Ο επαρχιώτης φυσικός και το ψωμοτύρι

Τις διάβασα και τις 14 μικρές ιστορίες του καλού συναδέλφου και φίλου Δημήτρη Ψυχογιού. Τις χόρτασα και με χόρτασαν. Αλλά η μία εξ αυτών μου κάθισε για τα καλά με τη γλυκόπικρη γεύση της στον ουρανίσκο. Και ας αφορούσε ένα τυρί, τόσο ιδιαίτερο και αγαπημένο. Το καμαμπέρ με το όνομα.

Δεν ήταν όμως το τυρί που μου έμεινε σαν γεύση και σαν εικόνα στο χιονισμένο Παρίσι των Χριστουγέννων του 1970. Ο «επαρχιώτης φυσικός» που πάει στην Πόλη του Φωτός για μεταπτυχιακά ξεμένει από παρέα ανήμερα της μεγάλης γιορτής και ψάχνει ψωμοτύρι στα μικρομάγαζα των γειτονιών. Ψωμοτύρι για να στυλωθεί...

Πάντα, γοητεύομαι από τις μικρές ιστορίες - είναι η λογοτεχνία των καιρών μας. Ιδιαίτερα από τις μικρές ιστορίες που φλερτάρουν με τις προσωπικές στιγμές και τις αυτοβιογραφικές εκρήξεις.

Με τον Δημήτρη Κ. Ψυχογιό -γεννήθηκε το 1948 στα Λεχαινά Ηλείας- βρεθήκαμε πριν πολλά χρόνια στο «Βήμα», στα παλιά λημέρια της Χρήστου Λαδά. Ήταν και εξακολουθεί να είναι ένας πραγματιστής διανοούμενος -με καταγωγή από τα Αριστερά- που όπως λέει και ο ίδιος σε ένα βιογραφικό του σημείωμα, «γνωρίζει ανάγνωση και γραφή, θυμάται λίγη από την αριθμητική που έμαθε όταν σπούδαζε Φυσική και αρκετή από την ιστορία και εθνολογία της Ελλάδας με την οποία ασχολήθηκε στο διδακτορικό του».

Ο Ψυχογιός που έκανε ένα δυναμικό μπάσιμο στο πεδίο της αφήγησης της κρίσιμης δεκαετίας μετά τη Χούντα με το «Στιγμές της μεταπολίτευσης 1974-1984» (εκδόσεις Επίκεντρο) έχει ένα χορταστικό βιογραφικό: Υπήρξε ερευνητής στο ΕΚΚΕ, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου δίδασκε μαθήματα για τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και τη γραφή, μέλος του ΕΣΡ. Ασχολήθηκε κατά καιρούς με την πολιτική, εργαζόταν πάντα σε εφημερίδες και περιοδικά («Ελευθεροτυπία», «Αυγή», «Αντιθέσεις», «Αντί», «Δίφωνο»), για να καταλήξει το 1990 στο «Βήμα», στο οποίο συνεχίζει να γράφει κάθε Κυριακή με το ψευδώνυμο Διόδωρος Κυψελιώτης. Παντρεμένος, πατέρας πολλών παιδιών. Το μυθιστόρημα «Χιονίζει ήσυχα στις Αγριόλευκες» (Γαβριηλίδης, 2011) είναι το πρώτο που εξέδωσε.

Το βιβλίο «Γευστικές αναμνήσεις» κυκλοφορεί σε μια πολύ επιμελημένη έκδοση από το Επίκεντρο. Σε αυτό περιλαμβάνονται «δεκατέσσερις μικρές ιστορίες που έχουν να κάνουν με φαγητά, γλυκά και ποτά. Πικρές, γλυκές και επώδυνες αναμνήσεις από τη δεκαετία του ’50 ως σήμερα. Οι γεύσεις που δοκίμασε και θυμάται, συνδέουν τον αφηγητή με παγκόσμιες μητροπόλεις και ταπεινά χωριά· με πολυτελή ξενοδοχεία και καλύβες τσοπαναραίων· με πανίσχυρους πολιτικούς και αλλοπαρμένους μυστικιστές με αγαπημένα πρόσωπα, εξυπηρετικούς προαγωγούς και ξωτικά». Ή αν προτιμάτε, το πώς το κονιάκ, οι πίτες, το ντόμινο, το τσάι, τα μελομακάρονα και τα πούρα, «αποτελούν τα συνδετικά στοιχεία γλυκόπικρων βιωμάτων, ανακαλούν αναμνήσεις για τις γεύσεις και τους ανθρώπους που τις ένιωσαν». Ο Ψυχογιός θέτει τα πράγματα στο τραπέζι της διαβούλευσης και ζητά συνομιλητές: «Τι γεύση έχει το σπαγγέτι πέστο αλά Γκουίντο Γκράμσι; Γιατί τα αυγά είναι σημαντικότερα από τα περιοδικά; Πώς σχετίζονται τα στραγάλια με τους έρωτες της Μεγάλης Παρασκευής;»