Μικρού μήκους ιστορίες επιβίωσης

Η Ελισάβετ Χρονοπούλου –γεννημένη στην Αθήνα το 1961- τη γνωρίσαμε από τη διαδρομή της στο κινηματογράφο. Δικές της οι κινηματογραφικές ταινίες: "Μικρή Άρκτος" (2015), "Ο Αννίβας προ των Πυλών" (2011), "Ένα τραγούδι δε φτάνει" (2003), "Χτες το απόγευμα" (1998), "Να που γίνεται" (1995). Δούλεψε και στη τηλεόραση, από τις σκηνοθεσίες της ξεχωρίζει το ντοκιμαντέρ "Πολιτικός εγκλεισμός στην Ελλάδα του 20ού αιώνα" (Παρασκήνιο, ΕΡΤ 1998). Το 2013 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις η συλλογή διηγημάτων "Φοράει κοστούμι". Ήταν το πρώτη της βιβλίο. 

Τον περασμένο μήνα από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο της. Ο τίτλος του, “Ο έτερος εχθρός”. Πρόκειται για μικρού μήκους ιστορίες επιβίωσης. 

Στο τρίτο κατά σειρά από τα σπαράγματα ιστοριών απλών ανθρώπων την περίοδο της κατοχής που δίνουν άλλες διαστάσεις στη συλλογική μνήμη δύο κορίτσια –το ένα 16 και το άλλο 12- βρίσκουν ένα τρόπο για να κρατήσουν το δελτίο της γιαγιάς. Η γιαγιά έχει σβήσει … και εκείνες δίνουν τη μάχη της επιβίωσης δίχως να ξαναμιλήσουν ποτέ για το γεγονός. Ακόμη και ο νεαρός με το χαλκά στη μύτη που προτρέπει τη μια από τις δύο να θυμηθεί και να γράψει τις αναμνήσεις της δεν πετυχαίνει το σκοπό του. 

«Μπροστά η Φιλίτσα και πίσω εγώ, ανηφορίσαμε για το σπίτι.

Δεν βγάλαμε μιλιά σ’ όλο τον δρόμο γιατί ένα πράγμα μόνο ήταν να πούμε κι αυτό δεν θα το λέγαμε ποτέ ο ένας στον άλλον, ποτέ πια όσο ζούσαμε, και πράγματι, ποτέ δεν το ’παμε. Μας έφτανε που, όταν θα ξημέρωνε η μέρα και θα πηγαίναμε στον μπακάλη με το δελτίο, θα παίρναμε τρεις μερίδες ψωμί κι όχι δύο [...].

Τίποτ’ άλλο δεν θυμάμαι από κει και πέρα.

Ζήσαμε».

Σε κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης διαβάζουμε: «Την περίοδο της γερμανικής κατοχής στην Αθήνα, εκτός απ’ τον ίδιο τον κατακτητή, οι ήρωες των δέκα ιστοριών αντιμετωπίζουν κι έναν διαφορετικό εχθρό: Κάτω απ’ το κράτος της πείνας και του τρόμου, απειλείται η συλλογική ηθική υπόσταση. Βλέπουν να καταλύεται γύρω τους ό,τι συνιστά την έννοια του "ανθρώπινου". Βλέπουν τους γύρω ή και τον εαυτό τους να οπισθοδρομούν σε βαθμίδες πρωτογονικές.

Επιβίωσαν.

Το τίμημα της επιβίωσης το κράτησαν μέσα τους, ένα μυστικό που το βάρος του συνόδευσε την υπόλοιπη ζωή τους. Για να μπορέσουν να συνεχίσουν, άλλοι χρειάστηκε να το ξεχάσουν, άλλοι να το ξορκίσουν, άλλοι να το ανασκευάσουν».

Η Χρονοπούλου έχει το προνόμιο να μεταφέρει στη γραφή της τους ρυθμούς της κινηματογραφικής γλώσσας και το ένα πλάνο να διαδέχεται το άλλο. Η γραφή της είναι διαδοχικές εικόνες δίχως περιττές αναφορές για να γεμίσει η σελίδα – τα απολύτως απαραίτητα και κυρίως το φώς στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών.