Μία Άβυσσος... μουσική

O συνθέτης Δημήτρης Σκύλλας τα τελευταία χρόνια ζει στο Λονδίνο και δημιουργεί έργα διεθνούς επιπέδου. Καθεδρικοί ναοί, μουσεία, concert halls και άλλοι χώροι φιλοξενούν τις μουσικές του συνθέσεις. Μάλιστα, στο Αβαείο του Ουέστμινστερ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το “Earth Minus”, ένα μοιρολόι για εκκλησιαστικό όργανο. Η σύγχρονη τελετουργία, οι αντιθέσεις και ο αφηγηματικός χαρακτήρας είναι τα στοιχεία των έργων του Έλληνα συνθέτη, ο οποίος έχει συνεργαστεί με χορογράφους, λογοτέχνες και εικαστικούς με διεθνή καριέρα. Στην Ελλάδα ξεχωρίζουν οι συνεργασίες του με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Μέγαρο Θεσσαλονίκης, το Ωδείο Αθηνών και τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών http://www.protothema.gr/city-stories/article/453655/apo-ton-livano-mehri-tin-ellada/.

Ο Δημήτρης Σκύλλας σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, στο Royal Conservatoire της Σκωτίας και στο Πανεπιστήμιο Kingston του Λονδίνου. Επίσης, σημαντικός δάσκαλός του ήταν ο συνθέτης Michael Finnissy. Στις 23 Σεπτεμβρίου, φιλοξενήθηκε ένα special event στο Μουσείο Victoria & Albert του Λονδίνου, το “Αbyss”, στο πλαίσιο του London Design Festival που πραγματοποιείται από τις 17 έως τις 25 Σεπτεμβρίου. Το συγκεκριμένο πρότζεκτ αποτελεί συνεργασία ανάμεσα στον Δημήτρη και τον καλλιτέχνη κεραμικής τέχνης Ματ Σμιθ.

Συγκεκριμένα, στον ιδιαίτερο χώρο του μουσείου, στο Globe, το οποίο έχει σχήμα ελλειπτικής σφαίρας, παρουσιάστηκε σε πρώτη εκτέλεση η «Άβυσσος», ένα έργο που περιλαμβάνει προσωπικές εμπειρίες του συνθέτη και καταλήγει να είναι μια μουσική συνθήκη με έντονα πολιτικό χαρακτήρα και αναφορές στο θρυλικό βρετανικό εργοστάσιο κεραμικών Spode, το οποίο λειτουργούσε αδιάλειπτα από το 1776 μέχρι το 2008, οπότε και έκλεισε οριστικά. Στις 29 Σεπτεμβρίου, ο Δημήτρης θα παίξει στο πιάνο για πρώτη φορά έργα που σχετίζονται με τη μουσική του Γιώργου Κουμεντάκη και του John Cage στο Hellenic Centre στο Λονδίνο. Αυτός ο διαπολιτισμικός διάλογος αποτελεί μία καλή ευκαιρία να ανακαλύψουμε τις αντιθέσεις, τις ομοιότητες και τη δημιουργική γέφυρα μεταξύ αυτών των τριών γενεών. Άλλωστε, ο Cage θεωρείται ως ένας από τους πιο δημιουργικούς μουσικούς του 20ού αιώνα, ενώ ο Κουμεντάκης έχει επιτύχει μια δυνατή παρουσία στο σύγχρονο μουσικό στερέωμα, γεγονός που τον κάνει έναν από τους πιο γόνιμους Έλληνες συνθέτες της γενιάς του.

Στις 21 Οκτωβρίου η περιοδεία του συνεχίζεται στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην αίθουσα Αιμίλιος Ριάδης του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, όπου ο Δημήτρης προσκαλεί δημιουργούς και ερμηνευτές από τον χώρο της μουσικής, της λογοτεχνίας και του θεάτρου, με σκοπό να εκφράσουν ατομικά και συλλογικά τη δική τους αίσθηση για τις πέντε ιδέες, τον χρόνο, το σύμπαν, τον έρωτα, τον θάνατο και τον Θεό, οι οποίες σηματοδοτούν μια νέα συνθήκη: την έκφραση του ύψους. Το «Περί Ύψους» αποτελείται από πνευματικές και προσωπικές εντυπώσεις, οι οποίες συγχρονίζονται σε μία μόνο στιγμή. Είναι ένα ψηφιδωτό από πνευματικές και προσωπικές εντυπώσεις, όλες συγχρονισμένες σε μία μόνο στιγμή. Η πολυδιάστατη ομάδα των συντελεστών περιλαμβάνει μουσικούς -ερμηνευτές σε έργα των Λιστ, Κουμεντάκη, του ιδίου και άλλων, με νέα κείμενα- πρεμιέρες των Κώστα Ακρίβου, Λένας Κιτσοπούλου, Αλεξάνδρας Κ*, Χρήστου Χρυσόπουλου και την παρουσία δύο ηθοποιών.

Το Victoria and Albert Museum σού ζήτησε να δημιουργήσεις ο ίδιος μία σύνθεση για πιάνο, εμπνευσμένος από τα έργα του Ματ Σμιθ. Θα ήθελα να μας πεις πώς προέκυψε αυτό, άλλα και πώς αισθάνεσαι για αυτή την τιμή.
To να παρουσιάζει κανείς τη δουλειά του σε ένα μεγάλο μουσείο είναι μια συνθήκη χαράς και δημιουργικού ενθουσιασμού. Το να την παρουσιάζει σε ένα από τα καλύτερα μουσεία του κόσμου είναι μια διάσταση διαφορετική. Νιώθεις ότι το έργο σου αποκτά άλλη υπόσταση, ότι η διαδικασία αυτή σε αλλάζει προς έναν νέο φως όπου καλείσαι να επαναπροσδιορίσεις την ταυτότητά σου ως συνθέτης. Και το νέο σου «εγώ», ενθουσιασμένο, λαμπερό, στολισμένο με καλλιτεχνική λαγνεία, δέος, αγωνία και όνειρα, επιθυμεί να χορεύει ελεύθερο και περήφανο στους διαδρόμους του μουσείου παρέα με τα φαντάσματα του παρελθόντος. Μια αρχικά απλή επαφή μεταξύ κάποιων ανθρώπων του V&A και της μουσικής μου ήταν ο λόγος που σήμερα έχω στα χέρια μου το νέο μου έργο “Abyss”.

Ο Στιβ Μάρτιν έχει πει ότι «το να γράφεις για τη μουσική είναι σαν να χορεύεις για την αρχιτεκτονική». Εσύ τι θα έλεγες για τη μουσική;
Δεν θα επιθυμούσα να μιλήσω για τη μουσική, προτιμώ να τη δημιουργώ και να την αφήνω ελεύθερη να ανοίξει και να φύγει, από τις δονήσεις του σώματός μου προς την αρχιτεκτονική του σύμπαντος που χορεύει στην μεγαλοπρέπειά του.

Τι νιώθει ένας τριαντάχρονος επάνω στη σκηνή;
Το Άλφα και το Ωμέγα. Το όριο μεταξύ ανεμελιάς και ευθύνης, τον φόβο ότι ίσως και να άρχισες να φθίνεις, ελπίδα μιας μελλοντικής γαλήνης, την αρχή του τέλους μίας εποχής, τον θάνατο της πρώτης αντοχής, καινούργια επίπεδα στην κλίμακα ανοχής και νέες φόρμουλες για να ‘σαι ευτυχής. Ακόμα μεγαλύτερη σημασία για μένα έχει τι νιώθει ένας τριαντάχρονος δημιουργός ο οποίος βρίσκεται κάτω από τη σκηνή!



Η μουσική είναι η πιο δυνατή μορφή μαγείας;
Τι είναι μαγεία; Μια μορφή ενέργειας. Μία κατάσταση ανώτερη από αυτό που θεωρούμε συνηθισμένο, αυτό που μπορούμε να ελέγχουμε και να το ορίζουμε με λογικούς όρους. Δεν γνωρίζω αν η μουσική είναι η πιο δυνατή μορφή μαγείας, δεν γνωρίζω καν αν θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε τη μαγεία σε διάφορα επίπεδα. Είτε είναι ερωτευμένος κανείς είτε δεν είναι. Δεν υπάρχει ενδιάμεσο. Η μουσική μπορεί να αγγίξει ανώτερα επίπεδα ενέργειας αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε κάτι σημαντικό. Ότι η μουσική η ίδια είναι κατασκεύασμα του ανθρώπου, όπως και ο Θεός! Και αυτό δεν τη μειώνει, αντιθέτως, την κάνει υπέροχη.

Τι θα έλεγες σε έναν που θα ήθελε να κάνει το ίδιο με εσένα;
Nα συνεργάζεται, να ακούει και να μαθαίνει. Όταν, όμως, θα πρέπει να πάρει αποφάσεις, τότε να ακούει μόνο το σώμα του, αυτό θα δώσει τις απαντήσεις.

Και για το τέλος θέλω να μας πεις ένα όνειρο, μια επιθυμία σου.
Είναι δύσκολο να διαλέξει κανείς ένα και μόνο όνειρο όταν έχει τόσα πολλά... Είναι σχεδόν άδικο! Όμως υπάρχει μία σκέψη την οποία μπορώ να μοιραστώ. Θα ήθελα στο μέλλον να αναλάβω την διοργάνωση μίας μεγάλης τελετής. Νιώθω ότι είμαι το ιδανικό άτομο για κάτι τέτοιο και αυτό το στηρίζω στο γεγονός ότι και με την ίδια τη μουσική μου προσπαθώ να δημιουργήσω μια σύγχρονη τελετουργία. Θέλω να φέρω τους ανθρώπους μαζί, συλλογικά, λαμπερά, ποιητικά, όλοι μαζί γοητευμένοι από έναν κοινό εννοιολογικό άξονα, μία ιδέα. Να δημιουργηθεί ενέργεια από τα μυαλά, τις πράξεις μας, την τεχνική μας, και οι τρομπέτες της συναισθηματικής  μας νοημοσύνης να κατευθυνθούν προς τους θεατές σαν ένα κύμα ζέστης και δέους.