

Τα παιδιά εγγράφονται επίσης στο κατάστιχο «Ντετέκτιβ του Αρχείου» και παραλαμβάνουν τις κάρτες τους, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν από τη νέα σχολική χρονιά στα παιχνίδια και τους διαγωνισμούς που θα εγκαινιάσουν τα Γ.Α.Κ. Ευβοίας.

Η διαδικασία είναι σχεδόν απλή – χρειάζεται μόνο προσοχή! Αφού γίνει συζήτηση γύρω από την ιστορία του κτηρίου και του Κριεζώτη, τα παιδιά εργάζονται με μια σειρά φύλλων εργασίας, σε διάφορες εκδοχές, ανάλογα με την ηλικία των μαθητών, μερικά από τα οποία παραθέτουμε πιο κάτω. 

Η εργασία με ορισμένα από αυτά μπορεί να γίνει και μετά την επίσκεψη. Ορισμένα φύλλα εργασίας είναι διαθέσιμα και σε online διαδραστική μορφή (δημιουργήθηκαν από τις τελειόφοιτες φοιτήτριες του Τμήματος Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βασιλική Γριβάκη και Φωτεινή Λεμπέση, στο πλαίσιο της πρακτικής τους άσκησης στα Αρχεία Ν. Ευβοίας).

Δίνονται κρυπτογραφημένα τα ονόματα των γονέων και των αδελφών του Ν. Κριεζώτη και ζητείται από τα παιδιά να τα αποκρυπτογραφήσουν και στη συνέχεια να φτιάξουν το γενεαλογικό δένδρο της οικογένειας Χαραχλιάνη. 

Η δραστηριότητα της αποκρυπτογράφησης έχει σκοπό την εξοικείωση των μαθητών με μεθόδους αποκρυπτογράφησης και ανάγνωσης αρχειακών τεκμηρίων. Επιπλέον, για τα παιδιά είναι έντονη η αίσθηση της ανακάλυψης, και ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους, επειδή καταφέρνουν να αποκρυπτογραφήσουν τις λέξεις.

Το πρόγραμμα στις λεπτομέρειες του περιλαμβάνει και τα εξής: Για παράδιεγμα, παρουσιάζεται το πρωτότυπο της διαθήκης του Ν. Κριεζώτη(αρχείο Πρωτοδικείου Χαλκίδας), η οποία είχε υπαγορευθεί στον ιερομόναχο Ιγνάτιο, αλλά φέρει την υπογραφή και τη σφραγίδα του Κριεζώτη. Αφού γίνει συζήτηση σχετικά με τις μυστικές διαθήκες, τις συνθήκες σύνταξης της συγκεκριμένης, το περιεχόμενο, το υπόστρωμά της κ.λπ., καθώς και γύρω από το τι είναι μια σφραγίδα, από τι υλικά κατασκευάζεται και πού χρησιμοποιείται, τα παιδιά καλούνται να σχεδιάσουν τη δική τους σφραγίδα.

Επιπλέον, παρουσιάζονται πρωτότυπα έγγραφα τα οποία είχαν σφραγισθεί στο παρελθόν με βουλοκέρι (διαθήκες κ.λπ.) και γίνεται συζήτηση γύρω από τη χρήση αυτού του υλικού. Στη συνέχεια, τα παιδιά γράφουν με πένα το δικό τους μυστικό (μια σκέψη, μια κρυφή επιθυμία ή οτιδήποτε άλλο) και διπλώνουν το χαρτί, το οποίο κλείνεται με βουλοκέρι και σφραγίζεται από το προσωπικό του Αρχείου. Σε αυτό το σημείο γίνεται αναφορά και στο μάθημα της Φυσικής (τήξη - πήξη).

Ακολουθεί, δραστηριότητα στον κήπο του Αρχείου που αφορά την κρήνη του Κριεζώτειου. Στα παιδιά μοιράζονται αντίγραφα στοιχείων της κριεζώτειου κρήνης που βρίσκεται στον κήπο και εκείνα πρέπει να εντοπίσουν σε ποιο σημείο της κρήνης βρίσκεται το κάθε στοιχείο. Στη συνέχεια, βρίσκουν το αντίστοιχο σημείο στην αποτύπωση της κρήνης και το κολλούν στη σωστή θέση. Στο τέλος της επίσκεψης παίρνουν μαζί τους το προϊόν της εργασίας τους, που θα κοσμήσει την τάξη τους και θα τους υπενθυμίζει την επίσκεψή τους στο Αρχείο και την ιστορία του Κριεζώτειου.